گزارش ماە مە جمعیت حقوق بشر کوردستان در رابطە با نقض حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان
این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه مه سال ۲۰۱۷ مصادف با دوشنبه ۱۱ ارديبهشت تا چهارشنبه ۱۰ خردادماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در شرق کوردستان است که به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌های متعدد این سازمان حقوق بشری گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری، هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.
اعدام
متأسفانه در این ماه توسط حکومت جمهوری اسلامی تعدادی زندانی کورد که هویت آنان مشخص گردیده اعدام شدند؛ که خبرهای آن منعکس‌شده است؛ اما طبق گزارش‌های رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان، گاهی زندانیان کورد به جرائم متفاوت در زندان‌های ایران اعدام‌شده که این اعدام‌ها رسانه‌ای نمی‌شود و حکومت جمهوری اسلامی ایران این اعدام‌ها را اعلام نمی‌کند.
٣٠ ارديبهشت سال ۱۳۹۶ حكم اعدام زندانى سياسي كورد «كمال حسن رمضان» در زندان اروميه از شرق كوردستان به وى ابلاغ شد. شعبه ۳ دادگاه انقلاب ارومیه به‌صورت غیابی كمال حسن رمضان را در تاریخ ۲۱ آبان ماه سال ۱۳۹۰ به اتهام عضویت در پژاک و قیام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران، به اعدام محکوم کرده است و این حکم نیز قطعی شده است. اين حكم در حالى صورت گرفته كه اين زندانى سياسي شهروند كورد اهل سوريه است و در تاريخ ذکرشده در ايران نبوده و سال گذشته با فشارهاى اداره اطلاعات اروميه پرونده جديدى به اتهام قتل تنى چند از مأموران دولتى در شعبه ١ دادگاه انقلاب تشكيل شد کە نامبرده در اين مدت در انتظار برگزارى جلسه دادگاه بود.
همین مصطفايي زندانی سیاسی کورد اهل شهر مريوان در شرق كوردستان و محبوس در زندان شهر سنه است که روز ۳۱ اردیبهشت در آخرین ملاقات خود با خانواده‌اش اظهار نموده كه وى را به سلول انفرادى منتقل کرده و احتمال دارد فردا حكم اعدام وى اجرا شود. روز بعد با تلاش بی‌وقفه فعالین «کمپین علیه اعدام» و مردم مبارز روستای کانی دینار و شهر سنه، حکم اعدام نامبرده متوقف شد.
روز سه‌شنبه دوم خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، «مهران اشرفی» در زندان دیزل آباد کرماشان در شرق کوردستان، اعدام شد. لازم به ذکر است که این زندانی به اتهام قتل به قصاص محکوم‌شده بود.
روز پنجشنبه ۴ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، کشتی‌گیر سرشناس بین‌المللی در زندان دیزل آباد کرمانشان در شرق کوردستان به دار آویخته شد.
«حجت‌الله تدرو» شهروند کورد اهل کرماشان و صاحب چندین مدال قهرمانی در میدان‌های بین‌المللی است که بیشتر از ۱۰ سال در زندان محبوس بوده و صبح پنجشنبه توسط دولت جمهوری اسلامی ایران به اتهام تجاوز بە عنف، اعدام گردید.
صبح جمعه ۵ خرداد سال ۱۳۹۶ شمسي، در زندان مركزى ارومیه ٣ نفر «رمضان مختارى اهل ارومیه- صلاح‌الدین شفيعى كيا اهل ارومیه- عثمان حسنى اهل سردشت» كه روز گذشته به سلول‌های انفرادى زندان منتقل‌شده بودند اعدام شدند.
زندان و بازداشت
«بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی، تهدید، نقض حقوق زندانیان»
محمدامین عبداللهی زندانی سیاسی کورد که حکم بیشتر از ۱۰ سال به او تحمیل‌شده، در معرض از دست دادن چشمانش قرار دارد و نیاز به درمان فوری دارد و هرچند نامبرده ازنظر ناراحتی کلیه هم رنج می‌برد و در طول ۱۰ سال درخواست وی برای معالجه پزشکی با عدم موافقت مسئولان زندان رد شده است والان هم با خطر کوری چشم مواجه است و مسئولان اجازه مرخصی برای معالجه به وی نمی‌دهند.
روز دوشنبه ۱١ اردیبهشت حدود ساعت ۱۲ ظهر، والە زمانی فعال کارگری و عضو انجمن کارگران البرز توسط نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران در تهران بازداشت شد.
۱۳ اردیبهشت‌ماه سال جاری، «سارا كمانگر» فعال در شبکه‌های اينترنتى شهـر سنه از سوى نيروهـاى اطلاعاتى رژيم جمهـورى اسلامى ايران دستگير و به‌جای نامعلومى منتقل شد.
۸ شهروند روستای «بیمضرته» در دهستان «هق» از توابع بخش نالوس اشنویه در پی درگیری افراد ناشناس با نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران بازداشت‌شده و به مکان نامعلومی منتقل‌شده‌اند.
