گزارش آماری _ تفصیلی نقض حقوق بشر در شرق کوردستان «نوامبر ۲۰۱۸»
این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه نوامبر سال ۲۰۱٨ مصادف با دهم آبان تا نهم آذرماه ۱۳۹۷ خورشیدی، در شرق کوردستان است که به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌های متعدد این سازمان حقوق بشری گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری، هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.
اعدام
متأسفانه در این ماه توسط حکومت جمهوری اسلامی چندین زندانی کورد که هویت آنان مشخص گردیده، اعدام‌شده‌اند که خبرهای آن منعکس‌شده است؛ اما طبق گزارش‌های رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان، گاهی زندانیان کورد به جرائم متفاوت در زندان‌های ایران به دار آویخته میشوند که اجرای این احکام رسانه‌ای نمی‌شود و حکومت جمهوری اسلامی ایران این اعدام‌ها را اعلام نمی‌کند.
سيستم قضايى ايران نوجوان کورد شايان سعيد پوره اهل شهـر سقز را به اعدام محكوم كرد. نامبرده ٢٥ شهـريور ١٣٩٤ خورشيدى، در زمانى كه سن ايشان كمتر از ١٨ سال بوده و به سن قانونى نرسيده بود، شهـروند ديگرى به نام سليمان آزادی را به قتل رسانده بود.
۱۵ آبان ماه، یک زندانی کورد در زندان مرکزی جمهوری اسلامی ایران در زنجان اعدام شد. هویت این زندانی که با اتهام قتل عمد به قصاص نفس (اعدام) محکوم‌شده بود، سوران رشید زاهدی ۳۳ ساله، معروف به سوران هولیری احرازشده است.
۲۲ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک زن کورد بانام «شراره الیاسی» در زندان جمهوری اسلامی ایران در شهر سنه به اتهام قتل یک مرد اعدام شد.
۲۸ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، دو شهروند کورد زندانی بانام‌های «سامان قائد رحمت و روح‌الله بیرالوند میخک» در زندان تیرچه‌بلوک بروجرد (زندان شماره ۲ بروجرد) اعدام شدند. این افراد به اتهام قتل عمد به اعدام محکوم‌شده بودند.
تهدید
وکیل و فعال کورد «آرش فاتحی» اهل شهر بوکان از سوی افراد وابسته به نهادهای امنیتی از طریق کانال‌های اجتماعی مورد تهدید و فشار قرارگرفته است و از وی خواسته‌شده است که از هرگونه فعالیت محیط زیستی و حقوق بشری دوری کند و در غیر این صورت مجازات خواهد شد.
اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در شهر سقز خانواده‌ی فعال سیاسی کورد خالد امین پور (کاوه سقزی) را به این اداره فراخوانده و آشکارا خالد امین پور را به ترور تهدید کردند. همچنین چندی پیش خانواده عدنان رشیدی فعال حقوق بشری کوردستان را به اداره‌ی اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در شهر مریوان فراخوانده بودند و به‌مانند همین تهدید گفته بودند که نامبرده را ترور خواهند کرد، لازم به ذکر است؛ نهادهای امنیتی از طریق نامه‌ی الکترونیکی که به کاوه سقزی و عدنان رشیدی فرستاده‌شده بود، تهدید کرده بودند که به‌زودی آنان را ترور خواهند کرد.
زندان و بازداشت
بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی، نقض حقوق زندانیان
۱۰ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی دو شهروند اهل شنو «اشنویه» در شرق کوردستان به نام‌های «سلام مردان» ۲۷ ساله فرزند خالد اهل روستای سوجه و «جبلی ویسی» اهل دشت بیل در محل کار خود از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در شهر شنو بازداشت‌شده و به مکان نامعلومی منتقل‌شده‌اند. از سوی دیگر یک شهروند اهل شنو بانام «امیر حاجی پور» هم از سوی نیروهای مذکور بازداشت‌شده است.
زندانى سياسى كورد «محمد پتايش» پس از ٩ ماه بازداشت بدون دادگاهى، از سوى دادگاه جمهوری اسلامی در شهر اورميه براى رسيدگى به يك پرونده‌ای تازه و بازجويى مجدد به اتاق بازجوى منتقل شد.
آرمان غفوری دانشجوی جغرافیای پیام نور مریوان و فعال مدنی و محیط زیستی ۸ تیرماه سال ۱۳۹۷ هجری شمسی از طریق اداره اطلاعات دستگیرشده و در تاریخ ۹ آبان ماه ۹۷ به زندان مریوان انتقال یافت.
