گزارش آماری -تفصیلی نقض حقوق بشر در شرق کوردستان «ماه مارسِ سال-۲۰۱۶»
این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه مارس سال 2016 در شرق کوردستان است. به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌ها متعدد نهادهای حقوق بشری شرق کوردستان و ایران گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
دولت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت بیش از ۲۱۳ نفر از شهروندان توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیدە گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی ماه مورد بررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و اخافه قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود میباشد.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون های به رسمیت شناخته شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع های بشری، هر فرد و جامعه ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته شده بهرمند شوند.
اعدام:
در طی این ماه گزارشی از اعدام در سطح شهرهای شرق کوردستان اعلام‌نشده است. اما طبق خبرهای رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان، زندانیان کورد به جرائم متفاوت در زندان‌های ایران اعدام شده و این اعدام‌ها رسانه‌ای نمی شود. و حکومت جمهوری اسلامی این اعدام‌ها را اعلام نمی‌کند.
در این ماه گزارشی منتشر شد که احتمال اعدام قریب‌الوقوع نوجوان کورد «هیمن اورامی نژاد» وجود دارد. وی در انتظار حکم اعدام است و خبرها حاکی از آن است که وی بعد از تعطیلات سیزده‌بدر اعدام خواهد شد.
هیمن اورامی‌نژاد در اوت سال ۲۰۱۲ بعد از این‌که در سن ۱۷ سالگی به قتل یک شخص، متهم شد محکوم‌به اعدام گردید. او در حال حاضر ۲۱ سال سن دارد و در زندان سنندج در شرق کوردستان در انتظار اجرای حکم اعدام به سر می‌برد.
یک کودک به نام (کیومرث نصیری) محبوس در زندان سنندج که در زمان وقوع جرم ۱۷ سال و ۹ ماه سن داشته است به اتهام قتل به قصاص (اعدام) محکوم شد.
بازداشت:
“بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی ”
در این ماه تعداد ۲۱۳ نفر در شرق کوردستان بازداشت و به دادگاه و مراکز امنیتی احضار و یا برای ایشان حکم صادرشده است.
۱ مارس، مأمورین امنیتی شهروند کورد «سالار رحمان پناه» فرزند «صالح» را بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال دادند.
۲ مارس، شعبه ۲ دادگاه انقلاب ارومیه در طی هفته‌های گذشته دو شهروند کورد «تورج اسماعیلی و کامران جعفری» اهل ارومیه را به اتهام اقدام علیه امنیت ملی هرکدام به ۵ سال حبس محکوم کرده است.
۵ مارس، برای یک معلم سقزی به نام طاهر قادر زاده پرونده قضایی تشکیل گردید. اداره اطلاعات، این شهروند کورد را به تبلیغ علیه نظام متهم کرده است.
۵ مارس، دو شهروند که خواهر و برادر هستند به اسامی «فوزیه و آوات حسین زاده عنوان‌شده که ۲۵ تا ۳۰ ساله سن دارند» از سوی مأموران ستاد خبری اداره اطلاعات بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شدند.
۵ مارس، ۸ تن در اشنویه بازداشت شدند که اسامی ۵ تن از آنان؛ «ولی شریفی، رضا عزت تاج، محمد رویان، فاروق شفاهی و صابر رسول پور» عنوان‌شده است.
۷ مارس یک فعال مدنی کورد به نام «جلیل محمدی» از سوی مأموران وزارت اطلاعات در سنندج بازداشت شد.
۷ مارس، ستاد خبری سنندج قبل از ۸ مارس چند تن از فعالین مدنی این شهر را به اداره اطلاعات احضار کرد؛ که اسامی آن‌ها به این شرح است. «شاعر و نویسنده سنندجی سیمین چایچی، غالب حسینی، مظفر صالح نیا، فؤاد زندی و خالد حسینی»
۹ مارس، یک فعال مدنی شهر مریوان به نام «شعیب دانش‌پژوه» برخلاف میل باطنی‌اش از ایران خارج و هم‌اکنون در کشوری همسایه به سر می‌برد. وی به دلیل «اذیت و آزار و خطر جانی» از سوی نیروهای اداره اطلاعات از کشور خارج شد.
