گزارش آماری – تفصیلی نقض حقوق بشر در شرق کوردستان «ماه ژوئیه سال ۲۰۱۶»

این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۶ مصادف با ۱۱ تیر تا ‌۱۰مرداد در شرق کوردستان به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌ها متعدد نهادهای حقوق بشری شرق کوردستان و ایران گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.

حکومت جمهوری اسلامی ایران  با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق  مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.

طبق ماده  ١٩  اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند  یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان  بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩  می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد:  این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.

‌همچنین در مادهٔ ٢٢  آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و  طبق ماده ۵ هیچ‌کس را  نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.

مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری،  هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی،  اجتماعی،  اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.

اعدام
متاسفانه در این ماه تعداد بیشماری  از زندانیان نسبت به ماه های گذشته اعدام شدند.که خبرهای آن منعکس گردیده است. اما طبق خبرهای رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان، گاهآ زندانیان کورد به جرائم متفاوت در زندان‌های ایران اعدام‌شده و این اعدام‌ها رسانه‌ای نمی‌شود؛ و حکومت جمهوری اسلامی این اعدام‌ها را اعلام نمی‌کند.

دو‌شنبه چهارم مردادماه، حکم اعدام یک زندانی به نام «علیرضا احمدی ٣٦ ساله» در محلی بنام «انبار نفت» در خارج شهر سنقر اجرا گردید.

ششم مردادماه، حکم اعدام 9 شهروند کورد بە نام‌های مجید هرکولی، رحمان فولادی، مجتبی شیر خانی، عبدالله قادری، علی طلعتی و چنگیز شیری در محوطه‌ی داخلی زندان «دریا» ی ارومیه و  یک زندانی در زندان سلماس بە نام شاپور ورشو هشتیان و دو زندانی  بە نامهای داوود محمدی و احمد رستگاردر زندان خوی بە اجرا در امد.

ناصر خضری فرزند عبدالله نوجوان ۱۷ ساله اهل سقز از سوی دادگاه جزایی شهرستان سقز به اتهام قتل به اعدام (قصاص) محکوم‌ شد. او در زمان ارتکاب جرم کودک محسوب شده است.

بازداشت

“بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی ”

در این ماه تعداد بیشماری شهروند کورد در شرق کوردستان بازداشت و یا به دادگاه و مراکز امنیتی احضار و یا برای این شهروندان حکم صادرشده است.

اسامی تعدادی از شهروندان بازداشت شدە در رابطە با فعالیتهای مدنی، کارگری، محیط زیستی و سیاسی در طول ماە گذشتە

سیروان مصطفایی، امیر عبدالله زاده، رحیم و خوش‌نام اسماعیلی (برادر)، علی سرخی، فتاح و ماکوان افسری (برادر)، یعقوب با اکرام و صدیق با اکرام (عموزاده)، آوات شریفی، ناصح، رسول و ابوبکر علیخانی (برادر)، عمر عبدالله پور، لقمان عزیزی، رضا قریشی، سلیم یارو، فتاح پوراحمد، لقمان امینی، جلال محمودی، سَرور مرادی، خَبات مولودی و الماس رضایی، رسول مولا، صلاح سخنور، خلیل شاهی، زکریا صافکار، نجیم خدادادی، جمشید شریفی آزاد، شمس الله مرادی، هوشیار نمامی، عنایت رمضانی، محمود صباحی و جهانبخش نمامی، خوش‌نام خوله و رحیم خوله هر دو برادر و اهل روستای خور خوره، علی قاسمی نژاد اهل روستای کوزه که‌ریز، مصطفی سولدوزی اهل روستای قره‌قشلاق، سیروان حسن‌زاده اهل روستای داشخانی، پژمان ایمانی اهل شهر مهاباد، هیمن غزال اهل شهر مهاباد، شاهین چوسایی اهل شهر مهاباد، رحیم دیوازی اهل شهر مهاباد، اسعد انوشه اهل شهر قره‌قشلاق، محمد شکری اهل شهر مهاباد، قاسم خلیفه‌زاده اهل شهر مهاباد، امیر عبدالله زاده اهل شهر مهاباد، سیامک سلطانیان اهل شهر مهاباد، سید مظهر پاوانه اهل شهر مهاباد، آوات شریفی، سحر فیضی، سیاوش حیاتی، سید امین عباسی و نوشاد طاهری، شریف ساعدپناه، خلیل شاهی، زکریا صافکار، افشین حسین پناهی، رسول خضری، رسول طوفانی فرزند عبداله اهل شهرستان بوکان ــ نجار، رضا زندکریمی فرزند هادی اهل سنه ــ کارگر، عزیز آشناور فرزند محمد اهل پیرانشهر، فاروق پایمرد، سیامک ده بکری، امید قریشی و امجد قادری، ملا رضا داوردان مدیر مدرسه علوم دینی صلاح‌الدین ایوبی، ناصر ویسی، نجیم خدادادی، جمشید شریفی آزاد، شمس الله مرادی، هوشیار نمامی، عنایت رمضانی، محمود صباحی و جهانبخش نمامی
پنج‌شنبه ١٠تیرماه، یک شهروند کورد اهل شهرستان بوکان بانام علی سرخی از طرف نیروهای وزارت اطلاعات در منزل شخصی خود بازداشت و به مکانی نامعلوم انتقال یافت.