این درگیری در محلی بنام «شیخ ابراهیم» اتفاق افتاده و هنوز آمار دقیقی از تلفات جانی گزارش نشده است اما طبق شنیده‌ها یک سرباز و معاون فرمانده سپاه بنام «بیت‌الله دادخواه» زخمی شده و به بیمارستان سپاه در ارومیه منتقل‌شده‌اند.
لازم به ذکر است که پس از وقوع این درگیری، ۸ نفر از شهروندان روستای مذکور که هیچ‌گونه ارتباطی با این حادثه نداشته‌اند توسط نیروهای سپاه پاسداران بازداشت‌شده که اسامی آن‌ها به شرح ذیل است：
«کمال حسین دوست ۲۸ ساله فرزند محمد ملک، خسرو حمکو ۳۵ ساله فرزند محمد، مبین حمکو ۱۶ ساله فرزند کامران، رشید حمکو ۵۰ ساله فرزند حمکو، جلال بیشیر ۴۵ ساله فرزند تمن، آزاد زنگی ۳۵ ساله فرزند عبدالله، وسیم حمکو ۲۰ ساله فرزند رشید و کریم آشوان ۵۷ ساله»
وکیل زینب جلالیان «امیر سالار داودی» در نامه‌ای به دادستان کل جمهوری اسلامی ایران، از اعتصاب درمانی موکلش خبر داده و نوشتە است کە ضمن ابراز شدید نگرانی از وضعیت سلامتی موکلم، یک‌بار دیگر بر مسئولیت مقامات زندان خوی و مقامات امنیتی و قضایی این شهرستان و استان آذربایجان غربی و همچنین مقامات کشور در خصوص تضمین سلامتی روحی و جسمی موکلم تأکید می‌کنم و اعلام می‌نمایم که اعتصاب درمانی ایشان تا رفع مشکلات، ادامه خواهد داشت.
نادر محمدی شهروند اهل سقز کە به اتهام قتل محکوم‌به قصاص نفس شده است در اندرزگاه ۲ (دارالقرآن) زندان رجایی شهر کرج نگهداری می‌شود. مسئولین اندرزگاه، این زندانی معترض را به‌قصد تحقیر در مقابل دیگر زندانیان برهنه نمودند. نادر محمدی به دلیل اعتراض به وجود رابطه جنسی علنی بین زندانیان یا به گفته خود او «لواط در سالن» و بی‌توجهی مسئولان، دست به اعتصاب غذای اعتراضی زده بود که با ضرب و شتم، توهین و انتقال تنبیهی توسط مسئولین زندان روبرو شده است.
سید قاسم آبسته زندانی کورد در سالن ۲۱ اندرزگاه ۷ زندان رجایی شهر کرج از مورخ هفدهم اردیبهشت، در اعتراض به عدم رسیدگی پزشکی و مشکلات جسمی‌اش در اعتصاب غذای به سر می‌برد. کە قاسم آبسته از مدتی پیش یک غده در کنار لوزه‌هایش پدیدار شده که نفس کشیدن را برای وی دشوار کردە است. بر اساس تشخیص پزشکان بهداری زندان رجایی شهر این عارضه خطرناک بوده و باید برای معالجە بە بیمارستان‌های خارج از زندان اعزام تا از غده نمونه‌برداری شود و سپس مداوا گردد. گویا مسئولین بهداری زندان همچنین گفتەاند کە جهت اعزام بە بیمارستان دستور دادستان باید صادر شود در غیر این صورت امکان اعزام وی نیست و مسئول قضایی نیز جهت صادر کردن دستور قضایی برای اعزام وی بە بیمارستان خودداری می‌کنند.
زندانیان زندان سنه به دلیل بی‌توجهی مسئولین بە خواست‌ها و مطالبات حقوقی خود به روش‌های اعتراضی همچون اعتصاب، خودکشی و خودزنی روی آورده‌اند و این در حالی است که ۲۸ زندانی از فروردین‌ماه امسال تاکنون در این زندان به بیماری‌های واگیردار همچون هپاتیت، مبتلا شده‌اند.
روز ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، دادسرای انقلاب شهرستان میاندوآب، حکم ۲ سال زندان و یک‌میلیون و سیصد هزار تومان جریمه را برای شهروند کورد این شهرستان تعیین کرد. اندیشمند (احمد) یزدانی فر ۴۱ ساله و اهل روستای «گامیش گلی» از توابع شهرستان میاندوآب در شرق کوردستان است که پیش‌تر در مورخه دوم اسفندماه ۱۳۹۵ و موقع برگشت از جنوب کوردستان توسط نیروهای امنیتی مریوان، بازداشت شد و از سوی دادگاه شهر مریوان با قرار وثیقه ۱۵۰ میلیون تومانی تا زمان دادگاهی به‌صورت موقت آزاد گردید.
موج بازداشت، فعالان مدنی، مبلغان و شهروندان پیروان اهل سنت ساكن شهر بوكان در شرق كوردستان در طى ماه‌های گذشته ادامه داشته است. اولين موج بازداشت‌ها در تیرماه سال گذشته، دومين موج بازداشت‌ها در روز پانزده مهرماه سال گذشته و در موج سوم اين بازداشت‌ها در اردیبهشت‌ماه سال جاری، تاكنون بيش از پنجاه نفر بازداشت‌شده‌اند.