۹ مارس، ۳ شهروند کورد در شهر دهگلان شرق کوردستان و تهران ایران به نامهای «پویا و آرمان حسین پناهی» و «پویا مقدم» از سوی نیروی امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدەاند.
۱۱ مارس، نیروهای امنیتی با حضور گسترده در درب منزل فعال مدنی سرشناس سنندج، «سهیلا محمدی» و ایجاد فضای رعب و وحشت اقدام به بازداشت این زن فعال کردند.
۱۷مارس، بازداشت دو برادر اهل بانه در شرق کوردستان، این دو شهروند به نامهای حسین و حسن خاتونی فرزند رحمان، در ۱۷ مارس بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال داده شدند. هنگام بازداشت این دو برادر، خانواده‌هایشان توسط مأمورین امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
بازداشت ۲۳ تن از شهروندانی که در مراسم جشن نوروز در سنندج شرکت کرده بودند. ۴ نفر از بازداشتی‌های سنندج از اعضای خانواده فرهاد وکیلی، زندانی سیاسی اعدام‌شده در آوریل ۲۰۱۰ هستند.” اسامی افراد بازداشت‌شده که منتشرشده، به این شرح است «شهلا، جهانگیر، مختار و جهانبخش وکیلی» و سارا میلانی، لادن سهرابی، اکبر گویلی (از زندانیان سیاسی سابق) و مسعود محمدی (فعال فرهنگی)
۲۴ مارس، بازداشت ۱۵ تن از شهروندان اهل بوکان که در مراسم جشن نوروز در تفرجگاه «کیوه‌رش» بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال‌یافته‌اند.
۲۴ مارس، بازداشت ۴ نفر در حومه بوکان به دلیل شرکت در مراسم نوروزی «کامیل فقه احمدی، ریبوار پژگول، فخرالدین احمدی و سلیمان کریمی» اسامی ۴ تن از بازداشتی‌های عصر روز جمعه در حومه بوکان است که توسط مأموران اماکن نیروی انتظامی بازداشت‌شده‌اند.
۲۴ مارس، جوانی ۲۴ ساله به نام «سعید نادری» فرزند «حسین‌علی» در شهر ایوان از توابع ایلام بازداشت و نیروهای اطلاعاتی او را به مکان نامعلومی منتقل کردند.
۲۷ مارس، بازداشت چندین تن از شهروندان مریوانی در محله دار سیران این شهر، به اتهام شرکت در مراسم نوروزی و جشن و شادی به مناسبت اعلام سیستم فدرالی روژاوای کوردستان
حسن امینی، حاکم شرع و یکی از چهره‌های سیاسی و مذهبی کوردستان، می‌گوید همچنان ممنوع‌الخروج است و از سوی نهادهای امنیتی احضار و تهدید میشود. این مفتی اهل سنت از زمان بازداشت در سال ۲۰۱۰ پرونده‌ای در دادگاه ویژه روحانیت دارد که هنوز رسیدگی نشده است.
در شب چهارشنبه سوری ۱۴۳ نفر از شهروندان کرمانشاهی تحت عنوان متخلفین و توزیع کنندگان مواد محترقه خطرناک دستگیر شدند.
مأموران اداره اطلاعات رژیم برای چندمین بار به درب منزل شخصی «سهیلا محمدی» در شهر سنه مراجعه کرده و درصدد بازداشت وی برآمده‌اند.
زندانیان:
جدیدترین آمارها انتشاریافته حاکی از آن است که ۳۳۹ شهروند کورد در زندان‌های ایران و شرق کوردستان به اتهام «فعالیت سیاسی و مدنی وعقیدتی» زندانی و دوران محکومیت خود را سپری میکنند. در این ماه آزار و فشار بر زندانیان سیاسی و مدنی به شرح زیر آمده است.
۵ مارس، وضعیت جسمانی محمد صدیق کبود وند، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر کورد، زندانی دربند ۳۵۰ اوین، وخیم گزارش‌شده است. مسئولین باوجود عدم امکانات درمانی لازم در زندان، از اعزام او به بیمارستان خودداری میکنند.