طی روزهای ٩ و ١٠ تیر ماە حداقل بیش از ١٥ شهروند کورد در ارتباط با درگیری‌های میان پیش‌مرگ‌های حزب دمکرات کوردستان ایران با نیروهای و سپاه پاسداران در روستاهای اشنویه و مهاباد دستگیر و بازداشت شدەاند. هویت بازداشت‌شدگان به دین صورت است خوش‌نام خوله و رحیم خوله هر دو برادر و اهل روستای خور خوره، علی قاسمی نژاد اهل روستای کوزه که‌ریز، مصطفی سولدوزی اهل روستای قره ‌قشلاق، سیروان حسن‌زاده اهل روستای داشخانی، پژمان ایمانی اهل شهر مهاباد، هیمن غزال اهل شهر مهاباد، شاهین چوسایی اهل شهر مهاباد، رحیم دیوازی اهل شهر مهاباد، اسعد انوشه اهل شهر قره‌ قشلاق، محمد شکری اهل شهر مهاباد، قاسم خلیفه‌زاده اهل شهر مهاباد، امیر عبدالله زاده اهل شهر مهاباد، سیامک سلطانیان اهل شهر مهاباد، سید مظهر پاوانه اهل شهر مهاباد بازداشت و بە اتهام همکاری با حزب دمکرات کوردستان ایران بازداشت شده‌اند.

روز جمعه مورخ ۱۱ تیرماه، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در خیابان‌های شهر سقز اقدام بە بازداشت فلەایی شهروندان کردند و بیش از ۱۰ تن را به دلیل روزه‌خواری بازداشت نموده‌اند.

شنبه ۱۲ تير، در پنج شهر مهاباد، بوکان، اشنویه، سقز و سردشت دستکم ١٣ تن از سوی مأموران وزارت اطلاعات بازداشت شدند. هویت بازداشتی‌ها را مصطفی سلدوزی اهل روستای «قره‌قشلاق»، سیروان مصطفایی اهل روستای «داشخانه»، امیر عبدالله زاده اهل روستای «بنگوین» و رحیم و خوش‌نام اسماعیلی (هردو بردار) اهل روستای «خور خوره» و هویت بازداشتی‌های اشنویه؛ یعقوب بااکرام و صدیق بااکرام و از سقز نیز گزارش می‌رسد که جوانی ٢٤ ساله با هویت آوات شریفی و در سردشت ٤ شهروند دیگر به نام «ناصح، رسول و ابوبکر علیخانی به همراه عمر عبدالله پور اسامی بازداشتی‌ها در روستای «گوزله» هستند».

روز ۱۳ تیرماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی «فتاح پوراحمد» معلم بازنشسته و «لقمان امینی» فرزند جلال از اهالی روستای «چهاربوت» در بخش نالوس، توسط نیروهای امنیتی اطلاعات دستگیر و‌ به بازداشتگاه اطلاعات اشنویه منتقل شدند.

دوشنبه ۱۴ تير، سه شهروند کورد در روستای تنگی سر کامیاران «سَرور مرادی فرزند علی، خَبات مولودی فرزند احمد و الماس رضایی فرزند براخاس» از سوی نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شدند.

جمعه ۱۸ تير، دستکم ١٧ تن در روستاهای «ده شمس»، «سوجه»، «بالاگیر» و «علی‌آباد» از سوی نیروهای امنیتی بازداشت‌شده‌اند که هویت دو تن از آن‌ها لقمان عزیزی ٤٥ ساله و سلیم یارو ٤٣ ساله اعلام‌شده است
یکشنبه ۲۰ تیرماه، رضا قریشی، شهروند ۲۸ ساله اهل بوکان، توسط مأموران اطلاعات شهرستان بوکان، بدون داشتن مجوز قضایی، بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل می‌شود

دوشنبه ۲۱ تیرماه، یک شهروند کرد به نام «اقبال زارعی» اهل خوشه ده ره ی سرشیو از توابع شهر سقز، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد و به مکانی نامعلوم منتقل گردیده و همچنین منزل وی نیز توسط مأموران بدونە مجوز قانونی مورد بازرسی قرار گرفت.
سه‌شنبه ۲۲ تير، دو برادر به نام‌های فتاح و ماکوان افسری در شهرستان پاوه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

نیروهای انتظامی با یورش به روستای شین‌آباد دستکم دو شهروند کورد را بازداشت کردند. اسامی این دو تن؛ رسول جولا ٣٧ ساله و صلاح سخنور ٢٥ ساله عنوان‌شده است.

روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه ۹۵، نیروهای اماکن به یورش به دست‌فروشان میدان شهرداری شهر سنندج اقدام به برهم زدن بساط کارگران شدن، دست‌فروشان نیز با آنان درگیر شدند که در این درگیری بیش از ۸ تن از دست‌فروشان بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل‌شده‌اند.
در روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه سال ۱۳۹۵، نیروهای امنیتی ادارە اطلاعات جمهوری اسلامی ایران، سحر فیضی دانشجوی کوردِ ۲۴ ساله را بازداشت و بخشی از وسایل شخصی‌ وی مانند کتاب، لپ‌تاپ و گوشی تلفن همراهش را به همراه خود برده‌اند.

۲۶ تیرماه، از سوی نیروهای امنیتی سیاوش حیاتی، سید امین عباسی و نوشاد طاهری از پیروان یارسان بازداشت شدند روز ٢٧ تیرماە جمع کثیری از جوانان یارسانی با تجمع در مقابل ساختمان سپاه پاسداران خواستار آزادی آن‌ها شدند. کە نیروهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران اقدام بە دستگیری فلەای آن‌ها کردە و سی‌وهشت تن از معترضان را بازداشت کردند.

یک‌شنبه ۲۷ تير، یکی از اعضای هیئت‌مدیره‌ اتحادیه‌ آزاد کارگران ایران به نام «شریف ساعد پناه»، از جانب اداره‌ اطلاعات شهرستان سنندج احضار و به مدت چند ساعت مورد بازجویی قرارگرفته است.