روز پانزده ارديبهشت سال جارى دکتر منصور محمد پور عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزادشهر بوکان، ماموستا محسن برده زرد امام جماعت روستای برده زرد بوکان، چهار تن از طلبه‌های مدرسه علوم دینی امام نووی روستای ناچیت (هویت نامعلوم)، سه تن از حافظان کل قران ساکن در خانه حفظ عبدالباسط روستای کوسه (هویت نامعلوم)، صلاح‌الدین کاوانی «ساکن شهر بوکان محله اسلام‌آباد، ریبوار محمدی ساکن شهر بوکان محله خیابان یکشوه، کمال آندلس» ساکن شهر بوکان محله پارک ملت، کاک مولود ساکن شهر بوکان، دارای داروخانه گیاهی مشهور به دکتر مولود نیز توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند کە دلیل بازداشت آن‌ها از سوی مأمورین فعالیت‌های مذهبى اعلام شدە است هرچند تاکنون از سرنوشت آنان اطلاع دستی در دست نيست.
علاوه بر موارد فوق، جمعی از طلبه‌های دینی اهل بوکان همراه ناظم مدرسه علوم دینی ناچیت که ملبس به لباس روحانیت بودند در میانه اردیبهشت‌ماه امسال زمانی که در حال بازگشت از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بودند توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران از اتوبوس خارج شدند و پس از ضرب و شتم و توهین به اداره اطلاعات بوکان منتقل شدند. تمامی کتاب‌های خریداری‌شده آنان توقیف شد.
يك فعال كارگرى به نام عثمان اسماعیلی اهل شهر سقز از شرق كوردستان به اتهام اخلال در نظم عمومى ، به دليل شركت در مراسم روز جهانى كارگر به يك سال زندانى تعزيرى توسط شعبه اول دادگاه انقلاب جمهورى اسلامى ایران‌شهر سقز محكوم شد.
سحرگاە روز جمعه ۲۹ اردیبهشت مسئولین زندان‌های سنه دیزل آباد کرماشان و ارومیە زندانیان را در سالن‌ها و حیات زندان‌ها جمع کردە و آن‌ها را تهدید کردند که در صورت شرکت نکردن در انتخابات با مجازات قطع ملاقات روبرو خواهند بود.
يكم خرداد سال ۱۳۹۶، بهزاد درخشانيان فرزند رئوف اهل صاحب از توابع شهر سقز در شرق كوردستان كه در زندان شهر سقز زندانی است و به علت عدم موافقت با مرخصى در پي درخواست‌های مكرر و نيز با توجه به توان مالى براى تأمين وثيقه نامبرده ناچار به دوختن دهان خود گرديد. زندانى بهزاد درخشانيان به دليل حمل بار قاچاق بازداشت و در حين دستگيرى از ناحيه پا و مهره‌های پشت دچار آسیب جدى گرديده و به معالجه در بيرون از زندان نياز فورى دارد.
آن دسته از زندانيانى كه از رأى دادن در انتخابات اخير امتناع كردند با تهديد انتقال به ديگر زندان‌های شهرهای ديگر و يا با قطع ملاقات و مرخصى روبرو گردیدەاند.
تعداد زنان محبوس دربند زنان زندان مهاباد، نزدیک به ۵۰ زندانی زن است که همراه تعدادی از آن‌ها کودکان زیر سه سال نیز در بندزنان نگهداری می‌شود همچنین در زندان مرکزی ارومیه حدود ٣٠٠ زندانی زن دارد که بنا بر اخباری کە جمعیت حقوق بشر به دست آوردە است ، ١٠٠ نفر از آن‌ها با حکم اعدام مواجه هستند، در زندان سنندج بيشتر از ٣٠ زندانى زن وجود دارد. تعداد زندانیان زن زندان دیزل آباد کرماشان به دليل كمبود سلول در راهروها و دیگر مکان‌های زندان نگهداری می‌شوند بە همین دلیل آمار دقیقی از آن‌ها موجود نیست. گفته‌شده است:
سلول‌هایی كه گنجايش ٣ نفر دارد در آن‌ها ٧ نفر نگهدارى می‌شود. در همین زمینە مسئولین دولتی زندان‌های جمهوری اسلامی ایران اخیراً اعلام کردەاند کە جمعيت زندانيان در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران ٢٨٧نفر در مقیاس صد هزار نفر می‌باشد و ۶۴٪ زندانيان در ايران متأهـل هـستند و بيش از ٩٠٠٠٠ نفر آن‌ها دو فرزند يا بيشتر دارند همچنین ٧٠٪ زندانيان ازنظر سنى زير ٤٠ سال دارند و ظرفيت زندان‌های ايران ٨٨ هـزار نفر است کە اكنون ٢٢٣ هزار نفر در جغرافیای سیاسی ايران زندانى هـستند.
روز شنبه ٦ خرداد سال ١٣٩٦ شمسي، ٧ نفر فعال در عرصه فضاى مجازى به اتهام فعاليت بر ضد نظام در فضاى مجازى در شهر كرماشان از شرق كوردستان بازداشت شدند.
