در یک سال گذشته ، ۹٦ کولبر کورد جان باخته و ٦٤ کولبر دیگر زخمی شده‌اند.

در یک سال گذشته ، ۹٦ کولبر کورد جان باخته و ٦٤ کولبر دیگر زخمی شده‌اند
بنا به گزارشات رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان؛در یک سال گذشته ، ۹٦ کولبر کورد جان باخته و ٦٤ کولبردیگر زخمی شده‌اند.
در یک سال گذشته ۹٦کولبر کورد جان باخته و ٦٤نفر دیگر زخمی گشته‌اند و در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی در مدت زمان دوازدهم مرداد۱۳۹۲ تا پایان اسفند ماه ۱۳۹٥ ، ۲۱۲ کولبر کورد در کوردستان بر اثر شیلیک نیروهای مختلف جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان کشته و یا زخمی شده‌اند.
اگر چه فقط شلیک نیروهای مختلف جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان عامل مرگ کولبران کورد نیست . که به صورت خلاصه آمار ثبت شده از وضعیت جان باختن و زخمی شدن کولبران کورد در شرق کوردستان از سوی جمعیت حقوق بشر کوردستان در یک سال گذشته به شرح زیر اعلام می گردد.
۱ فروردین در منطقه مرزی نودشه ، رستم رستمیان ،٤٤ساله ، فرزند نصرالدین جان باخت.
۷ فروردین ،عبدالخالق غفاری فرزند ابوبکر ، اهل روستای انجینە از توابع شهرستان بانە ، کە بر اثر سیل رودخانه “چومان” غرق و جان باخت.
۱۱ اردیبهشت ،سید رضا حسینی و سید جمیل حسینی دو جوان اهل روستای “کول” از توابع دیواندره جان باختند.
۱۳ اردیبهشت ،محمود صوفی محمودی کولبر کورد فرزند ابراهیم اهل “شنو” به علت انفجار مین جان خود را از دست داد. که در همان روز بر اثر انفجار مین هاجر قوربانی ۳٤ ساله پای چپ خود را از دست داد.
در ۲۹ اردیبهشت ،عباس آتش‌بریک ۲۸ساله بر اثر شلیک مستقم نیروهای انتظامی و امنیتی جان خود را از دست داد.
۲۲اردیبهشت ،گرمان امینی ۳٦و رحیم امینی ۳۳ساله اهل روستای “دشوان” از توابع سلماس ،فرزندان وحدت، و کریم اطمانی ۳۸ساله و کوهزاد اطمانی ۲٦ ساله ،صمد گلمحمدی ۲۹ساله هدف تیراندازی نیروهای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و گرمان امینی در دم جان باخت و چهار کولبر دیگر به شدت مجروح شدند.
۱ خرداد، در تیراندازی ماموران سپاه پاسدارن جمهوری اسلامی ایران در کوردستان، کولبری ٣٠ ساله بنام محسن محمدگویژی از ناحیه پای راست به شدت مجروح ‌‌گشت.
۲۱ خرداد، کولبری به نام رسول درویشانی مشهور به جلال که توسط نیروهای انتظامی زخمی شده بود، به علت شدت جراحات وارده فوت کرد.
۲۲خرداد، جسد یک کولبر کورد در ارتفاعات مرزی شهرستان ارومیه و در محلی موسوم به چهل میر شهیدان کشف شد.این کولبر بیش از ۶ ماه قبل در حین عبور از کوه‌های منطقه مرزی شرق و شمال کوردستان دچار کولاک و ریزش بهمن شده بود.
۵تیر، درپی شلیک مستقیم هنگ مرزی سردشت در نزدیکی روستای “بزیله”، کولبر ۴٠ ساله‌ای به نام عزیز صداقت فرزند یوسف جان خود را از دست داد.
۷ تیر، دو کولبر ۱۷ ساله بە نام‌های لطیف و رئوف علیخانی براثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی ایران در مرز سردشت جان خود را از دست دادند.
١٩ تیر، کولبر بە نام هیدی اسماعیلی از توابع آلان سردشت درکمین هنگ مرزی این شهر گرفتار شده و از ناحیە کمر بە بالا بە شدت مجروح شد.
٢۴ تیر، بر اثر تیراندازی نیروهای انتظامی بە کولبران، یک کولبر کورد بە نام درویش عادوی در شهر سلماس زخمی شد.
۵ مرداد، در مرز شهرستان سردشت از سوی نیروهای نظامی به سوی گروهی از کاسبکاران کورد شلیک کردند که در نتیجه‌ آن عبدالله و رسول رسولی زخمی شدند.
۱۸مرداد، بر اثر برخورد یک دستگاه خودروی مزدا دوکابین با یک دستگاه تویوتا لندکروزر در مسیر روستای “دزلی” از توابع بخش مرکزی شهرستان سروآباد، چهار کولبر مرزی جان سپردند.