دوشنبه ۲۸ تير، دو شهروند کورد به نام‌های خلیل شاهی اهل روستای سینگان و زکریا صافکار اهل اشنویه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

۲۸ تیرماه دەها نفراز جوانان و پیروان آئین یارسان با تجمع در مقابل سپاه پاسداران در خیابان چهارراه بسیج بە اعتراض بە سیاست تبعیض و نقض حقوق آن‌ها گردهمایی کردند کە شانزدە نفر از آنان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند.

سه‌شنبه ۲۹ تیرماه ۱۳۹۵، افشین حسین پناهی برای بار دوم از سوی اداره اطلاعات بازداشت شد.

چهارشنبه سی‌ام تیرماه، یک شهروند کورد، اهل شهرستان سقز بانام «رسول خضری» ٢٩ ساله، فرزند «مصطفی» به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در سقز بازداشت شد.

چهارشنبه ۳۰ تير، رسول طوفانی فرزند عبدالله اهل شهرستان بوکان ــ نجار، رضا زند کریمی فرزند هادی اهل سنه ــ کارگر، عزیز آشناور فرزند محمد اهل پیرانشهر ــ بازاری توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند.

شنبه ۲ مرداد، فاروق پایمرد فرزند کمال اهل اشنویه توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی دستگیر و به مکان نامعلومی انتقال دادە شد.

شنبه ۲ مرداد، نیروهای اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مریوان همسر عدنان قادری «فعال انجمن فرهنگی _ادبی «وژین» در شهرستان مریوان»  را به این اداره در مریوان احضار و مورد بازجویی قراردادند.
شنبه ۲ مرداد، نیروهای اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در شهرستان جوانرود، خانواده‌ «وهاب فخری» را مورد احضار و بازجویی قرار داده‌اند.
یک‌شنبه ۳ مرداد، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در شهرستان دالاهو، از بازداشت سه شهروند این شهرستان در ارتباط با حمله به نماینده‌ی اسلام‌آباد غرب و همراهانش خبر داد.

در روز دوشنبە ٤ مردادماە، سیامک ده بکری ٢٦ ساله فرزند طاها، شهروند مهابادی از سوی مأموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در این شهر بازداشت شد.

سه‌شنبه ۵ مرداد، در طول یک هفته نزدیک به ١٩ شهروند کورد در شهرستان پیرانشهر بازداشت شدند. هویت سه تن از بازداشت‌شدگان امید قریشی و امجد قادری ، ملا رضا داور دان مدیر مدرسه علوم دینی صلاح‌الدین ایوبی  اعلام شدە است.

«ناصر ویسی» کارگر كورد اهل روستای «کورکوری» شهرستان سنندج که در جنوب كوردستان مشغول به کار بوده است، هنگام بازگشت و در مسیر مریوان ــ سنندج ناپدیدشده است. گفته‌شده است از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت‌شده است.

بازداشت ۹ شهروند کورد در سلاس باباجانی توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران، هویت ۷ تن از بازداشت‌شدگان نجیم خدادادی، جمشید شریفی آزاد، شمس الله مرادی، هوشیار نمامی، عنایت رمضانی، محمود صباحی و جهانبخش نمامی اعلام شدە است

در پی سفر حسن روحانی، به شهر کرماشان، ۳ شهروند کورد به اتهام سازمان‌دهی و تحریک شهروندان دیگر در جهت سردادن شعارهای اعتراضی بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفتند.

۵ مردادماه، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در سنندج به یک مهمانی خانوادگی بدون در دست داشتن هیچ مجوزی از دادگاه یورش برده و بیش از ۱۸ شهروند را بازداشت نمود و آنان را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

در ادامە اعتراض جوانان و زنان مریوان بە نیروهای امنیتی «به دلیل منع دوچرخه‌سواری دختران در این شهر» زانیار خسروی بازداشت و بە مکان نامعلومی منتقل گردید. دوچرخە نامبردە هم از سوی نیروهای امنیتی مصادرە شدە است.

طی ۷ و ۸ م مردادماه، مأمورین امنیتی اداره‌ی کل اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در استان کرماشان ٩ نفر از شهروندان ثلاث باباجانی را بازداشت و بە زندان دیزل آباد کرماشان منتقل کرد.

اقبال زارعی ۳۱ سالە توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان در منزل مسکونی خود در روستای خوشه دره در بخش سرشیو سقز بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.

کارگران و اصناف
بیش از ٣ ماه است که تعداد ٦٠ کارگر شهرداری منطقه‌ی دو کرماشان از دریافت حقوق و مزایا محروم گشته‌اند.

دوشنبه ۱۴ تير، ۲۷۰ نفر از کارگرانی که در جند ماه گذشته، در شرکت نان صنعتی سنندج جهت کار، ثبت‌نام کرده‌اند هم چنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

یکشنبه ۲۰ تیرماه ۱۳۹۵، یک شهروند کرد به نام «علی بابایی» ۳۲ ساله هنگام کار در یک کارگاه گچ‌بری به دلیل سقوط از بلندی جان خود را از دست داد

دوشنبه ۲۱ تير، اتوبوس‌های خط شهری سنندج در اعتراض به پایین بودن درآمد و اوضاع نابسامان معیشتی خود و کمبود سهمیه‌ی گازوییل دست بە اعتراض زدند.