روز پنجشنبه ٤ خردادماه سال ١٣٩٦ ، قدريه قادرى زندانى سياسي كورد شمال كوردستان بعد از ده روز از سپرى شدن تاريخ آزادی‌اش از كانون اصلاح و تربيت شهر ياسوج به بازداشتگاه اتباع خارجه در ارومیه منتقل شد، با توجه به اينكه خانواده و بستگان اين زندانى سياسي در ارومیه سكونت دارند ولى جهت اجراى حكم طرد از ايران به بازداشتگاه اتباع خارجه قرارگاه نيروهاى انتظامى در شهر ارومیه منتقل‌شده و خطر تحويل به مقامات حكومت تركيه او را تهديد می‌کند.
تعداد ١٧ زندانى سنى مذهـب در زندان اورميه كه خواهـان جدا شدن بند زندان خويش و انتقال به بند ويژه سنى مذهب در زندان بودند، دست به اعتصاب عمومى زدند.
اسماء پور سلیمی اهل شهرستان اورمیه در شرق کوردستان، سال ۱۳۹۵ و در جریان بازگشت از جنوب کوردستان توسط عوامل جمهوری اسلامی ایران بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفت و به اتهاماتی همچون «مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران»، «عضویت در احزاب کوردستانی» و «محاربه» متهم و بازداشت شد.
اسماء پور سلیمی از اتهام مبارزه مسلحانه علیه دولت در دادگاە جمهوری اسلامی ایران در ارومیە تبرئه شده اما پرونده ایشان همچنان به دو اتهام دیگر ذکرشده مفتوح می‌باشد و علت آن نیز شکایت حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران از خانم پور سلیمی به اتهام محاربه و عضویت در احزاب کوردستانی عنوان‌شده است.
«واحد سیده» فعال کارگری ساکن مهاباد توسط اداره اطلاعات به این نهاد امنیتی در شهر مهاباد احضار شد. از او خواسته شد که روز سه‌شنبه ساعت ۱۰ صبح خود را به آن اداره معرفی نماید. واحد سیده نیز صبح روز ذکرشده از ساعت ۱۰ صبح در محل آن اداره حاضرشده و تا ساعت ۳ بعدازظهر مورد بازجویی قرار گرفت. پس از پایان بازجویی او اجازه ترک این اداره را یافت.
چهارم خردادماه سال جاری، اداره اطلاعات شهـرستان كرج خانواده «دياكو هـاشمى» را براى دريافت جسد پسرشان به اين اداره احضار نمودند. امير هـاشمى پدر دياكو هـاشمى مجبور به دادن تعهـد به مأموران اداره اطلاعات شهـرستان كرج گرديده، كه خبر كشته شدن پسرشان نبايد از طريق شبکه‌های خبررسانی پخش و منتشر گردد. گفتنى است كه هـمچنين خانواده‌ی هـاشمى اجازه انتقال جسد پسرشان را به روانسر زادگاه دياكو هـاشمى را ندارند و می‌بایست جسد را در شهـر كرج خاک‌سپاری نمايند.
کارگران
آمار بیکاری در استان سنه به بیش از ۶۰ درصد رسیده است، آماری که بسیار نگران‌کننده بوده و نشان از معضل شدید بیکاری در این منطقه از شرق کوردستان است.
از ۷۳۷ واحد تولیدی استان سنه، ۹ واحد فعال است. در سال گذشتە ۱۳۲ واحد تولیدی و صنعتی استان سنە در شرق کوردستان تعطیل و ۲۲۴ کارخانه بە صورت نیمه فعال درآمدە است.
یک کارگر کورد به نام «مسعود شیرمحمدی» ٢٣ سالە و اهل روستای «پایگلان» سروآباد، به علت سقوط از بالای ساختمانی در تهران درگذشت. بعدازظهر شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، در حادثه‌ای به علت بی‌مسئولیتی و عدم ایمنی در محل کار از سوی صاحب ساختمانی در خیابان تختی و در مرکز شهر ایلام، کارگری جوان، جانش را از دست داد.
۴۰ نفر از اهالی روستای (آق دره وسط) از کارگران معدن آق درە در اعتراض بە اخراج از کار، امروز هم «۲۳ اردیبهشت» تجمع اعتراضی برگزار کردند. این کارگران اظهار می‌دارند تا پیش‌ازاین به‌صورت فصلی در معدن طلای آق دره مشغول کار بودند اما در سال جاری کارفرما اجازە کار بە آن‌ها نداده و بدین دلیل از روز چهارشنبە ٢٠ اردیبهشت ۹۶ در مقابل این معدن دست بە اعتراض زدند.
رانندگان تاکسی ون در مهاباد (مسیر ملا جامی ترمینال) در حیاط شورای اسلامی این شهر تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار پاسخگویی مسئولین جمهوری اسلامی ایران به بیکاری و مشکلات معیشتی خود شده و اظهار داشتند که بعد از گذشت ۶ سال از عدم پاسخگویی مسئولان شهر مهاباد به علت تعویض ایستگاه توسط سازمان تاکسیرانی، به نشانه اعتراض خودروها خود را در حیاط شورای این شهر متوقف نمودند.
دو شهروند دست‌فروش در شهر سردشت به اتهام فروش مرغ زنده هرکدام به دو ماه حبس تعزیری محکوم شدند.