۵ شهریور، در سردشت نیروهای سپاه پاسداران به روی کولبران کورد شلیک کرده و جوانی ٣٣ ساله با نام “سلام حافظی” کشته شد.
١٣ شهریور، در نتیجه شلیک مستقیم نیروهای نظامی مستقر در پایگاه مرزی ارتفاعات “دالانپر” ، دو کولبر کورد جان باختند و یک کولبر دیگر به شدت زخمی شد.
۲۰شهریور، بر اثر شلیک نیروهای نظامی، کولبری کورد «آوات ابراهیمی» اهل پیرانشهر جان باخت.
۲۶شهریور، نیروهای هنگ مرزی در پایگاه مرزی «سرمیلان» بر روی شماری از کولبران کورد شلیک کردند و در نتیجه دو تن زخمی شدند که در هنگام انتقال به بیمارستان، یک نفرشان جان خود را از دست داد. هویت کولبر کشته شده، «صلاح بورکه» اعلام شد.
۳۰شهریور، یک شهروند کورد به نام ستار محمدی فرزند سلمان براثر شلیک نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران در کوردستان، در روستای “بلجوک” از توابع منطقه قطور شهرستان خوی جان خود را از دست داد.
۱ مهر: جمیل عبدالله نژاد، ۲۱ساله در منطقه‌یه مرزی بانه از سوی نیروهای انتظامی از ناحیه سینه و ران مورد اصابت شلیک مستقیم گلوله قرار گرفت.
۲۱مهر، براثر تیراندازی نیروهای نظامی، یک کولبر کورد اهل پیرانشهر به شدت زخمی شد. هویت این کولبر کورد، ابوبکر فیضه، ٥٠ ساله اهل پیرانشهر اعلام شد.
۲۳مهر، یک کولبر کورد براثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی در مرز “شیخ صله” از توابع ثلاث‌باباجانیدر استان کرماشان در شرق کوردستان جان خود را از دست داد.
٢٥مهر، یک کولبر جوان در شهر نوسود بر اثر شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران بە شدت زخمی شد. مشخصات کولبر مذکور اشکان فتاحی اعلام شده است. .
١٨ آذرماە، در مناطق شهرستان ماکو در شرق کوردستان، مجید دادخواە، کولبر کورد با شلیک مستقیم نیروهای هنگ مرزی جان باخت.
١٨آذرماه، نیروی انتظامی در مناطق مرزی کوردستان در نزیکی روستای “ازگلە”، بر روی کولبران کورد آتش گشودند که بر اثر آن، ایوب سروری، شهروند کورد به شدت زخمی شد.
٢١ دی ماه، بر اثر شلیک نیروهای نظامی، ۵ کولبر به شدت مجروح شدند.
٢٥ دی، در جریان تعقیب و گریز نیروی انتظامی، آزاد فیضی، کولبر کورد به دره سقوط کرد و جان خود را از دست داد.
۹بهمن، دیار محمدنژاد، ١٨ ساله، شیرزاد عبداللهی، ٢٧ ساله، محمد حمزەزادە، ٢٢ سالە و هیوا ابراهیمی‌نیا ٢٢ ساله براثر ریزش بهمن در مرزهای سردشت در شرق کوردستان جان خود را از دست دادند.
۱۱بهمن، امید خضریان آذر ١٩ساله اهل “شنو” در نواحی مرزی براثر شدت سرما جان خود را از
دست داد.
۱۲بهمن‌، در پی شلیک مستقیم نیروهای انتظامی در منطقه‌یه ثلاث‌باباجانی، کولبری کورد به شدت زخمی شد.
۱۲ بهمن، در مرز میان شرق و شمال کوردستان دو کولبر کورد به علت ریزش بهمن زیر برف مدفون و رزگار ساکانی‌فر ، یکی از کولبران گرفتار شده زیر بهمن جان خود را از دست داد.
۱۳بهمن، عثمان احمدی ٣٥ ساله بر اثر شلیک نیروهای انتظامی زخمی شد.
۲۳بهمن‌ماه، در جریان شلیک نیروی انتظامی به کولبران، خسرو کاظمی ۴۲ ساله و داریوش پاشایی ۳۵ ساله کشته و دو کولبر دیگر زخمی شدند.
۴اسفند، خالد احمدیان، کولبر کورد براثر تیراندازی نیروهای انتظامی در مرز پیرانشهر از ناحیه چشم نقص عضو شد.
۶ اسفند، درپی تیراندازی نیروهای انتظامی یک کولبر به نام سلیمان عباسی جان خود را از دست داد و دو کولبر دیگر به نام‌های عباس رستمی و صلاح ابراهیم‌زاده زخمی شدند
۸اسفند، در مرز “شیخ‌صله” از توابع ثلاث‌باباجانی یک شهروند کولبر به نام صدیق یارویسی مورد اصابت تیر نظامیان سپاه قرار گرفت
۱۵اسفند، سه کولبر کورد در کوه‌های “دوپزه” در منطقه “بیوران” سردشت دچار سرمازدگی شده و در نتیجه کاروان رشکه، هفده ساله جان خود را از دست داد.
۱۵اسفندماە، بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی به روی کولبران، بهمن توفیقی زخمی شد.