دوشنبه ۲۱ تير، ٢٨ کارگر فولاد زاگرس از کوردستان بە تهران رفتند و در مقابل وزارت کار و رفاە اجتماعی جهت مطالبات صنفی خود تجمع کردند

چهارشنبه ۲۳ تیرماه ۹۵، در اعتراض به پرداخت نشدن ۴ ماه حقوق در محل شهرداری منطقه یک ایلام در خیابان واسطی برگزار شد

روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه ۹۵ گروهی ازتجار شهرستان مرزی مهران در استان ایلام در اعتراض به ترخیص نکردن بارهایی که از عراق وارد کرده‌اند و یک هفته است که بلاتکلیف باقی‌مانده در محل اداره گمرک شهرستان ایلام تجمع کردند

چهارشنبه ۲۳ تیرماه، کشاورزان نقده برای دومین روز در اعتراض به مشکل بحران آب و نبود آب کافی زمین‌هایشان، در مقابل فرمانداری این شهرستان تجمع اعتراضی برگزار کردند

۲۶ تیرماه ۱۳۹۵، بیش از ۲۰۰ نفر از مرغداران شهر مهاباد، در برابر درب ورودی این شرکت اقدام به تجمع کرده و تعدادی از آن‌ها نیز اقدام به برپا کردن چادر در این مکان کردند

یکشنبه ۲۷ تیرماه ۱۳۹۵ خورشیدی، کارگران کارخانه «رؤیا پلاستیک» واقع در شهرک صنعتی شمار ۱ سنندج در اعتراض به دستمزدهای پایین و نصب دوربین‌های مداربسته در نقاط این واحد تولیدی، اعتصاب کردند

چهارشنبه ۳۰ تیرماه، سه کارگر کورد در شهر بانه هنگامی‌که در یک ساختمان نیمه کار مشغول کار بودند، به دلیل سقوط از ارتفاع جانشان را از دست دادند، بگفته یک شاهد عینی که نخواست نامش فاش شود اظهار کرد، این کارگران در سن‌های ۱۷، ۱۸ و ۲۳ سال بودند.
برای یازده کارگر فولاد زاگرس از ابتدای سال جاری نامه پایان کار صادرشده است و هم‌اکنون این کارگران در بلاتکلیفی بسر می‌برند و حقوق بیش از شش ماهشان نیز به تعویق افتاده است.

گروهی از کارگران و کارکنان شرکت کلوچه‌پزی اعتماد در اعتراض به اخراج ناگهانی، در محل این شرکت در دولت‌آباد تجمع کردند. آنان خواهان بازگشت به کار و تعیین تکلیف وضعیت شغلی خودشان شدند.

گروهی از کارگران شرکت کاوه اکسیژن در اعتراض به پرداخت نشدن ۴ ماه حقوق در محل این شرکت در شهرک صنعتی فرامان تجمع کردند.

شنبه ۲ مردادماه ۱۳۹۵ خورشیدی، یک کارگر ساختمانی «علی مرو دوستی» در ارومیه به ‌دلیل سقوط از ساختمان جان خود را از دست داد.

یکشنبه ۳ مردادماه، یک کارگر کورد به اسم «محمدرضا محمدی» ۳۵ ساله ساکن شهرستان کامیاران به علت نداشتن وسایل ایمنی از اسکلت یک سوله سقوط کرد و پس از ۲۴ ساعت دست در بیمارستان شهرستان میاندوآب جانش را از دست داد.

کارگران شهرداری میرآباد، هفت ماە است کە حقوق و مزایای خود را دریافت نکردەاند لذا دست بە اعتصاب زدەاند و این امر باعث شدە است کە زبالەهای خانەهای مسکونی در کنار خیابان‌ها و جادەها رها شود و شهرداری هم‌جهت جمع‌آوری آن‌ها بە مدت یک هفتە اقدام نکرد.
زندان

در این ماه نقض حقوق زندانیان به این صورت می باشد:

پنج‌شنبه ۱۷ تير، هاشم رستمی٧٢ ساله و مظفر صالحی نیا ٤٦ ساله دو زندانی سیاسی و فعال کارگری کورد، از حق داشتن وکیل و دیدار با خانواده‌هایشان محروم شدند.

سه‌شنبه ۲۲ تير، فشار بر زندانیان زندان سقز از سوی مسئولین زندان بیشتر شده و به‌ویژه نرخ اجناس خوراکی و سیگار سه برابر افزایش‌یافته است، این در حالی است که زندانیان محبوس در این زندان هیچ‌گونه درآمدی ندارند که بتوانند کفاف خرجشان باشد.

سید جمال سید موسوی فعال مذهبی و اهل شهر سنه، روز چهارشنبه مورخ ۲۳ تیرماه، از زندان مرکزی سنه به زندان رجایی شهر کرج تبعید شد.

ایوب اسدی زندانی سیاسی کورد در زندان کاشمر در وضعیت وخیمی به سر برده و از انتقال وی به بیمارستان خودداری می‌شود.

چهارشنبه ۲۳ تير، زانیار و لقمان مرادی دو زندانی سیاسی کورد محبوس در زندان، خواستار رسیدگی فوری به پرونده و آزادی از زندان هستند. این دو زندانی سیاسی کورد اعلام کرده‌اند، درصورتی‌که خواسته‌های آن‌ها موردتوجه قرار نگیرد، اعتصاب غذا طولانی‌مدت خواهند کرد.

شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر ارومیه حکم زندان «سردار موکریانی» شهروند شهرستان سردشت را تائید کرد این فعال کورد سال گذشته از سوی دادگاه انقلاب مهاباد به سه ماه و یک روز حبس تعزیری محکوم‌شده بود.
شنبه ۲۶ تیرماه، حسین رستگاری مجد زندانی سیاسی کورد محبوس در زندان ارومیه، پس‌ازاینکه بر درخواست خود مبنی بر اجرای اصل تفکیک جرائم و انتقال به بند زندانیان سیاسی پافشاری کرد توسط دو تن از مأموران زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفت.

ایوب اسدی زندانی سیاسی کورد در زندان کاشمر در وضعیت وخیمی به سر برده و از انتقال وی به بیمارستان خودداری می‌شود، وی علاوه بر دیسک کمر، از بیماری آسم نیز رنج می‌برد، گفت: با هزینه‌ی شخصی وی، اسپری مخصوص آسم برایش تهیه می‌گردد و از اعزام او به بیمارستان بنا به دلایل واهی توسط مسئولین زندان خودداری می‌شود.