کارگران فضای سبز شهرداری بروجرد پنج ماە است حقوق دریافت نکردەاند. این کارگران بین پنج‌تا شش ماه مطالبات مزدی پرداخت‌نشده دارند و شرکت‌های پیمانکاری، کمبود بودجه و نقدینگی را دلیل این تأخیر عنوان می‌کنند.
نمایندە انتصابی جمهوری اسلامی ایران برای شهرهای سنه، دیواندرە و کامیاران بە این اذعان کرد کە ادارات دولتی جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان شهروندان کوردستانی را اخراج و مسئولان این ادارات خویشاوندان خود را از شهرهای غیر کوردستان بە این مناطق آوردە و آن‌ها را با حقوق‌های کلان استخدام می‌نمایند.
او همچنین در مصاحبە خود با خبرگزاری‌های دولتی گفتە است کە اخیراً فردی در دیواندره به ما مراجعه و ضمن ارائه یک درخواست اظهار کرده در آزمون استخدامی پذیرفته‌شده‌ام ولی متأسفانه شاهد هستم فردی از یک شهر دیگر برای حضور در آن جایگاه به اینجا مراجعه کرده است. می‌بینیم افرادی هم از استان‌های دیگر در اینجا جذب‌شده‌اند وقتی هم دراین‌باره سؤال می‌پرسیم عنوان می‌کنند که سازمان سنجش آزمون برگزار کرده است.
اصناف و بازاریان شهرستان «ماکو» روز گذشته یکشنبە ۷ خردادماه ۱۳۹۶ در اعتراض به وضعیت شغلی و معیشتی خود، با بستن مغازه‌ها و اعلام اعتصاب در مقابل سازمان منطقه آزاد ماکو تجمع کردند و خواستار رسیدگی مسئولین به وضعیت موجود شدند.
کولبران و مین
۱۵۰ تا ٢٠٠ هزار نفر از شهروندان کورد به شغل کولبری مشغول هستند. حدود سنی این کارگران بین ۱۳ الی ۶۰ سال است.
عصر روز پنجشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، تعدادی از کولبران در منطقه «شاپاتان» از توابع شهرستان شنو در شرق کوردستان، هدف شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند. به علت تیراندازی این نیروها، یک شهروند کورد اهل شنو بنام نورالدین ابراهیمی در دم جانش را ازدست‌داده و همچنین ۳ نفر دیگر زخمی شده‌اند که جراحت یکی از آن‌ها وخیم گزارش شد.
۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی نیروهای جمهوری اسلامی ایران در حدفاصل (درکه کانی_تاله جار) از توابع شهرستان شنو در شرق کوردستان، برای جمعی از کاسب‌کاران کورد کمین گذاشته و به‌محض رسیدن آن‌ها به این مکان، مورد هدف تیراندازی این نیروها قرار می‌گیرند. صبح روز بعد وقتی مردم این منطقه جهت کمک به کاسب‌کاران به آنجا می‌روند با صحنه کشته شدن اسب‌های آن‌ها روبرو می‌شوند.
دو كولبر زخمى اهل سردشت در شرق كوردستان، در وضعيت وخيم جسمانى قرار دارند و به دليل ناتوانى از پرداخت هزينه سنگين بيمارستان اجازه ترخيص آن‌ها داده نمی‌شود.
«بهمن توفيقى» اهل «گاكه» از توابع آلان سردشت در روز ١٥ اسفند ١٣٩٥ شمسي در اطراف روستاى بيتوش مورد تيراندازى نيروهاى نظامى جمهورى اسلامى ايران قرار گرفت و به علت شدت جراحات از ناحيه شكم به بيمارستان اورميه منتقل و هم‌اکنون در وضعيت بد جسمانى قرار دارد و به دليل هزينه سنگين بيمارستان به مبلغ ٨٠ ميليون تومان و ناتوانى در پرداخت آن مسئولين بيمارستان به او اجازه خروج از بيمارستان نمی‌دهند.
كولبر کورد ديگر اهل روستاى «دوله» از توابع شهر سردشت به نام عثمان احمدى متأهل و داراى ٣ فرزند كه در روز ١٣ بهمن ١٣٩٥ مورد تيراندازى نيروهاى نظامى حكومت جمهورى اسلامى ايران قرار گرفت، هم‌اکنون نامبرده نيز در بيمارستان اورميه در وضعيت وخيم جسمانى قرار دارد و يكى از پاهايش به دلیل شدت جراحات ازکارافتاده و به دليل ناتوانى از عدم پرداخت هزينه سنگين ٦٢ ميليون تومانى بيمارستان از ترخيص ايشان نيز جلوگيرى به عمل می‌آید.
روز ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، جوان 28 سالە اهل قصر شیرین در استان کرمانشان کە برای سرکشی از احشام خود در حوالی پل شیرازی این شهر مراجعه کردە بود، در اثر انفجار مین به‌جامانده از جنگ ایران و عراق از ناحیه دست و پای چپ دچار آسیب شده است.