۷مارس، تحت‌فشار قرار دادن زندانی سیاسی کورد «سامان نسیم» برای مصاحبه تلویزیونی، دوشنبه ۷ مارس «سامان نسیم» تحت عنوان انگشت‌نگاری به دفتر نگهبانی احضار شده و بعداً به دفتر ویژه اداره اطلاعات در زندان ارومیه منتقل‌شده است. در این دفتر دو نفر که خود را از کارمندان بخش حقوق کودک، ستاد حقوق بشر معرفی نموده، اعلام کرده‌اند که با دستور دفتر لاریجانی و هماهنگی با دادستان ارومیه به زندان ارومیه آمده و خواستار انجام مصاحبه ویدیویی با سامان نسیم شده‌اند؛ اما سامان نسیم اعلام کرده به‌هیچ‌وجه حاضر به انجام این کار نیست.
۹مارس، وضعیت «افشین سهراب زاده»، زندانی سیاسی کورد اهل شرق کوردستان محبوس در زندان میناب «خطرناک» توصیف‌شده است. این زندانی مدت‌ها است با «سرطان روده، خونریزی داخلی و مشکلات کلیوی» دست‌وپنجه نرم می‌کند و از سوی مسئولین اقدامات لازم برای مداوا این زندانی صورت نگرفته است.
۱۱مارس، مسئولان زندان خوی اعزام زینب جلالیان، تنها زندانی سیاسی زن محکوم‌به حبس ابد به بیمارستان را مشروط به گروگان نگه‌داشتن یکی از اعضای جوان خانواده وی کرده‌اند، این در حالی است که زندانی سیاسی نامبرده در شرایط بسیار وخیم جسمانی به سر می برد و نیازمند مداوای فوری پزشکی می باشد.
۱۵مارس، امید رحمانی و رسول شکری، ۲ زندانی با اتهامات مالی در زندان ارومیه به دلیل اعلام اعتصاب غذا، تحت عنوان «درس عبرت برای دیگر زندانیان»، توسط مسئولین زندان به درب سلول انفرادی زنجیر شدند.
۱۹مارس، مسئولان زندان رجایی شهر کرج با مداوا و درمانِ بیماریِ «محمد نظری» که ۲۲ سال گذشته را در حبس بسر برده، مخالفت میکنند. مخالفت با چنین درخواست زندانی سیاسی توسط دستگاه قضایی است.
کارگران و کارمندان:
در ماە گذشته نقض حقوق کارگران،اخراج قریب به٤٠٠ کارگر در شرکت‌های کاشی کسرا و واحدهای تولیدی و بتون‌ریزی و چوب‌بری، و کشتە شدن حداقل سە کارگر و مجروح شدن چهار کارگر در حین انجام کار و خودکشی سە نفر بە دلیل فقر و بیکاری ، عدم پرداخت حقوق بە بسیاری از کارگران بخش خصوصی و دولتی را بە همراە داشت.
در همین حال مسئولین دولتی اعلام کردند کە در کرماشان کمترین شهروندان تحت حمایت تأمین اجتماعی قرار دارند این در حالی است کە درآمد سرانەی هر شهروند درشرق کوردستان نصف درامد سرانەی هرشهروند درایران است.
۱_روز چهارشنبه، دوازدهم اسفند ماە در ایلام گروهی از کارکنان سازمان انتقال خون در اعتراض به پرداخت نشدن دو ماه اضافه‌کار وعیدی در محل ساختمان سازمان انتقال خون تجمع کردند.
۲_گروهی از کسبه صنف لوازم‌خانگی در ایلام در اعتراض به مالیات سنگین که به‌رغم اعتراض کسبه دوباره همان مبالغ از سوی اداره دارایی تأییدشده است، در محل اداره دارایی دست به تجمع زدند و اعلام داشتند که قادر به پرداخت مالیات نیستند. مأموران دولت در اداره دارایی و مالیات هم کسبه به‌جان‌آمده را تهدید کردند در صورت نپرداختن مالیات‌های تحمیلی اموالشان ضبط خواهد شد.
۳_گروهی از کارکنان شرکتی اداره آب و فاضلاب شهری سنه در اعتراض به پرداخت نشدن حقوق ماه گذشته خود روز پنج شنبە سیزدهم اسفند ماە در محل این اداره در خیابان شبلی تجمع کردند.
۴_در کرماشان گروهی از کارگران و کارمندان شرکت تجهیز آوران طب در اعتراض به پرداخت نشدن سە ماه حق اضافه‌کار، عیدی و حق سنواتشان در محل این شرکت در شهرک صنعتی بیستون روز پنج شنبە سیزدهم اسفند ماە تجمع کردند.