دست‌کم سه تن از زندانیان عادی زندان ارومیه با احضار و انتقال اجباری به دفتر حفاظت اطلاعات واقع در این زندان در رابطه با دوستی و ارتباط خود با زندانیان سیاسی این زندان مورد تهدید و اعمال محدودیت قرار گرفتند هویت این سه تن متین خضری، حسین احمد پور و هوشنگ پیر زادگان اعلام‌شده است.

در زندان دیزل آباد کرمانشاه، مسئولین بندها مکلف شدند کە برای ارائه‌ی فرم درخواست مرخصی، اطلاعات ردوبدل شده در میان زندانیان را از آنان بگیرند. مسئولین دو بند سیاسی و زنان، به چند تن از زندانیان اعلام کرده‌اند در صورت ارائه‌ی اطلاعات محرمانه در رابطه با زندانیان سیاسی، به آن‌ها مرخصی یک‌هفته‌ای تعلق خواهد گرفت.

وضعیت نامناسب بهداشت زندان سلماس همچنان ادامه دارد و در مواقعی هم که صلیب سرخ در گشت سالانه‌ی خود به آن سر میزند، زندانیان تهدید می‌شوند که باید از وضعیت زندان اعلام رضایت کنند زندان شهرستان سلماس به لحاظ بهداشتی، کیفیت غذا، تفکیک جرائم و سوء مدیریت در بحران جدی بسر می‌برد و این امر تحمل کیفر برای زندانیان را بیش‌ازپیش سخت‌تر کرده است. آزاد بودن خریدوفروش مواد مخدر با پرداخت رشوه به زندانبانان، عدم تفکیک زندانیان بر اساس جرائم، کیفیت بدغذایی، عدم رسیدگی به وضعیت سرویس‌های بهداشتی ازجمله موردی است که تحمل حبس در این زندان را غیرممکن کرده است.

مین و کولبران

گزارش مربوط به مین و وضعیت کولبران در این ماه

روز چهارشنبه ۱۶ تیرماه در نزدیکی روستای «کیله سیپان» پیرانشهر نیروهای انتظامی با گذاشتن کمین برای کاسب‌کاران بە طرف آن‌ها تیراندازی کردە کە کاسب‌کاران موفق بە ترک محل شدند در این تیراندازی بیش از ۳۰ رأس از اسب‌های بارکش این کاسب‌کاران کە بجا مادە بودند توسط نیروهای انتظامی تیرباران شدند و اجناس کاسب‌کاران نیز توسط آن‌ها بە سرقت بردە شد.

شنبە ١٩ تیرماە، کولبر دیگری بە نام «هیدی اسماعیلی» در نزدیکی روستای «مێرگەسە» از توابع آلان سردشت با کمین هنگ مرزی این شهر روبرو و از ناحیە کمر بە بالا بە شدت مجروح می‌شود.

شنبه ۱۹ تير، با شلیک مستقیم مأمورین انتظامی پنج کولبر کرد اهل روستاهای شوط، چالدران و ماکو کشته و زخمی شدند برهان علم هولو و مصطفی مهر پور دو کولبر کورد در مرز چالدران در پی شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان کشته شدند. در این حادثه سه شهروند کولبر دیگر نیز به‌شدت زخمی شدند.

شنبه ۱۹ تير، یک شهروند کورد در سومار از توابع قصر شیرین در شرق کوردستان بە سبب انفجار مین جان خود را از دست داد.

چهارشنبه ۲۳ تير، واحد مهندسی سپاه قدس در بخش‌های از شهرستان مریوان اقدام به کاشت مجدد مین کرد.

مین‌های بکار گرفته‌شده از مدل‌های روسی (نمره ٤) با وزن سبک که قدرت کشنده‌ی بالایی دارند، استفاده می‌شود.
روز چهارشنبه، ۲۳ تیرماه، یک کولبر کورد اهل سلماس را در روستای درو در شهر اشنویه توسط نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران مورد اصابت گلوله قرارگرفته و جانش را از دست داد.

۲۳ تیرماه، پیرانشهر، مسئولین حکومتی جمهوری اسلامی ایران در پیرانشهر به عشایر کرد هشدار داده است که جهت تردد در کوهستان‌ها الزامی است برگه تردد داشته باشند و در غیر این صورت مورد اصابت گلوله قرار خواهند گرفت آن‌ها در ادامە گفتند کە که دستور شلیک مستقیم از تهران و از جانب نهادهای حکومتی به‌صورت رسمی برای آنان صادرشده است.

پنج‌شنبه ۲۴ تير نیز نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران بخش‌های از حاشیە شهرستان مریوان و شهرستان پینجوین در جنوب کوردستان را مین گزاری کردند. طبق اطلاعات رسیدە مین‌های بکار گرفتە شدە از مدل‌های روسی نمره ٤ با وزن سبک که قدرت کشنده‌ی بالایی دارند استفادە شدە است

پنجشنبە ٢٤ تیرماە، براثر تیراندازی نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران بە کولبران، یک کولبر بە نام «درویش عادوی» فرزند «عادل» در شهر سلماس زخمی شد و جان باخت.

چهارشنبه ۳۰ تير، در مرز شهرستان سردشت در نزدیکی روستای «بیتوش» نیروهای حکومتی به‌سوی گروهی از کاسب‌کاران کورد شلیک کرده که درنتیجه‌ی آن دو شهروند زخمی شدند. هویت دو کاسب‌کار عبدالله رسولی و رسول رسولی اعلام شدە است.

