بر اساس گزارش جمعيت حقوق بشر كوردستان، و همچنین به نقل از عليرضا رحيمى نماينده مجلس شوراى اسلامى ايران، تعداد ٩/٥ ميليون نفر از جمعيت ايران بیسواد هـستند كه ٣/٥ ميليون از انهـا بى سواد مطلق بشمار میروند كه بنابر امارهـاى جهـانى ( يونسكو) ميزان ١٣٪ از جمعيت کل ايران در وضعيت بى سوادى قرار دارند.
در ادامه گزارش قيد شده، فاكتورهـاى عمده اى هـمچون وجود عدم امنيت شغلى براى والدين، بيكارى و فقر مردم در جوامع ايران بويژه در شهـر هـا و روستاهـاى شرق كوردستان، از جمله دلايلى هستند كه دانش اموزان را به ترك اجبارى تحصيل مجبور مى نمايد.
لازم به ذكر است کە در بسيارى از مناطق، كودكان كمك كار خانواده هـا محسوب میشوند و انهـا بخاطر كمك به امرار معاش خانواده فرصت حضور در مدرسه را از دست میدهـند.
اين موضوع بەنوبەی خود علت اسيب هـاى فردى و اجتماعى هـمچون عدم امنيت كودكان، تجاوز، يادگيريهـاى غير اخلاقى و بيماريهـاى روانى و شخصيتى مى باشد.
دغدغەهـاى مالى و تأمين هـزينەهـاى تحصيلى از جانب خانوادەهـا و اخذ حق ثبت نام كودكان در مدارس، يكى ديگر از دلايل اين مشكل جدى مى باشد، به طوریكه
“رضوان حكيم زاده” معاون اموزش ابتدايى اظهـار داشت کە در سال تحصيلى جديد تعداد ٤٠٠٠ دانش اموز مقطع ابتدايى به علت مشكلات مادى از ادامه تحصيل باز ماندەاند.
در ادامەی گزارش آمدە است كه ميزان ٤٠٪ تا ٥٠٪ دختران در شهـرهـا و روستاهـاى مرزى ايران و در شرق كوردستان از تحصيل باز ماندەاند.
نبود مدرسه در نزديك محل سكونت، عدم و كمبود امكانات تحصيلى، دلايل فرهـنگى و تعصبى و يا ازدواج زود هـنگام، دانش اموزان دختر را تشويق به ترك تحصيل مى نمايد.
طبق امارهـاى منتشر شده در سالهـاى ٩٤-٩٥ تعداد ١٢٨٥ نفر در شرق كوردستان ترك تحصيل كردەاند.
تعداد ١٠٠٠ نفر در مقطع متوسطه و مابقى در مقطع ابتدايى از تحصيل باز ماندەاند.
در شهـر سنه تعداد ١٩ دختر و ١٤ پسر و در روستاهـاى اطراف سنه تعداد ١١ دختر و ٨ پسر و در كل تعداد ٥٢ دانش اموز ترك تحصيل کردەاند. هـمچنان تعداد ٤٠ دانش اموز دختر در شهـر بيجار به دليل فقر مالى و كمبود امكانات در حال ترك تحصيل مى باشند.
قابل تامل است كه با تقويت زير ساخت هـاى قانونى از جمله اجبارى كردن تحصيل براى هـمەی كودكان و موانع فرهـنگى بازدارنده از طريق اگاه كردن و فرهـنگ سازى دربارەی تحصيل دختران و پسران بازمانده از تحصيل، میتوان بیسوادی را از بين برد، و بدين وسيله جلوى بحرانى شدن وضعيت ترك تحصيل كودكان را گرفت.
جمعيت حقوق بشر كوردستــــــان