شعبه ۱۱۲ دادگاه عمومی جمهوری اسلامی ایران در شهر اورمیه پیش‌تر یک زندانی ۳۷ ساله به نام کسری کرمی، متولد ۱۳۵٩، فرزند یدالله و اهل کرماشان محبوس در زندان را به اتهام سرقت از منازل به قطع انگشتان دست راست و حبس محکوم کرده بود. به این زندانی گفته‌شده است حکم او در روزهای اخیر به واحد اجرای احکام این زندان ابلاغ‌شده است.
١٢ آبان ماه ١٣٩٧ خورشيدى، «پرستو ميرزايى» همسر فعال كارگرى شهر سنه زانيار دباغيان به اداره اطلاعات جمهورى اسلامى ايران در اين شهر احضار و پس از بازجويى نامبرده را بازداشت کرده‌اند.
در شهرهاى سقز، سردشت، بوكان و مهاباد اطلاعات جمهورى اسلامى ايران اقدام به بازداشت‌های گسترده شهروندان كورد كرده كه از فعالين مذهبى اين شهرها می‌باشند. اسامی برخی از بازداشت‌شدگان بدین شیوه است: ماموستا حسام محمدى، ماموستا محمد امان، ماموستا خضر اخطار، صديق رحمان زاده، صادق حسن پرى، خالد غفورى، نياز، هادى، ابراهيم تيزور، شاهروخ تيزور، رحمت نسوحى، احمد الهى، آواره قيترانى، اميد هيمت زاده، امام جماعت روستاى قزلقوپى و دكتر هيوا حفيدى.
آراس قربانی پور خبرنگار سقزی به‌صورت غیابی به اتهام نشر اکاذیب محکوم و به پرداخت ۲۰ میلیون ریال محکوم گردید.
بیست و دوم آبان ماه، شهروند کورد حسن فتحی ٢٧ ساله اهل بوکان جهت بازجویی به بازداشتگاه اداره اطلاعات ایران در مهاباد انتقال یافت. نامبرده در بوکان بازداشت‌شده بود.
۲۳ آبان ماه ۱۳۹۷، اسکندر لطفی معلم و فعال صنفی معلمان استان سنه به اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در سنه احضار و مورد بازجوی قرارگرفته است.
١٨ مردادماه ١٣٩٧ خورشيدى، نيروهاى امنيتى اطلاعات شهر سنه با حمله به منزل فعال محیط‌زیست شهر سنه «سحر كاظمى» ضمن بازداشت و تفتيش منزل وى اقدام به ضبط وسايل شخصى منزل و کامپیوتر وی كرده و به اطلاعات شهر سنه منتقل كردند. در همين رابطه، روز پنجشنبه ٢٤ آبان ماه ١٣٩٧ خورشيدى، اداره اطلاعات حكومت جمهورى اسلامى ايران در شهر سنه همسر سحر كاظمى به نام «مادح فتحى» و مادرش «مه نوش اميرى» را بعد از احضار تلفنى جهت بازجويى به بازداشتگاه اطلاعات اين شهر منتقل كردند.
یک زندانی کورد متهم به قصاص به نام «سامرند حسینی» اهل سقز محبوس در زندان رجایی شهر کرج به بند ۶ سالن ۶ خطرناک‌ترین بند این زندان منتقل شد. این زندانی کورد در بند ٢ زندان رجایی شهر به سر می‌برد که روز چهارشنبه بیست و سوم آبان ماه به دلیل عدم شرکت در کلاس قرآن به بند ۶ سالن ۱۶ انتقال‌یافته است. وی در بند ۶ موردحمله چند تن از زندانیان اراذل‌واوباش قرارگرفته و از ناحیه سر دچار آسیب‌دیدگی شده و هم‌اکنون در بهداری زندان رجایی شهر تحت مداوا است.
یک فعال مدنی کورد به نام «کریم اصغری» اهل شهر سنه «سنندج» از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در این شهر بازداشت شد.
۲۸ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک جوان کورد بانام «سلمان افرا» ۲۲ ساله فرزند رحمت و اهل روستای نی از توابع شهر مریوان از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت‌شد.