جسد رزگار ساکانی اهل روستای «پسان ترگو» از توابع بخش سیلوانه شهرستان اورمیه در شرق کوردستان کە سال گذشتە مفقود شدە بود، روز چهارشنبه ٢٧ اردیبهشت ۱۳۹۶ پس از گذشت ١٠٥ روز پیدا شد. «رزگار ساکانی» بە شغل کاذب کولبری مشغول بودە و در مورخه سه‌شنبه ۱۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۵ در نزدیکی روستای «کوران» دچار حادثه ریزش بهمن شده بود و پس از گذشت چند ماه توسط روستاییان این منطقە پیدا شدە است.
ظهر ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶ شمسی، عادل ولی زاده فرزند حمید، ساکن منطقه دولت‌آباد کرماشان براثر انفجار مین کشته‌شده و یکی از بستگانش زخمی و به بیمارستان منتقل شد.
یکم خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، در منطقه مرزی میان شرق و جنوب کوردستان و در نزدیکی شهرستان پیرانشهر، انفجار مین بجا مانده از جنگ ایران و عراق باعث مجروحیت شدید شهروند کورد «عبدالله نوبخت» ۵۰ ساله و اهل شهرستان پیرانشهر شد و به علت شدت جراحت به بیمارستان مطهری اورمیه منتقل گردید.
روز ۵ خرداد ۱۳۹۶ شمسی در منطقه هورامان در شرق کوردستان براثر شلیک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران به کولبران در نزدیکی روستاهای «کیمنه وبیرواز»، چندین کولبر زخمی شدند که یکی از آن‌ها به علت شدت جراحات درراه رسیدن به بیمارستان مریوان جان خود را ازدست‌داده و چندین کولبر دیگر که اهل روستاهای بندول و منطقه سارال بودند به علت جراحات واردە در بیمارستان مریوان بستری‌شده‌اند.
نام چند تن از زخمی‌ها به نقل از منابع خبری به شکل زیر است:
۱-توفیق مصطفایی (۴۵ سال و اهل روستای پیله مریوان)
۲-هوشیار صحرایی (۳۰ سال اهل روستای ولینه مریوان)
۳-عدنان شهیدی (اهل بندول سرواباد)
همچنین خبرها حاکی از کشته شدن ده‌ها رأس اسب کاسب‌کاران است.
٥ خردادماه سال ١٣٩٦ شمسي در نزديكى روستاى «کۆنەسيف» از توابع سرشيو سقز, نيروهاى انتظامى پاسگاه بستام با گذاشتن كمين، كولبران را مورد هدف قرار داده و يك كولبر به نام «محمد درتفي» زخمى و يكى دیگر بازداشت می‌شود و چندین اسب كولبران را نيز با گلوله كشتند.
٧ خردادماه سال ١٣٩٦ حوالي ساعت ١١ صبح در روستاى «ابوغريب» منطقه دشت عباس از توابع شهر دهلران در شرق كوردستان يك راننده بيل مكانيكى به نام «رحمان بازيار» كه مشغول به كار بوده به دليل انفجار يك عدد مين ضدتانک باقی‌مانده از جنگ ٨ ساله ايران و عراق در زير چرخ اين بيل مكانيكى منفجر و راننده دچار موج گرفتگى شد.
محیط‌زیست و بهداشت
تنها مرکز جراحی قلب بروجرد به دلیل مشکلات مالی و عدم وصول طلب سه و نیم میلیارد تومانی خود از سازمان‌های بیمه‌گر توسط دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان در آستانه تعطیلی کامل قرار دارد.
ساکنین و شهروندان شهر سنه از مشکلات عدیده‌ای که گریبانشان را گرفته به ستوه آمده و از مسئولین تقاضای رسیدگی دارند. هزاران نفر از ساکنین مجتمع ایثار شهر سنه در شرق کوردستان اظهار داشتند که قریب چند ماه است که هزینه آسفالت و همیاری را به شهرداری تحویل داده‌اند که به وضعیت کوچه‌های روستایی شهرک زاگرس و مجتمع ایثار سروسامان داده و عملیات آسفالت سازی کوچه‌ها صورت گیرد اما تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفته و مسئولان جوابگوی ساکنین این مناطق نمی‌باشند.
بخشی از شهروندان سنه و روستاهای اطراف این شهر با مشکل نبود آب آشامیدنی مواجە هستند و در انتظار اجرا کردن وعدەهای توخالی مسئولین دولتی جمهوری اسلامی ایران بسر می‌برند. روستاهای صلوات اوا و برازان ازجمله مکان‌های دارای بیشترین معضلات زیست‌محیطی ازجملە نبود آب آشامیدنی و مکان جمع‌آوری زبالە ها می‌باشند. روستای دولت‌آباد که در حدود ۱۰ کیلومتری شهر سنه واقع‌شده است و آب در این منطقه به‌وفور یافت می‌شود، در این روستا بە دلیل اینکە طرح جمع‌آوری زباله صورت نگرفته و در طبیعت (چشمه‌ها و رودخانه‌ها) و محل زندگی افراد رهاشده است بافت زیبا و سالم آنجا را به چالش کشیده و انواع بیماری‌ها، جان این شهروندان را تهدید می‌کند.