۵_در کرماشان گروهی از کارکنان اداره میراث فرهنگی در اعتراض به پرداخت نشدن دوماه حقوق وعیدی، برای دومین بار در محل این اداره در بلوار موسوم به بهشتی، روز پنج شنبە سیزدهم اسفند ماە تجمع کردند و خواهان گرفتن مطالبات خود شدند.
۶_کارگران خدمات شهری شهرداری سنه روز چهارشنبه دوازدهم اسفند در اعتراض به پرداخت نشدن سه ماه حقوق معوقه در مقابل شهرداری سنه تجمع کردند و خواستار پرداخت حقوقشان در اسرع وقت شدند.
۷_در سنه گروهی از خانواده‌های تحت پوشش ارگان موسوم به کمیته امداد خمینی برای پرداخت نشدن مقرری‌شان که مبلغ ناچیز یک‌میلیون تومان در ماه است دست به تجمع اعتراضی زدند. آنان اعلام کردند این مبلغ جوابگوی هزینه حداقل‌های زندگی‌شان نیست.
۸_در کرماشان ، کرایه اتوبوس‌های درون‌شهری افزایش می‌یابد با تصویب شورای شهر کرماشان کرایه اتوبوس‌های درون‌شهری از سال ۹۵ افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت کرایه اتوبوس‌های درون‌شهری کرماشان باعث فشار هرچه بیشتر بر اقشار محروم و کم‌درآمد میشود.
۹_جمعه ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ کارگری به نام ناصح در حین کار در پارکینگ احداثی شهرداری سنه از آسانسور سقوط کرده و متأسفانه جان باخت. لازم به توضیح است نامبرده ٣٠ ساله سن داشته و متأهل و دارای یک فرزند است.
۱۰_ تجمع اعتراضی جمعی از نیروهای شرکتی اداره برق در اعتراض به پرداخت نشدن حقوق ماه گذشته وعیدی مقابل درب اتاق مسئول مالی این اداره واقع در بلوار مدرس ایلام در روز شنبە ١٥ اسفندماە تجمع کردند.
۱۱_تجمع اعتراضی جمعی از کارکنان بهداشت ایلام در اعتراض به پرداخت نشدن کارانه‌ی و اضافه‌کاری ماه قبل مقابل اتاق مسئول شبکه بهداشت در روز شنبە ١٥ اسفندماە برگزار شد.
۱۲_تجمع جمعی از کارگران و کارکنان شرکت پژهان گستر بیستون در اعتراض به پرداخت نشدن چهار ماه حقوق مقابل این شرکت در روز شنبە ١٥ اسفندماە برگزار شد.
۱۳_تجمع اعتراضی جمعی از مراجعین درمانگاه موسوم به شهید رستمی شهرک ظفر در اعتراض به ندادن دفترچه تأمین اجتماعی کرماشان در مقابل اتاق رئیس این درمانگاه در روز شنبە ١٥ اسفندماە برگزار شد.
۱۴_روز یازدهم اسفندماه، کارگری به نام ناصح در حین کار در پارکینگ احداثی شهرداری سنه از آسانسور سقوط کرده و جان خود را از دست داد.این کارگر ۳۰ ساله، متأهل و پدر یک فرزند بوده
۱۵_در ایلام گروهی از کارکنان شرکت پیمانکاری پتروشیمی در اعتراض به پرداخت نشدن عیدی و حق سنوات در محل امور مالی این شرکت در خیابان چوار در روز شنبە ١٥ اسفندماە تجمع کردند و خواهان دریافت مطالباتشان شدند.
۱۶_متقاضیان مسکن مهر در ایلام در پی عدم تحویل مسکن اعلام داشتند باوجود دریافت مبلغ چهل میلیون تومان در سه سال قبل و نیز اخذ وام مسکن، هیچ پیشرفتی جز اسکلت‌بندی در کار ساختمان‌سازی حاصل نشده است.
۱۷_در سنه گروهی از مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی در اعتراض به پرداخت نشدن مطالبات حقوقی سال٩٤ ، در محل اداره تأمین اجتماعی شعبه دو سنه در بلوار٢٨ دی در روز شنبە ١٥ اسفندماە تجمع کردند و خواهان گرفتن مطالباتشان شدند.