۲۸ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، دو تن از فعالان سیاسی بازداشت‌شده کورد بانام‌های «محمد استاد قادر» اهل شهر سقز و «هوشمند علی پور» اهل شهر سردشت پس از نزدیک به ۱۱۰ روز بازداشت از بازداشتگاه اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در شهر سنه به زندان مرکزی جمهوری اسلامی ایران در شهر سقز منتقل شدند.
یک شهروند کورد به نام حشمت ادمن ساکن شهر کانی دینار (جوجه سازی) از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال داده شد.
سوم آذرماه ١٣٩٧ خورشيدى، دو جوان كورد اهل شهر بانه به نامهاى «پيام انورى» و «رضا مريمى» از سوى نيروهاى اطلاعات جمهورى اسلامى ايران در شهر بانه بازداشت شدند.
۳۰ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک معلم کورد به نام حامد نرگسی در شهر دیواندره پس از احضار تلفنی از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در این شهر بازداشت‌شده است.
ششم آذرماه سال ۱۳۹۷، فعال کارگری کورد عزت نصری برای تحمل سه ماه حبس تعزیری، خود را به اداره اجرای احکام دادگستری جمهوری اسلامی ایران در سقز معرفی کرد.
مأموران زندان خوی بدون ارائە هیچ دلیل مشخصی اقدام بە تفتیش وسایل شخصی زینب جلالیان کردند. کلیە وسایل شخصی وی از جملە پتو، لباس‌های شخصی، کتاب و دست‌نوشتەهایش از سوی مأموران زندان ضبط شد.
شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر حکومت ایران در استان سنه، شش فعال کارگری را به حبس محکوم کرد. مهرداد صبوری: یک سال حبس تعزیری. امید احمدی: یک سال حبس تعزیری. آرام محمدی: نودویک روز حبس تعزیری. شاهو صادقی: نودویک روز حبس تعزیری. دلنیا صبوری: حکم از یک سال به سه روز تخفیف داده شد. روژین ابراهیمی: حکم از یک سال به سه روز تخفیف داده شد.
کارگران و اصناف
شهرداری نلاس از ابتدای سال ۹۷ تاکنون از پرداخت حقوق کارکنان خود ناتوان مانده و فقط میزان کمتر از دو میلیون و نیم بابت حقوق و مزایا سال ۹۷ را پرداخت کرده است بر اساس اطلاعات دریافتی این شهرداری توان پرداخت حقوق و مزایای کارکنان خود را ندارد.
۲۸ آبان ماه ١٣٩٧ خورشيدى، يك كارگر جوان كورد به نام «محمد امجدى» اهل شهر سنه به علت برق‌گرفتگی در سرپل ذهاب از توابع استان كرماشان جان خود را از دست داد.
کولبران و کاسبکاران
حمله مستقيم نيروهاى مرزبانى و بدون اخطار قبلى به گروهى از كولبران در ثلاثباوهجانی موجب كشته شدن يك كولبر به نام «برومند بهرامى» و مجروح شدن دو كولبر به نام‌های «اركان بهرامى» و «هوشيار نمامى» گرديد.
یک کولبر جوان کورد بانام «مصلح قریشی» فرزند سید مراد و اهل روستای نماجه در پیرانشار که در اواخر مهرماه سال جاری براثر شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به‌شدت مجروح شده بود براثر شدت جراحات جانش را ازدست‌داده است.
۱۷ آبان ۱۳۹۷، خورشیدی براثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در پیرانشار یک کاسب‌کار کورد بانام «صلاح اسفندوند» ۲۸ ساله و اهل مهاباد کشته‌شده است.
۱٨ آبان ماە ۱۳۹۷ در منطقه آلان سردشت مرزبانان جمهوری اسلامی شروع بە تیراندازی و تعقیب دستەای از کولبران در این ناحیە می‌کنند کە کولبری بە نام یونس ابراهیمی اهل روستای زیوە از نواحی شهرستان سردشت از سخره‌ای سقوط کردە و جان باختەاست.
۱۸ آبان ماه سال ۱۳۹۷ یک کاسب‌کار به نام فاروق فیضی اهل روستای «تنگیور» از توابع کامیاران با شلیک گلوله از سوی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در شهر اهواز جان خود را ازدست‌داده است.
بیستم آبان ماه سال جاری، در مریوان «مرز میان شرق و جنوب کوردستان» نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران گروهی از کولبران را هدف تیراندازی قرار داده که این تیراندازی منجر به قتل یک کولبر کورد به نام «غالب کویک» اهل روستای «دزهون» شد.