چهارشنبه ۶ مرداد، در پی شلیک مستقیم هنگ مرزی جمهوری اسلامی ایران در سردشت در نزدیکی روستای «بزیله»، کولبر ٤٠ ساله‌ای به نام عزیز صداقت فرزند یوسف جان خود را از دست داد. در حمله‌ی مزبور نیز پدر عزیز به همراه کولبر دیگری بانام صالح ویسی به‌شدت مصدوم و به مراکز درمانی سردشت انتقال می‌یابد.

محمدامینی کولبر اهل دوله میر منطقه آلان سردشت در پی شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران از ناحیه پنجه پا به‌شدت زخمی و در اثر جراحت وارده به بیمارستان ارومیه منتقل شد.

یک شنبە ٣ مرداد ماە، یک کولبر کورد به نام رحمان گلیاری در اطراف شهرستان پیرانشهر توسط شلیک مستقیم مأموران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران جان باخت.

سه‌شنبه ۵ مردادماه عزیز صداقت کولبر اهل روستای سوره چوم شب گذشته در سه‌راهی و پلیس‌راه سردشت با شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران کشته شد. در این تیراندازی شهروند دیگری به‌شدت زخمی می‌شود.

یکشنبه ۱۰ مردادماه ۱۳۹۵، یک کولبر ۲۶ سالە توسط نیروهای انتظامی در منطقه بانه هدف تیراندازی مستقیم قرار گرفت و به‌شدت زخمی گردید.

زیست‌محیطی و بهداشت

گزارش مربوط به محیط زیست و بهداشت در این ماه

چهاردهم تیرماه، قبل از ظهر روز دوشنبه، جنگل‌های طبیعی منطقه‌ی «دولی‌دره» در مرز استان کرماشان گرفتار شعله‌های آتش گردید.

چهارشنبه ۱۶ تير، دو روستای «کیان‌آباد» و «تیمورآباد» از توابع پل‌دختر استان لرستان با قطعی و کمبود شدید آب آشامیدنی روبرو می‌باشند و مردم این دو روستا با صرف هزینه‌های بالا آب آشامیدنی خود را از شهر‌های اطراف خود تهیه می‌کنند.

دوشنبه ۲۱ تیرماه ۱۳۹۵، نیروهای حکومتی که متشکل از نیروهای سپاه و ارتش جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان بوده‌اند و مدتی است که مناطق مرزی و جنگلی کردستان را ملیتاریزه کرده‌اند اقدام به مانور نظامی در جنگل‌های شاهو نموده‌اند که این امر موجب آتش‌سوزی فجیع و بزرگی در اطراف شهر کامیاران شده کە توسط اهالی محل و فعالین محیط‌زیست مهار شد. لازم بە ذکر است کە نیروهای حکومتی در خاموش نمودن آن هیچ اقدامی نکردند.

چهارشنبه ۲۳ تير، پس از حادثه تیراندازی به کاروان مقامات حکومتی جمهوری اسلامی ایران در ریجاب، سپاه پاسداران از اوایل هفته‌ی جاری هرازگاهی مراتع جنگلی را در ارتفاعات مشرف‌به چندین روستای حومه را گلوله‌باران کرد کە موجب آتش‌سوزی در جنگل‌های این منطقە شد و چندین هکتار از جنگل‌های منحصربه‌فرد بلوط منطقه به‌کلی نابود شد.

پنج‌شنبه ۲۴ تير، در یک هفته ۳۰ هکتار از جنگل و مراتع شهرستان ثلاث باباجانی و چهار هکتار از مراتع و جنگل‌های سرپل ذهاب به دلیل آتش‌سوزی دچار خسارت شد.

پنجشنبه ۳۱ تیرماه آتش‌سوزی کوه آبیدر سنه را فراگرفت و چندین هکتار از جنگل‌های این کوهستان طعمە حریق شد.

 پنجشنبه‌ی یکم مرداد، درختان بلوط منطقه‌ی «بان گلین» و ارتفاعات شهرستان گیلان غرب از چهارسو در آتش محاصره‌شده و قریب به ١٠٠ هکتار از اراضی این منطقه طعمه حریق گشتند.

روز٥ مرداد ماە، شهروندان روستاهای شلە و زالواب از توابع روانسر در اعتراض بە نداشتن آب آشامیدنی سالم در جلو درب فرمانداری روانسر دست بە تجمع اعتراضی زدند.

از یک هزار و ٧٠٢ روستا تنها یک هزار و٢ روستای استان سنە از آب شرب بهره‌مند هستند؛ و ٧٠٠ روستا از آب آشامیدنی بی بهرە هستند.

در روزهای ٥ تا ٧ مرداد جنگل‌های اطراف شهرستان پاوه آتش گرفت در بعضی از این مناطق آتش‌سوزی به مدت ٣ روز تداوم داشته است.

برای چندمین بار جنگل و مناطق سرسبز واقع در پشت بیمارستان «قدس» شهر پاوە در آتش شعله‌ور شد. دلیل آتش‌سوزی‌ها مانور نظامی نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در پاورە اعلام شدە بود کە مردم شهر پاوه، با تشکیل یک سپر انسانی مانع از حضور نیروهای سپاه در اطراف محل وقوع آتش‌سوزی شدند.

در شهرستان «کنگاور» نیز به دلیل به آتش کشیده شدن مراتع در دو برهه‌ی زمانی مختلف، نزدیک به ٤٠ هکتار جنگل و ١٠ هکتار از چراگاه‌های شهرستان کنگاور در آتش سوختند.

هفتم مردادماه در استان لرستان و در شهرستان تازه‌ تأسیس دوره‌چگنی، آتش‌سوزی ٢٠٠ هکتار از جنگل‌های طبیعی منطقه‌ی «فلاوند ویسیان» را نابود کرد.
بیش از ٢٥ درصد جنگل‌های استان ایلام در معرض تهدید جدی نابودی قرار دارند، مساحت این جنگل‌ها ٦٤١ هزار هکتار برآورد شده است.