۱۸_گروهی از کارکنان مجتمع تربیت‌معلم سنه در اعتراض به پرداخت نشدن عیدی در محل دفتر این مجتمع تجمع کردند و خواهان گرفتن در روز شنبە ١٥ اسفندماە مطالباتشان شدند.
۱۹_در کرماشان گروهی از کارگران شرکت لوله‌سازی نازوین لوله غرب در اعتراض به ندادن سە ماه حقوق در محل دفتر این شرکت در شهرک صنعتی بیستون در خیابان ١٨ متری شهرک در روز شنبە ١٥ اسفندماە تجمع کردند.
۲۰_گروهی از مسافران شرکت هواپیمایی بیستون سیر در کرماشان در اعتراض به اخاذی جدید تحت عنوان تعرفه اضافه ٤٥ هزارتومانی از طرف این شرکت بابت سفر به کیش در محل دفتر این شرکت در بلوار موسوم به بهشتی تجمع کردند. متصدیان شرکت برای دربردن خود از اتهام اخاذی مردم گفتند که این مبلغ از طرف اداره مالیات افزوده‌شده است
۲۱_اعتصاب بازاریان پیرانشهر در روز شنبە ١٥ اسفندماە تعداد زیادی از بازاریان پیرانشهر در اعتراض به محدودیت ورود بار به بازار، مغازه‌های خود را بستند و به سمت فرمانداری راهپیمایی کردند.
۲۲_ ۱۷ اسفند حوالی ساعت ۲ بعدازظهر نیروهای امنیتی اطلاعاتی سنه با یورش به منزل فعال کارگری جلیل محمدی وی را دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل کردند .
۲۳_روز سه‌شنبه ١٨اسفند، دختری ١٨ ساله به نام ”ف “ ساکن محله بهارستان شهر سقز دست به خودکشی زد و به زندگی خود پایان داد. دلیل خودکشی وی معلوم نشدە است. همچنین در همین روز حمیدرضا مقصودی نژاد’ شهروند کرد ساکن کنگاور از توابع استان کرماشان هفته گذشته به دلیل مشکلات معیشتی اقدام به خوکشی کرد و متأسفانه جان باخت.
۲۴_ارومیه – کارگران پروژه موسوم به یادمان باکری در ارومیه اعتصاب کردند. تعدادی از کارگران ضمن اعلام این‌که هیچ رسانه‌ای در ارومیه حاضر به پوشش خبر اعتصاب آنان نشد، اظهار کردند: این پروژه را شهرداری ارومیه اجرا می‌کند که هم‌اکنون پنج ماه است که حقوق‌های ما را پرداخت نکرده‌اند. این اعتصاب روز ١٨ اسفند انجام شد
۲۵_در روز پنج شنبە ٢٠ اسفند ماە در کرماشان گروهی از کارگران شرکت تولید کلوچه اعتماد در دولت‌آباد کرماشان در اعتراض به ندادن 5ماه حقوقشان در محل این شرکت تجمع کردند. و خواهان گرفتن حقوق عقب‌افتاده خودشان شدند. در همین روز در هرسین گروهی از کارگران و کارکنان شرکت کشت و صنعت گره‌بان که درزمینهٔ تولید انواع گلاب و عرق میوه فعال است در اعتراض به پرداخت نشدن ۴ماه حقوق در محل این شرکت در روستای گره‌بان تجمع کردند و در سنه گروهی از کارکنان بهزیستی در اعتراض به پرداخت نشدن هفت ماه حق اضافه‌کاری در محل اداره بهزیستی در بلوار جامی تجمع کردند و خواهان پرداخت مطالبات عقب‌افتاده خود شدند.
۲۶_در ایلام گروهی از کارکنان سازمان جهاد کشاورزی در اعتراض به اخراجشان در آستانه عید نوروز به بهانه پایان قرارداد و نداشتن بودجه برای بستن قرارداد مجدد در محل این ارگان واقع در خیابان موسوم به حیدری تجمع کردند و خواهان تعیین تکلیف وضعیت شغلی خودشان شدند.