در شهر اورمیه «مرز میان شرق و شمال کوردستان» در پی تیراندازی نیروهای مرزبانی به‌سوی کولبران، یک کولبر کورد به نام «ماهر شینی فرزند عثمان ۲۸ ساله» به‌شدت زخمی شد.
در مرز شپیران سلماس «مرز مابین شرق و شمال کوردستان» نیروهای مرزبانی ایران کولبران کورد را هدف قرار داده و در این تیراندازی یک کولبر دیگر با هویت «محمدولی پور فرند حسن» از ناحیه پا زخمی شد.
در پیرانشار «مرز میان شرق و جنوب کوردستان» یک کولبر کورد به نام «ستار مولایی» از سوی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران مورد هدف قرار گرفت و از ناحیه شانه به‌شدت آسیب‌دیده و زخمی شد.
۲۳ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک کاسب‌کار کورد بانام «لقمان خیالی» ۳۶ ساله و اهل حسن کورده منطقه چومان در بانه، با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به‌شدت مجروح شده است.
۲۶ آبان ماه سال ۱۳۹۷ یک نوجوان کولبر کورد ۱۵ ساله بانام «مهران دهستانی» از توابع شهرستان سردشت هدف شلیک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران قرار گرفت و از ناحیه پا به‌شدت مجروح شد.
۲۵ آبان ۹۷ در شرق كوردستان، تعداد ٢٧ رأس اسب متعلق به کاسبکاران هـدف رگبار و شليك مستقيم نيروهـاى مسلح حكومت ايران قرارگرفته و کشتە شدند همچنین اجناس اين کاسبکاران را به غارت بردند. طی سه ماه گذشته سال جارى بيش از ١٥٠ رأس اسب مردم محروم در مناطق مرزى شرق كوردستان، از سوى مأموران مسلح جمهـورى اسلامى ايران تلف شدەاند و هـمچنين مال و اجناس اين كولبران زحمتكش را به غارت برده‌اند.
۲٨ آبان ماه سال جاری، دو کاسب‌کار کورد در مناطق مرزی بانه بە نام‌های «لقمان اعلام و لقمان فتاحی» از سوی نیروهای مرزبانی مورد اصابت گلوله قرارگرفته و به‌شدت زخمی شدند.
۳۰ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک کولبر کورد بانام «زین‌الدین شیخه» ۱۸ ساله و اهل سردشت از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در مرز «کانی خدا» پیرانشار بازداشت‌شده است.
چهارم آذرماه سال ١٣٩٧، نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در نوار مرزی شهر سردشت با جنوب کوردستان گروهی از کولبران کورد را هدف تیراندازی قراردادند. در این تیراندازی کولبری به نام حسین ببریان به‌شدت زخمی شد.
٦ آذرماه سال جاری، نیروهای نظامی مستقر در پایگاه انتظامی ایران در برویشکانی شهر بانه، دسته‌ای از کولبران را هدف تیراندازی قراردادند. در نتیجه این آتش گشودن، یک کولبر کورد به نام مهدی امینی به‌شدت زخمی شده است.
۷ آذرماه ۱۳۹۷ خورشیدی، براثر شلیک مستقیم نیروهای هنگ مرزی جمهوری اسلامی ایران در سردشت، یک کولبر کورد به نام «رضا استاد سیمانی» مجروح شد.
هفتم آذرماه ١٣٩٧ خورشيدى، نيروهاى نظامى جمهورى اسلامى ايران گروهی از كولبران را در مرز شهر بانه مورد هدف تيراندازى خود قرار داده و به همين علت یک كولبر به نام «هادى سليمى» اهل روستاى ساله، ٣٠ ساله و پدر دو فرزند كشته می‌شود و دو كولبر ديگر هم كه یکی از آنان عموزاده کولبر فوق است به نام «يادگار سليمى» و کولبری دیگر، در نزديك روستاى مالته زخمى شدند.
هفتم آذرماه یك كولبر به مشخصات «سعد الله شریف‌زاده» ٢١ ساله و اهل روستاى نمشير از توابع شهر بانه به علت سقوط از ارتفاع به‌شدت زخمى شده و به بيمارستان منتقل کرده‌اند.
هشتم آذرماه براثر شلیک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مرز پیرانشار محمد عباسی کولبر کورد جانش را ازدست‌داده است. وی اهل روستای «دایماب» از توابع شهرستان نغده بود.
