سوم اسفند سال ۱۳۷۷ در شرق كوردستان جهت محکوم کردن ربودن عبدالله اوجالان توسط موساد اسرائیل و میت ترکیە در کنیا دست به قیامی زده شد که تمامی شرق کوردستان و کلانشهر تهران را دربر گرفت. در پی این اعتراضات دهها نفر توسط نیروهای امنیتی ایران جان خود را از دست دادند و صدها نفر بازداشت شدند.
در ٢٧ بهمن ماە همان سال مردم شرق کوردستان از سراسر ایران برای محکوم کردن توطئه بینالدولی (ربودن عبدالله اوجالان) بهسوی تهران رهسپار شدند این راهپیمایی از خیابانهای آزادی و انقلاب، گذر و در طول مسیر هزاران نفر بە سیل تجمعکنندگان معترض همراه شده و در مقابل سفارت ترکیه خواستار آزادی عبدالله اوجالان شدند.
جمهوری اسلامی ایران در تمامی شهرهای شرق کردستان ممنوعیت رفتوآمد اعلام کردە بود و در پی این اعتراضات در شهر اورمیه دو نفر توسط نیروهای امنیتی بە قتل رسیدند و در شهر سلماس، مهاباد، کرماشان، ایلام، ارومیه، ماکو، سلماس، سقز، مریوان و…صدها نفر بازداشت شدند.
در روز ٢٩ بهمن اعتراض همگانی در دانشگاه کوردستان شهر سنه کە با مجوز قبلی برپا گردیدە بود به خشونت کشیده شد و با ضرب و شتم و بازداشت بسیاری از اساتید و دانشجویان پایان یافت.
در روز دوشنبه سوم اسفند مردم سنه و حومهی این شهر طبق اطلاعرسانی قبلی برای برپایی راهپیمای به مرکز شهر آمده بودند. در همین حال، شهر با نیروهای ضد شورش واقع در شهر سنه و دیگر شهرها و استانهای همجوار تنیده شده بود. در همان ابتدا مردم با برخورد خشونتبار نیروهای ضد شورش مواجه شدند و مردم بە مقابله در برابر این خشونت پرداختند.
در این زدوخورد به هیچکس رحم نشد «مردان وزنان سالمند» «زنان و جوانان» همه موردحمله قرار گرفتند. دهها نفر زخمی و کشته و صدها نفر بازداشت شدند.
آماری دقیق از جانباختگان و بازداشتشدگان در حوادث شرق کوردستان در دست نیست؛ اما بە قولی در شهر سنه ۳۳ تا ۷۰ نفر «اورمیه ۲» و در ماکو یک نفر جان خود را ازدستداده و صدها نفر در شهرهای شرق کوردستان مورد ضرب و شتم و بازداشت قرار گرفتند. در بازداشتگاهها به جوانان زیادی تجاوز شد. موی سر دختران را تراشیدند. صدها نفر محاکمه و به زندان و پرداخت جریمه محکوم شدند. اکثراً اساتید دانشگاه اخراج و حبسهای طولانی برایشان صادر شد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران از بدو انقلاب بارها جنایتهای بیشماری را بر ضد شهروندان شرق کوردستان انجام داده است. در همان ابتدا بافرمان جهاد خمینی بر علیە ملت کورد، در حمله به شهر پاوه، جنگ بیستوچهار روزه سنه، جنگ نقده، قتلعام روستای قارنا و قلاتان و برادوست، کشتار دستهجمعی و دادگاههای خلخالی، کە هزاران نفر از مردم بە جرم محارب باخدا و یا تجزیهطلب اعدام شدند. در پی اعتراضات دیماه امسال هم صدها شهروند در شرق کوردستان و ایران بازداشت و دهها تن ازجمله (سارو قهرمانی، کیانوش زندی، حسین قلی زاده) در زندانهای جمهوری اسلامی از سوی نیروهای حکومت کشته شدند.
طبق آمارهای موجود در چندین سال گذشتە قریب به یک هزار کولبر توسط رژیم ایران قتلعام شدهاند. هزاران نفر توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بدون محاکمه به رگبار گلوله بستهشدهاند. بازداشت و زندانی کردن فعالین عرصه زنان و فعالین سیاسی، مدنی، فرهنگی، زیستمحیطی، کارگری و…از دیگر کارنامههای سرکوب جمهوری اسلامی ایران است. کشتارهای خونین، بازداشت خودسرانه، تجاوز، ضرب و شتم و نقض حقوق بشر در شرق کوردستان ادامه دارد.
جمعیت حقوق بشر کوردستان در نوزدهمین سال کشتار و بازداشت شهروندان شرق کوردستان در پایان سال ١٣٧٧ از تمامی فعالین مدنی و حقوق بشری میخواهد کە با متشکل شدن و همکاری در عرصهی حقوق بشری، امکانی را فراهم کردە تا این جنایات را مستند کردە و جمهوری اسلامی ایران را بە پای میز محاکمە در دادگاههای حقوق بشری بکشانیم.
جمعیت حقوق بشر کوردستان