ساکنان روستاهای دشت عباس شهرستان دهلران از چند سال گذشته با موضوع کمبود آب و بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند.

در پی آتش‌سوزی جنگل‌های منطقه «ده ره وه ران» و «هه نجیران» مریوان طی سه روز ۱۷۶ هکتار از اراضی جنگلی و مراتع این مناطق در آتش سوخت و خاکستر شد.

آتش‌سوزی مزارع کشاورزی در نزدیکی روستاهای «گرده بن» و «کیله سیپان» در محدوده بخش لاجان پیرانشهر گزارش شد که طی آن بیش از ۲۸ هکتار از زمین‌های زراعی و حدود ۲۷ هکتار نیز از مراتع و درمجموع ۵۵ هکتار از زمین‌های زارعی و مراتع این شهرستان طعمه حریق شد.
۳ آتش‌سوزی مختلف بیش از ۴۰ هکتار از مراتع و جارهای روستاهای «قاطانقور، برده نخشینه و کیوه ره ش» بوکان را در برگرفت.

پنج‌شنبه ۷ مرداد، بخش عظیمی از مراتع و جنگل‌های آبیدر، مسیر خضر زنده، کانی ماما تکه و هفت آسیاب، دیروز طعمە حریق شد در همین حال بخش زیادی از جنگل‌های اطراف صلوات آباد در نزدیکی شهر سنندج نیز طعمە حریق شدە است.

پنج‌شنبه ۷ مرداد، سرا ریز شدن فاضلاب به دریاچه ارومیه، این فاضلاب‌ها متعلق به شبکه‌های صنعتی بوده و با مواد شیمیایی آمیخته‌شده و وارد دریاچه ارومیه می‌شود.

جمعه ۸ مرداد، آب آشامیدنی محله شهرک شهر سقز گل‌آلود درآمده و همین امر باعث نگرانی ساکنان این شهر شده است. علت گل‌آلود شدن آب شرب هنوز مشخص نشده و مسئولین اداره آب و فاضلاب این شهر پاسخگوی شهروندان نبودند.

۸ مرداد سال ۱۳۹۵ جنگل‌ها و مراتع دالاهو در منطقە تنگه تاریکە دچار آتش‌سوزی شد.

۸ مرداد، به دلیل حریق شمامه ای در شهر جوانرود شرق کوردستان و ایجاد دود ناشی از آتش‌سوزی، تنفس برای افراد بیمار و کودکان و سالخوردگان دشوار بوده است و با مشکلات تنفسی و جسمی روبرو شده‌اند.

در ادامه آتش‌سوزی‌ها جنگل‌ها و مراتع اطراف شهر سلماس در آتش سوخت. شهروندان ساکن در این منطقە، خمپاره باران منطقە توسط نیروهای انتظامی علت آتش‌سوزی اعلام کردند

در آتش‌سوزی در کوە ملأ قاضی و قله امام، جنگل‌های موسک مریوان، ده‌ها هکتار از جنگل‌ها طعمە حریق شد.

در شهر گیلان غرب از توابع استان کرماشان بیش از ٢٠ هکتار از جنگل‌ها و مراتع طعمە حریق شد. لازم بە ذکر است کە گویا این آتش‌سوزی یک قربانی نیز گرفتە است.

حدود ٥٠ هکتار از باغ و گندمزار در روستا پیروزه‌ی ولد بیگی در جوانرود در آتش سوخت؛ و ٣٠ هکتار از گندم‌های روستای کیله سیپان و گردبن دشت خانال در پیرانشهر نیز طعمە حریق شد.

جنگل‌های گیلان غرب همچنان در آتش می‌سوزد و خسارت وارده بیش از ٢٠٠ هکتار ارزیابی می‌شود.

دیگر موارد نقض حقوق بشر

دوشنبه ۱۴ تير، پس از قتل دو کولبر کرد توسط سپاه و اعتراض شهروندان کرد، سپاه پاسداران درحرکتی خودسرانه به روستای «گویزلی» از توابع سردشت، یورش برده و ساکنان را مجبور به ترک روستا نموده است.
شنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۵، یک زن جوان ۳۲ ساله کرد و ساکن شهر بیجار و دارای همسر و دو فرزند پسر به دلیل فقر و نداری و اختلافات شدید خانوادگی اقدام به خودکشی نموده و جانش را ازدست‌داده است.
شنبه ۱۹ تير، ٣٥ دانش‌آموز نایسر از توابع سنندج به دلیل نبود آموزشگاه و مدرسه از تحصیل بازمانده‌اند.
دوشنبه ۲۱ تیرماە، نیروهای سپاهی، زنان بسیجی، نیروهای اطلاعاتی، کارکنان ادارات دولتی جمهوری اسلامی ایران در فلکه فرمانداری شهر بوکان تجمع کرده و خواهان برخورد با بدحجابی شدند.
دوشنبه ۲۱ تیرماه، دختری ۲۱ ساله بنام «ر. م» ساکن محله بهارستان سقز خود را حلق‌آویز نموده و جانش را از دست داد.

روز جمعە ٢٥ تیرماە، جوان ١٩سالە بە نام احسان یگانە اهل روستای «سەکانی» از توابع شهرستان اشنویە در خانە پدری خویش با طناب خود را حلق‌آویز کرد.

روز یکشنبه ٢٧ تیرماه، هنگام ورود حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران به استان کرمانشاه، ٣ شهروند پیرو آیین کُردی یارسان، فریاد اعتراض خود را با دوختن لب‌هایشان سر دادند.