۸ آذرماه ۱۳۹۷ خورشیدی، در مرز کانی خدا در پیرانشار، گروهی از کولبران مورد هجوم و شلیک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند و در این رابطه یک کاسب‌کار کورد بانام «فرهاد بیانک» اهل روستای ماشکان از توابع پیرانشار در منطقه سه چومان جانش را ازدست‌داده و دو کولبر دیگر مجروح شده‌اند. هویت یکی از این کولبران «صدیق» اعلام‌شده است.
مین
براثر انفجار مین به‌جامانده از جنگ ایران و عراق در منطقه مرزی هنگ ژاله در بانه یک شهروند کورد به نام «عبدالرحمن شریفی ۴۰ ساله» مجروح شد.
مرگ به دلیل قصور پزشکی
چهارده آبان ١٣٩٧، آرزو درویشی ٢٤ ساله فرزند محمد صالح اهل مهاباد پس از چندين روز بسترى و انجام عمل سزارین به کما رفته بود، وی به دلیل قصور پزشکی جان سپرد.
این زن باردار، شنبه ششم آبان جهت انجام عمل زایمان به بیمارستان مركزى مهاباد منتقل و تحت عمل سزارین قرارگرفته بود و در پی آن دچار مرگ مغزی شده بود.
یکشنبه ششم آبان ماه، یک زن باردار به نام «لیلا برایی» اهل سقز پس از زایمان طبیعی در بیمارستان تأمین اجتماعی این شهر به دلیل قصور پزشکی جان خود را ازدست‌داد.
۲۰ آبان ماه سال جاری، یک کودک پنج سالە به نام ارکان معروفی اهل پیرانشار «پیرانشهر» بە دلیل بیماری جانش را از دست داد. گفته‌شده است: خانوادە این کودک چندین بار وی را بە بیمارستان «خمینی» شهر پیرانشار منتقل و خواهان بستری شدن و معالجە وی شدە بودند، اما پزشکان این بیمارستان از پذیرش وی سر باز زدە و گفتەاند کە ایشان هیچ گونە نیازی بە بستری شدن و معالجە ندارد.
کودکان
معاون آموزش متوسطه آموزش پرورش حكومت ايران در استان سنه اظهار داشت كه در سال جارى ١٠ درصد از دانش‌آموزان اين استان ترك تحصیل‌کرده‌اند. بر اساس سخنان اين مسئول جمهورى اسلامى ايران، درمجموع امسال ١٧٠٠ دانش‌آموز پسر و دختر ترك تحصیل‌کرده‌اند كه ٥٠٠ نفر از آنان مربوط به پايه ششم و ١٢٠٠ دانش‌آموز نیز پایه نهم ورودی به متوسطه دوم بودند.
۲۸ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، پیکر نیمه‌جان «نازنین» دختربچه ۶ ساله کورد اهل مهاباد براثر ضرب و شتم شدید در حالت نیمه هوشیار به بیمارستان این شهر رسانده شده بود. این دختربچه ۶ ساله در حالت نیمه هوشیار و درحالی‌که براثر شک واردشده بر وی تکلم خود را تا حدی ازدست‌داده بود و از چند ناحیه دچار شکستگی و دررفتگی استخوان در وی مشاهده‌شده است و همچنین پزشکان از موارد متعدد سوختگی، تلاش برای خفه کردن و سوزاندن بدن این دختربچه بر روی بدن وی گزارش داده‌اند. مادر کودک با اظهار اینکه این کودک حاصل ازدواج ناموفق قبلی بوده است تمام وقایع موجود را برعهده‌گرفته است اما کماکان تحقیقات از سوی پلیس ادامه دارد تا تمامی ابعاد ماجرا روشن شود.
بر اساس آمارهای موجود، ۱۰۷۳ مدرسه فرسوده در استان سنه وجود دارد که از این تعداد، حداقل ۲۸۰ مدرسه کاملاً فرسوده و غیرقابل استفاده می‌باشند.
۱۶ آبان ۱۳۹۷ خورشیدی، دانش‌آموزان مقطع راهنمایی روستای نی در شهرستان مریوان در اعتراض به وضعیت بد و نبود امکانات رفاهی در مدرسه از حضور در کلاس خودداری کرده و دست به اعتراض زدند. این دانش‌آموزان با در دست گرفتن پلاکاردهایی بە وضعیت بد مدرسه و نبود امکانات رفاهی اعتراض کردند.