پخش زباله‌های پلاستيكى محل دفع زباله شهر سلماس از شرق كوردستان در اراضى كشاورزى روستاهاى اطراف به يكى از مشكلات اساسی زیست‌محیطی اين شهر مبدل گشته و اعتراض روستاييان را درآورده است. مكانى كه براى دفع زباله انتخاب‌شده در مسير توسعه شهر قرار داشته و اطراف آن هيچ حصارى براى جلوگيرى از پخش شدن زباله‌های پلاستيكى در نظر گرفته نشده و ظرفيت اين محل تمام‌شده است و از استانداردهاى لازم براى حفظ محیط‌زیست و جلوگيرى از شيوع برخى بیماری‌ها به‌خصوص در بين پرندگان و انتقال آن به سطح شهر، رعايت نشده است.
فعالين انجمن حفاظت از محیط‌زیست شهـرستان بوكان در شرق كوردستان، اعتراضات خود را مبنى بر اتخاذ و اجراى سیاست‌های نادرست شهـردارى اين شهـرستان در ارتباط با محیط‌زیست ابراز نمودند.
از قرار معلوم تصرفات و تعارضات انجام‌شده از جانب سازمان بهـداشت و درمان و تخريب غيرقانونى «پارك قله» نگرانی‌هایی را در نزد شهروندان و فعالين محیط‌زیست اين شهـرستان به وجود آورده است.
شايان توجه است كه شهـردار بوكان طى نامه‌ای به شماره ٢٢٩٠ به تاريخ ١٣٩٦/٢/٢ دستور توقف، تعرض و تصرف پارك مذكور را صادر كرده بود، اما در كمال تعجب بعد از چند روز علیرغم مخالفت كمسيون ماده استان با تغيير كاربرى اين پارك، مجدداً تعرض و تخريب اين پارك را از نو آغاز کردند.
آتش گرفتن پيچ آينه در ايلام و جنگل و مراتع كبير كوه و چند روز پیش‌تر نيز، ٣٠ هكتار از مزارع گندم روستاى «بره بيجه» از توابع شهر دهلران در آتش سوختند.
سدسازی به رویه به‌منظور غارت منابع آبی شرق کوردستان، در (سنه، اورمیه، کرماشان، ایلام) پروژه‌های سدسازی در استان‌های مذکور همچنان ادامه دارد به‌طوری‌که در استان سنه ۱۸، اورمیه ۵۲، کرماشان ۲۲ و ایلام ۴۰ سد در چند سالە اخیر احداث و یا در حال احداث است همچنین ۸۰ واحدی سدسازی در حال مطالعه و مرحلە اجرایی قرار دارد.
در تاريخ هفتم خردادماه خورشيدى براى بار ديگر دست‌های پنهانی برای محیط‌زیست و طبيعت شرق كوردستان حادثه آفريدند و اقدام به آتش زدن و لطمه آوردن به اين مناطقی نزدیک بە روستاى «ره زاو» در كوهـستان كوسالان مریوان شدند.
روز دوشنبه هشتم خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، توپ باران دولت جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنگلی و مراتع شهرستان «پاوه» باعث آتش‌سوزی گسترده‌ای شده که امتداد آن، جنگل‌های مابین مرز شرق و جنوب کوردستان را در برگرفت.
موارد دیگرِ نقض حقوق بشر «خودکشی، زنان، کودکان و…»
مانور خيابانى نيروهاى انتظامى جمهورى اسلامى بنام گردان‌های بیت‌المقدس و كوثر در شهر كردكوى سركوب اعتراضات مردم را به نمايش گذاشته و نام مخالفين را اغتشاشگران نامیده و تابلوها و علائمی را حمل می‌کردند كه عمدتاً حاوى شعارهاى صنفى و كارگری بود. با توجه به در پيش بودن روز كارگر و هفته معلم، به نظر می‌رسید اين مانور در ارتباط با مناسبت‌ها و احتمالاً برخورد با كارگران و فعالان صنفى برگزارشده باشد. نكته مهم ديگر استفاده از نوجوانان در اين مانور بود.
یک زن کورد به نام گلژین حسین زاده اهل شهرستان سردشت در شرق کوردستان، در زندان سلیم پاشای ترکیه حلق‌آویز شده است.
روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، کریم جمشیدی ۶۰ ساله در روستای «سه ر هویه» از توابع منطقه (که لاته رزان) شهر سنه در شرق کوردستان، خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی خود پایان داده است.
جاده‌های سطح استان سنە ازلحاظ کیفیت و امنیت در رده آخر در سطح جغرافیای سیاسی ایران قرار دارد.
زن ۶۲ ساله‌ای در روستای ساری قورخان تکاب در شرق کوردستان با حلق‌آویز نمودن به زندگی خود پایان داد.
هنگام حضور حسن روحانی جهت تبلیغات انتخاباتی در کرماشان، فعالین مدنی توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران مورد ضرب و شتم قرار گرفتە و پلاکاردهای آن‌ها كه مربوط بە تدریس زبان مادری بود ضبط شد.
هنگام حضور حسن روحانی جهت تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در اورمیه، فعالین مدنی کورد با بالا بردن پلاکاردهایی که روی آن نوشته‌شده بود «کولبری در شأن انسان‌ها نیست» بە سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران اعتراض کردند.