۲۷_در ایلام گروهی از کارکنان اداره ثبت و احوال در اعتراض به پرداخت نشدن دو ماه حقوق و حق عیدی در محل این اداره در بلوار مدرس در روز پنج شنبە ٢٠ اسفند ماە تجمع کردند
۲۸_شهرستان روانسر از توابع استان کرماشان طی نامهای به والدین دانش‌آموزان از آن‌ها خواسته است برای تأمین مصارف و هزینه‌های مدرسه از ١٠ تا ٥٠ هزار تومان وجه نقد اهدا کنند
۲۹_روز شنبه ٢٢اسفند گروهی از کارکنان قراردادی دانشگاه آزاد سنه در اعتراض پرداخت نشدن حقوق و سنوات در محل دانشگاه در بلوار مرزبانان تجمع کردند.
۳۰_در کرماشان نیز کارگران اداره آب و فاضلاب که قرار بود تا ٢٠ اسفند حق عیدی و سنوات آن‌ها پرداخت شود در اعتراض به پرداخت نشدن مطالباتشان تجمع کردند.
۳۱- کارگران شهرداری مرکزی کرماشان در اعتراض به پرداخت نشدن حق سنوات، عیدی و حق لباس در محل شهرداری در میدان غدیر تجمع کردند. هم‌زمان، کارکنان بیمارستان امام علی در کرماشان در اعتراض به پرداخت نشدن شش ماه حق اضافه‌کاری در محل این بیمارستان در بلوار موسوم به بهشتی تجمع کردند.
۳۲_روز شنبه ٢٢اسفند گروهی از کارکنان قرارداد معین شهرداری ایلام در اعتراض به پرداخت نشدن سه ماه حقوق و حق سنوات خود در محل این اداره تجمع اعتراضی انجام دادند.
۳۳_روز شنبه ٢٢اسفند گروهی از کارکنان شرکتی شهرداری منطقه پنج کرماشان ، در اعتراض به ندادن چهار ماه حقوق در محل شهرداری تجمع کرده خواهان مطالباتشان شدند. همچنین گروهی از کارکنان سازمان منابع طبیعی در کرمانشاه در اعتراض به واریز نشدن دو ماه حقوق و حق‌الزحمه کاشتن درخت در محل این سازمان در باغ ابریشم کرماشان تجمع کرده و خواهان گرفتن حقوق عقب‌افتاده خود شدند.
۳۴_تجمع پیمانکاران در مقابل استانداری خرم‌آباد در روز سه‌شنبه ٢٥ اسفند، معترضان می‌گفتند حقوق کارگران پروژه‌هایی را که برای دولت اجرا کرده‌اند نتوانسته‌اند بپردازند، و دولت از پرداخت بدهی خود سرباز می‌زند. ما هم نمی‌توانیم پاسخگوی کارگران باشیم
۳۵_انجمن‌های صنفی کارگران خباز سنه و مریوان با انتشار بیانیه‌ای به پایین بودن حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و همچنین روند افزایش دست
۳۶_یک کارگر شهرداری در پی انفجار مین در مهاباد در روز یک شنبە ٢٣ اسفند مجروح شد
۳۷_تعطیلی واحدهای تولیدی و بتون‌ریزی و چوب‌بری در بیرجند و کرمانشاە در روز ٢٤ اسفند ماە و اخراج تمامی کارگران ان واحدهای صنعتی.
۳۸_کارگران شهرداری بروجرد نوروز را بدون دریافت دو ماه حقوق وعیدی آغاز کردند.
۳۹-روز ٩ فروردین استاد قادر اقدام بە خودکشی کرد و جانش را از دست داد. استاد قادر کە ٢٢ سال دارد او بە مکانیکی مشغول بود، تاکنون دلیل خودکشی او از طڕف مسئولین دولتی اعلام نشدە است
۴۰_ روز سە شنبە ١٧ اسفند ماه کارگر جوانرودی بە نام جبار قادری از طریق حلقە آویز کردن خود بە زندگی خود پایان داد
۴۱-کارگری متاهل وبیکار کە قادر بە تامین هزینە زندگی خود و بچەهایش نبودە است در محل مسکونی خود در”کانی کوزلە “شهر سنندج با پرت کردن خود جلوی اتومبیلی جان خود را از دست داد.
کولبران و حوادث مین:
طی ماه گذشته دو کولبر اهل شرق کوردستان به دلیل غرق شدن در آب و شلیک نیروهای امنیتی ایران جانشان را از دست داده اند .حکومت ایران هم برای تحویل یکی از اجساد از خانواده ی قربانی درخواست پول کرده اند.