کشتار شهروندان
۱۲ آبان یک چوپان اهل شهر پیرانشار در چمنزارهای «سید عبدالله» این شهر، از سوی نیروهای امنیتی مستقر در پایگاه نجف جمهوری اسلامی ایران در شهر پیرانشار هدف شلیک مستقیم قرار گرفت و مجروح شد.
خودکشی
۱۵ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، جوان کورد رضا معزی فرزند علی‌محمد در شهر ایلام، از طریق مصرف قرص برنج به زندگی خود پایان داد.
شنبه ۱۹ آبان ماه سال جاری دختری نوجوان اهل شهر ایلام به نام «نیلوفر منتی ۱۷ ساله» از طریق خوردن قرص برنج به زندگی خود پایان داد.
شنبه ۱۹ آبان ماه زنی متأهل و دارای یک فرزند خردسال اهل شهر شنو «اشنویه» به نام «تروسکه رسولیان ۳۲ ساله» با حلق‌آویز نمودن خود به زندگی‌اش خاتمه داد.
٢٢ آبان ماه ١٣٩٧ خورشيدى، يك دختر جوان در منطقه شيخ تپه شهر اورميه با پرت کردن خود از ساختمان چندطبقه به زندگىاش پايان داد.
۲۸ آبان ماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک زن جوان اهل شهر بوکان بانام «نرمین صمدی» فرزند عثمان از طریق مصرف قرص به زندگی خود پایان داد.
۴ آذرماه ۱۳۹۷ خورشیدی، یک زن جوان بانام فرزانه پاکاری اهل روستای سبزی از توابع میاندوآب اقدام به خودسوزی کرده است که براثر شدت سوختگی روز ۸ آذر جانش را ازدست‌داده است.
بهداشت و محیط‌زیست
حدود یک ماه از بدى كيفيت آب شرب در ده‌ها محله مختلف در سطح شهر سنه، كماكان مشكل ادامه دارد. عدم نظارت و چاره‌اندیشی سازمان آب به اين مسئله و افت كيفيت آب مردم را مجبور به خريد آب‌معدنی كرده يا خانواده‌های توانمند را مجبور به خريد دستگاه تصفيه آب براى رفع مزه نامطبوع آب نموده است. گفته می‌شود مزه آب به حدی تغيير كرده كه در بعضى موارد موجب تهوع مردم می‌شود.
ارتفاعات كوهستان شاهو مابین شهرهای روانسر و کامیاران در شرق کوردستان چندین بار از سوی حکومت ایران توپ باران شده است. علاوه بر توپ باران مداوم اين مناطق، حکومت ایران در تلاش ساخت جاده به ارتفاعات شاهو است که بسياري از بخش‌های حفاظت‌شده اين منطقه با تهديد جدي روبرو شده است.
زلزله کرماشان
۴ آذرماه ۱۳۹۷ خورشیدی، باری دیگر زمین‌لرزه‌ای باقدرت ۶.۳ ریشتر کرماشان و بسیاری از مناطق شرق کوردستان و جنوب کوردستان را لرزاند. باگذشت بیش از یک سال از زمین‌لرزه قبلی در کرماشان و تداوم زمین‌لرزه در این استان تاکنون مشکلات فراوان مردم به قوت خود باقی هستند و بسیاری از مردم در گرمای تابستان و هم‌اکنون در سرمای زمستان در چادر با مشکلات سرمای شدید، نبود سرپناه مناسب، نبود وسایل گرمایشی و بهداشتی، کمبود غذا و … روبرو هستند.
موارد دیگر
بر اساس آمار منتشرشده از میزان قربانیان حوادث جاده‌ای در شرق کوردستان آمار قربانیان جاده‌ای افزایش ۹ درصدی داشته است.
در شانزدهمین سالروز ترور سید خلیل عالی نژاد، نیروهای امنیتی به خیرالله حق جو گفته‌اند که حق ندارد در این مراسم شرکت کند، هرچند که خیرالله حق جو یکی از فعالین سرشناس آیین یارسان است.
نهم آذرماه در پی فراخوان به محکوم نمودن کشتار کولبران، فضای شهر بانه از سوی نیروهای نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی به حالت ملیتاریزه در آمد.
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونه تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران به آن‌ها روا داشته می‌شود را بە گوش جهانیان برسانند.
جمعیت حقوق بشر كوردستان