کولبر ، واژه‌ی که دیر زمانی است در میان کوردها در بخشهای مختلف کوردستان بکار گرفته میشود ، اما دلیل ظهور این واژه در میان کوردها تقسیم کوردستان و وجود مرزهای است که استعمارگران کوردستان بر این ملت تحمل کرده و چند سالی است که به همت نهادهای حقوق بشری برای بازتاب و دفاع از حقوق انسانی این خلق این واژه در ادبیات رسمی وارد گشته و با توجه به سیاستهای این استعمارگران و تفاوت قیمت کالا در دو سوی این مرزها، مردم به دلیل سیاست استعماری که در جهت گرسنه نگە داشتن خلق کورد و وابسته کردن این خلق به سیتم اقتدار حاکم در هر بخش است .مردم از روی اجبار و برای دفاع از کرامت انسانی وحفظ شرافت خویش و دوری گزینی از اینکە خدمتگذار سیستم های استعماری بشوند به شغلی که در هیچ نقطه جهان معنی نداشته و تعریفی برایش نیست و حتی نامی بر آن نهاده نشده است روی آورده‌اند. که این شغل پر خطر و کم درآمد تنها برای تامین مایحتاج روزانه است و با توجه به اینکه این افراد بارها را بر روی کول(شانه‌های) خود حمل میکنند .نام کولبر به معنی افرادی که با کول خود شی یا کالای را حمل میکنند بر این افراد اطلاق گردیده است .
که با توجه به شاخصهای اقتصادی و دیگر آمارهای وابسته به وضعیت اقتصادی خلق در مناطق جغرافیای سکونت این ملت که از سوی سیتم حاکم به صورتی رسمی اعلام میگردد و با توجه به تاریخ جمهوری اسلامی ایران در اعلام آمارها که همیشه این آمارها در جهت سرپوش گذاری بر واقعیت و تامین منافع حاکمیت بوده این ادعا ، که جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان استعمارگری است درنده اثبات می‌گردد که شماری از این آمارها در اینجا از سوی جمعیت حقوق بشر کوردستان منتشر می‌گردد.

یکی از این شاخص‌ها : سرانه درآمد است که بنا به حسابهای منطقه‌ای در سال ۱۳۸٥ میزان درآمد سرانه استان “سنه” در شرق کوردستان ۱٥٫۷۰۰٫۰۰۰ریال در سال بوده ،در حالی که میانگین کشوری این سرانه ۳۸٫۸۰۰٫۰۰۰ریال بوده و بر این اساس درآمد سرانه استان سنه تنها حدود ٤/٤٦درصد درآمد سرانه میانگین کل ایران بوده است و استان سنه در رتبه‌ی ۲۹ را در میان استانهای دیگر در جغرافیای سیاسی ایران را به خود اخصاص داده است .
شاخصی دیگر که حائز اهمیت است نقش استان سنه در تولید ناخالص داخلی ایران است که در سال ۱۳۸٥ تنها حدود ۹٥/۰درصد به عبارتی کمتر ۱درصد بوده است. و در رتبه ۲۳ در میان استانهای دیگر قرار میگیرد . به عنوان مثال بر اساس آمارها ،استان سنە در پایان سال ۱۳۸۸حدود ۲۷درصد از راه‌های اصلی وفرعی و روستایی برخواردار بوده است که میانگین کشوری از نظر برخوارداری از این لحاظ،برابر ٥٦درصد بوده ،که از این حیث استان سنە رتبه ۲۰ را در کل کشور به خود اختصاص داده است.

و از لحاظ آمار بیکاری استانهای شرق کوردستان در رتبەهای نخست جای گرفتەاند کە این وضعیت ظهور و توسعه ناهنجارهای اجتماعی را در برداشته و موجب گردیده که آمار خودکشی در بین دختران و جوان به صورتی سرسام اور گسترش یابد و استانهای کورد نشین در ایران در صدر رتبه این ناهنجارها قرار گیرند .

جمعیت حقوق بشر کوردستان