اولین حادثه ۲۸ مارس ۲۰۱۶ ، یک کولبر ۱۷ ساله به نام عبدالخالق غفاری اهل روستای انیحنه رضای شهر بانه هنگام عبور با قاطر خود از رودخانه ای در مرز چومان بانه در آب رودخانه غرق شد و جانش را از دست داد .بعد جستجو های بسیار هنوز جسدش یافت نشده است .
حادثه دوم روز ۲۰ مارس ۲۰۱۶ اتفاق افتاد،که کولبری ۴۵ ساله به نام رستم رستمی در ناحیه مرزی هانه دشت نزدیک مرز نودشه ی اورامان شرق کوردستان هدف تیر اندازی نیروهای امنیتی ایران قرار گرفت و باعث سکته در او شد و جانش را از دست داد .
همچنین روز ۲۱ مارس ۲۰۱۶ یک کولبر دیگر به نام جعفر ابراهیمی اهل شهرستان بوکان در ناحیه ی مرزی درمان آباد سردشت مورد تیراندازی نیروهای امنیتی ایران قرار گرفت و کشته شد .
هم زمان جمعیت حقوق بشر کوردستان گزارش داده ،خانواده و بستگان جعفر ابراهیمی برای تحویل جسد به شهرستان سردشت رفته اند و در آن شهر دادگاه اعلام کرده برای تحویل جسد ابراهیم باید ۶۰۰ هزار تومان ( معادل ۲۰۰ دلار ) پول پرداخت شود در غیر این صورت جسد تحویل داده نخواهد شد .
در ماه گذشته دو کاسب دیگر هم به دلیل تیراندازی نیروهای امنیتی زخمی شدند .همچنین نیروهای امنیتی غیر از کشتن و زخمی کردن کولبران ۵۰ رأس اسب و قاطر کولبران را هم کشته اند .
مطابق آمار منابع حقوق بشر کوردستان در سال ۲۰۱۵ دست کم ۴۴ کولبر و کاسب کار به دست نیروهای امنیتی ایران کشته شده اند و ۲۱ نفر دیگر هم زخمی شده اند .
همچنین در سال گذشته دست کم ۷ کولبر و کاسبکار دیگر یا غرق شده اند و جانشان را از دست داده اند و یا به دلیل سرمای شدید جانشان را از دست داده اند .
در رویدادی در ماه جاری یک کولبر مریوانی به نام مادح پرتوی مورد شلیک نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد و کشته میشود .
حالت دیگر کشتن و زخمی کردن کولبران در ماکو اتفاق افتادە است . سپاه پاسداران در شهر ماکو در شرق کوردستان با تیر اندازی به سمت شهروندی ۲۹ ساله او را زخمی میکنند.کولبر دیگری مورد هجوم نیروهای امنیتی قرار میگیرد و به رودخانه چومان می افتد و جانش را از دست میدهد .
بعد از آغاز به کار روحانی در پست ریاست جمهوری ایران کشتار کاسبکاران و کولبران کورد تشدید شده است و اخیرا چندین تن کشته و زخمی شده اند .
این در حالی است که جمهوری اسلامی هیچ طرح و برنامە اقتصادی برای شرق کوردستان ندارد و میزان بیکاری در این منطقه بسیار بالا میباشد .
میزان بیکاری در شرق کوردستان و خصوصا در میان جوانان در وضعیتی است که اکثر جوانان تحصیل کرده و تحصیلات دانشگاهی را به پایان رساندەاند ولی هیچ فرصت شغلی ندارند .
کولبری و کارهای مشابه آن به عنوان شغلهای کاذب شناخته میشوند و یکی از پرخطر ترین کارهاست که روزانه قربانی میگیرد
شهروندان کورد از روی ناچاری و نبود فرصت شغلی برای برآورد کردن مایحتاج زندگی از آن بهره ببرند .
کشتار کولبران مثل قتل عمد میباشد در حالی که هیچ قانونی از قوانین جمهوری اسلامی وجود ندارد که به نیروهای امنیتی و مرزی اختیار بدهد به طرف کولبران شلیک کنند.