جمعی از معلمان شهرستان بوکان در حضور مسعود پزشکیان نماینده حال حاضر مجلس شورای اسلامی ایران در حوزه (تبریز، آذرشهر و اسکو) و برای تعیین تکلیف سرنوشت استخدامی خود، موضوعاتی را مطرح کرده و خواستار رسیدگی به وضعیت خویش شدند.
با توجه به گذشت ٣٠ سال از بمباران شيميايى شهر سردشت از شرق كوردستان كه در جريان جنگ ايران و عراق توسط دولت بعث عراق صورت گرفت، هنوز هم تعداد كثيرى از مردم اين شهر با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند و بيشتر آنان در وضعيت وخيم روحى و جسمى قرار دارند. مجروح شيمیايى کورد «محمد احمدزاده» از اهالی روستاى «ره شه هه رمي» از توابع شهر سردشت كه داراى ٦ فرزند است، پس از گذشت ٣٠ سال از اين حادثه دل‌خراش که علاوه بر مجروحیت شیمیایی، وی به‌وسیله تركش توپ نيز زخمى شده به صورتی که هنوز تركش در بدن نامبرده باقی‌مانده است و هيچ ارگان دولتى تابه‌حال از او حمايت نكرده است.
نامزدهای پیروان یارسان (اهل حق) در انتخابات شهر و روستای شهرستان هشتگرد (کرج) که تعدادشان ۳۰ نفر بوده است، توسط کمیته نظارت مجلس که استعلام صلاحیت کاندیداها را از مراجع چهارگانه (ثبت‌احوال، دادگستری، نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات) می‌گیرند، ۲۸ نفر از آن‌ها رد صلاحیت شدند.
روز شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ شمسی، زنی ۳۰ ساله بانام اختصاری «ش_ب» در روستای (کوسه مه ری) در منطقه سارال دیواندره به علت اختلافات خانوادگی اقدام به خودسوزی کرد و درنتیجه آن ۶۰% از اعضای بدنش سوخت و به دلیل شدت جراحات به بیمارستانی در اصفهان منتقل گردید.
مورخه ۲۸ اردیبهشت‌ماه سال جاری، زنی ۲۵ ساله بانام «ب_م» اهل روستای (گولانه) از توابع دیواندره در شرق کوردستان، اقدام به خودسوزی کرده که درنتیجه ۲۰% از اعضای بدنش دچار سوختگی شده و جهت مداوا به بیمارستانی در شهر سنه، منتقل شد.
٢٨ اردیبهشت‌ماه ١٣٩٦ يك جوان كورد به نام «ساسان مرادى» اهل كرماشان از شرق كوردستان در پادگان كرماشان اقدام به خودكشي كرد و جان خود را از دست داد.
شنبه ٣٠ ارديبهشت ١٣٩٦ شمسـی يك جوان كورد به نام «رضا رستم زاده» ١٨ ساله اهل محله سيلوى شهر سقز از شرق كوردستان با خوردن «قرص» اقدام به خودكشي کرد و جان خود را از دست داد.
یکم خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، زنی ٢٥ ساله بانام اختصاری (ا_ا) اهل محله «تازآوا» شهرستان سقز در شرق کوردستان، با حلق‌آویز کردن خود به زندگی‌اش پایان داد.
روز شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶ شمسی، زنی بنام «شنو معین» اهل سردشت که متأهل و دارای یک فرزند است، توسط برادرش بنام (شوانه معین) به بهانه حفظ ناموس، با شلیک گلوله کشته شد.
در پی تقلب گسترده انتخاباتی در ۵ مین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا در كرماشان و ساير شهرهاى شرق كوردستان، نامزدهای انتخاباتی معترض قرار است که به‌صورت رسمی اعتراض خود را مطرح و خواستار ابطال نتیجه انتخابات شوند.
روز دوشنبه یکم خردادماه، دخترى ١٩ ساله در مهاباد بنام شيما قرنى با اقدام به خودكشى به زندگى خود پايان داد.
روز پنجشنبه ۴ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، شهروند کامیارانی در شرق کوردستان به نام «آرش ویسی» فرزند رضا ویسی اقدام به خودکشی کرده و منجر به مرگ وی شد.
عصر یکشنبه هفتم خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، مالباختگان موسسه توسعه (آرمان) در شهرستان «ایلام» مقابل شعبه این موسسه که زیر نظر بانک مرکزی فعالیت می‌کند، تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار بازپس‌گیری پول‌های خود شدند .
روز شنبه ۶ خردادماه سال ١٣٩٦، دخترى ١٧ ساله به نام «س، ا» اهل شهر مريوان از شرق كوردستان به گفته‌ی نزديكان اين قربانى به علت مشكلات خانوادگى اقدام به خودسوزى كرده و جان خود را ازدست‌داده است.
دوشنبه ۸ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، دختر ۱۷ ساله اهل پیرانشهر به نام کانی (سارا آکفوده) فرزند سید ابراهیم آکفوده، با حلق‌آویز کردن خود به زندگی‌اش پایان داد.
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونە تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران به آن ها روا داشته می‌شود را بە گوش جهانیان برسانند.
جمعیت حقوق بشر كوردستان