روز سه‌شنبه ۲۹ تیرماه، نوجوانی ١٠ ساله‌ در شهرستان سنندج، ساکن یکی از مناطق حاشیه‌نشین این
شهرستان بانام (کانی کوزه‌له) به زندگی خود پایان داد.
۱۴ مردادماه، فؤاد احدی ٣٣ ساله در منزل پدری خود دست به خودکُشی زد.

جلوگیری و تهدید دختران دوچرخه‌سوار در مریوان و آن‌ها و بازداشت یکی از جوانان معترض بە نام زانیار خسروی توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران.

افزایش ازدواج دختران ۷ تا ۱۱ ساله در یکی از روستاهای اطراف خوی از توابع استان ارومیه و بی‌توجهی مسئولین به وضعیت این کودکان و مادران آینده

ژیلا دانشور دختر جوان ۲۳ ساله ساکن مریوان از توابع استان کردستان به دلیل منع از تحصیل نامبرده، توسط خانواده‌اش اقدام به خودکشی نمود

پنج شنبە ٢٤ تیرماه، مسئولین اداری و امنیتی شهر قروە، از جملە فرماندار این شهر، امام جمعە و نیروهای اطلاعات، به همراه چندین دستگاه ماشین‌آلات سنگین از قبیل بولدوزر و لودر، اقدام به تخریب گورستان جان‌باختگان دهە ٦٠ در شهر قروە و سنە و اطراف نمودند کە به «خاوران قروە» معروف بود.

روز جمعە ۲۵ تیرماه ۱۳۹۵، یک جوان ۱۹ سالە به نام احسان یگانە اهل روستای سیکانی در منزل خویش خود را حلق‌آویز نمود و بە زندگی‌اش پایان داد

دوشنبه ۲۸ تیرماه، جلال جوانمرد ۲۶ ساله فرزند رسول توسط اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مهاباد پس از یک روز در زیر شکنجه و آزار و اذیت جسمی جان خود را از دست می‌دهد.
یکشنبه مورخ ۳ مردادماه ۱۳۹۵ خورشیدی، دختری ۲۳ ساله با تبر و توسط پدرش به قتل رسید

«جمعه ۱ مردادماه، پریسا رمضانی» ۵ ساله فرزند رحمان در مهاباد٬ پس از انجام عمل «ختنه» دچار خونریزی شدید و وضعیت این کودک وخیم گزارش‌شده است و در یکی از بیمارستان‌های ارومیه بستری‌شده است
دوشنبه مورخ ۴ مرداد، اداره ارشاد شهر سنندج بدون هیچ دلیلی، از برگزاری مراسم شب‌شعر و داستان‌نویسی که مدت‌هاست فعالان عرصه ادبی در تلاش‌اند که این شب‌شعر برگزار گردد ممانعت به عمل آورد

روز دوشنبه ۴ مردادماه، فردی با هویت «فؤاد احدی ٣٣”ساله در منزل پدری دست به خودکُشی زد و جانش را ازدست‌داده داد.
سه‌شنبه ۵ مرداد، با درخواست اخذ مجوز راه‌اندازی مرکز فرهنگی ادبی «لک» در دانشگاه پیام نور کرمانشاه مخالفت به عمل آمد.
طی یک ماه اخیر منازل مسکونی دست‌کم ۱۸ شهروند در مرگور ارومیه، منازل ۹ تن در انزل و سه تن در صومای برادوست مصادره شده است. گفتە می‌شود کە این افراد در روستاهای مختلف با اخذ وام مسکن و ساخت‌وساز تحت عنوان «طرح هادی»، در آن سکونت کرده بودند اما به علت نبود فرصت‌های شغلی و نداشتن درآمد کافی، توانایی بازپرداخت اقساط وام را نداشته‌اند.

جمعه ۸ مردادماه ۱۳۹۵ خورشیدی، یک نوجوان سنه ای به نام پرسام عزیزی به دلیل گرمازدگی به بیمارستانی در سنندج منتقل می شود، در این بیمارستان به دلیل تزریق آمپول اشتباه به وضعیت کما درآمد و جانش را از دست داد.

دختران دوچرخه‌سواری که درحرکت «سه‌شنبه‌ی پاک» هفته سوم ماه جاری که در شهر مریوان شرکت داشتند کە نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ضمن ممانعت از حضور زنان و دختران ورزشکار، برخی از دوچرخه‌سوارانی را که بر ادامه شرکت در مراسم روز بدون خودرو را داشتند، بازداشت کرد.

پنج‌شنبه ۷ مرداد، مسئولان فرهنگی استان سنه با برگزاری محفل ادبی دکلمه شعر و داستان در مریوان مخالفت کردند.
شنبه ۹ مرداد، دختری بوکانی ١٨ سالە در امیرآباد شهرستان بوکان زندگی می‌کند توسط یکی از اعضای اطلاعات سپاه پاسداران به یکی از مرغ داری‌های اطراف بوکان ربوده‌شده و او توسط این عضو سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران مورد تعرض جنسی قرارگرفته است.

شنبه ۲۹ م تیرماه، در دمادم غروب کودکی ۱۰ ساله ساکن شهر سنه در شرق کوردستان در یکی از محلات حاشیه و فقیرنشین (کانی کوزله) هنگامی‌که تنها در خانه بوده، با روسری مادرش خود را حلقه آویز و به زندگی خود پایان می‌دهد.
سه‌شنبه ۲۲ تير، ساعت ۷ صبح یک پسر جوان از بالای پل ملاویسی سنه به‌قصد خودکشی خود را به پایین انداخت؛ و جانش را از دست داد.

در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونە تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران  بە ملت کورد احقاق می‌شود را بە گوش جهانیان برسانند.

جمعیت حقوق بشر كوردستان

01/08/2016