انفجار مین:
دوشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۴ یک شهروند ایلامی به نام ” مهدی خرسانیان ” اهل ناحیه ی “چم هندی “از توابع استان ایلام شرق کوردستان هنگام چراندن حیوانات خانگی بر اثر انفجار مین کاشته شده از طرف پا به سختی زخمی شد .
رویداد دوم در ناحیه ” عین خوش” از توابع دهلران شهروند ئیلی زنگنه به نام “لطیف علی یارم ” فرزند ” سوحبت الله ” بر اثر انفجار مین از ناحیه پا زخمی شد .
در این مناطق مین های کاشتە شدە زیاد هستند و تاکنون انها جمع اوری نشدەاند، بعضی از انها با حضور مداوم کوچ نشینان یا شهروندان کرمانشاهی زیر پای انها فعال و منفجر می شوند و هر سال تعداد زیادی قربانی میشوند .
طی چند ماه گذشته در ناحیه ی دشت عباسی از توابع ایلام شرق کوردستان ۳ شهروند دیگر به نامهای ” دبش ،سبیح حمیدی و نوروز خزرجی ” در حوادث انفجار جانشان را از دست داده اند .در قصر شیرین بر اثر انفجار مین راننده ی لودر زخمی میشود .
اکثر مناطق شرق کوردستان مین گذاری شده اند و سالانه افراد زیادی بر اثر انفجار مین کشته و یا زخمی میشوند .
این در حالی است که اکثر این مناطق روستا نشین میباشند و محل رفت و امد هستند و نباید مین گذاری بشوند .
زنان :
در ماهی که گذشت قدم جدی و تازه‌ای برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دستگاه حاکم برداشته نشد، زنان کورد در شرق کوردستان، همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیت‌ترین گزارش‌ها نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان، که دولت هیچ گامی درراه رفع آن برنداشته است. خودکشی خودسوزی زنان می‌توان نام برد.
خودکشی”که‌وسه‌ر احمدی مامش” در شنو از طریق حلقە آویز کردن خود ، در همین روز در یکی از روستاهای کرماشان یک دختر جوان بە زندگی خود پایان داد،خودکشی یک زن متأهل در سقز، خودکشی دختر ۱۹ سالە سقزی، قتل دختر جوان دهلرانی بە نام غ.ح ۱۷ سالە، خودکشی زنی ۳۰ ساله در سنه ، اقدام به خودکشی دختری ۱۷ ساله به نام بیگرد در شهر سقز، خودسوزی دو زن در ارومیه به اسامی «زینب و مینا»،خودکشی تاراعزیزپور در مهاباد، بازداشت شهلا وکیلی، سارا میلانی، لادن سهرابی، احضار سیمین چایچی وسهیلا محمدی به ستاد خبری سنه
کودکان:
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز گزارش‌هایی منتشر شد که برجسته‌ترین آن‌ها عبارت بود از: خودکشی کودکان در شرق کوردستان، و صدور حکم اعدام نوجوان کورد «کیومرث نصیری» و احتمال اجرای حکم اعدام قریب‌الوقوع «هیمن اورامی نژاد»
محیط زیست:
درزمینهٔ ی بهداشت و محیط زیست در این ماه گزارش‌هایی منتشر شد. که غالب گزارش‌ها در این ماه مربوط به «آبگیری سد داریان و تعدادی از غارهای باستانی با آثاری از دوره پارینه‌سنگی بتن‌ریزی شدند و زیرآب سد داریان رفت.محیط زیست و آثار تاریخی کوردستان به صورت سیستماتیک در حال نابود شدن است،ممانعت از کاشتن نهال انجمن سبزچیای مریوان،۵٠هزار هکتار از جنگل‌های بلوط استان ایلام آلودە بە آفت لوران توس است و تا اکنون اقدامی نشدە است،اذعان مدير برنامەریزی و احیای دریاچە ارومیە،دریاچە ارومیە خشک خواهد شد، اعلام وضعيت خطرناك در سنه به علت بارش غبار،بیابان‌زایی استان ایلام را تهدید می‌کند و مسئولین اقدامی نکردەاند،هوای سقز آلودە و هوای سنه خطرناك اعلام شد.
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونە تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران بە ملت کورد احقاق میشود را بە گوش جهانیان برسانند.
جمعیت حقوق بشر کوردستان
01/04/2016
