این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ مصادف با پنج شنبه یازده خرداد تا شنبه ده تیر سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در شرق کوردستان است که به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌های متعدد این سازمان حقوق بشری گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری، هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.
اعدام
پنجشنبه ۴خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، همزمان با اعدام ورزشکار سرشناس کورد اهل کرماشان بنام”حجت تدرو”، ۲ زندانی دیگر به نامهای فامیلی “خسروی” و “تیموری” اعدام شدند.
داوود میهن پرست” ۲۲ ساله و شهروند اهل “اورمیه”در خردادماه سال ۱۳۹۵ شمسی به دلیل فعالیتهای مذهبی دستگیر شد و پس از ۴ ماه حبس در سلولهای انفرادی اداره اطلاعات اورمیه به زندان مرکزی این شهر منتقل شد. نامبرده به اعدام محکوم شد.
سه شنبه ۱۶ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی، در زندان مرکزی خرم آباد در استان لورستان، یک زندانی لور به نام “همایون طلابی” به دار آویخته شد. این زندانی به اتهام قتل عمد به اعدام محکوم شده بود.
زندانیان سیاسی “سید سامی حسینی” و”جمال‌الدین محمدی” نهمین سال حبس خود را در زندان قزوین سپری می کنند. این دو زندانی که از ۹ سال پیش بدون مرخصی در حبس به سر میبرند.
محبت محمودی زندانی کورد در زندان ارومیە(ورمێ) در استانە اعدام قرار دارد . مسئولین زندان اورمیە دیە یک میلیارد تومانی برای ازادی محبت درخواست کرد اند.
حدود نیمی از جمعیت کیفری زندان زنجان که تقریباً ۲۵۰۰ زندانی را در خود جای داده است را زندانیان مربوط به مواد مخدر تشکیل میدهند که از این میان حدود ۱۱۰ نفر به اعدام محکوم شده‌اند.
چهارشنبه ٧ تير ماه سال ١٣٩٦ در شهر ايلام از شرق كوردستان ، رئيس كل دادگسترى استان ايلام به نام محمد رزم طى سخناني در يك مراسمى گفت : بزودى چهار نفر إعدام ميشوند.
پنجم خرداد ماه سال ١٣٩٦ شمسي ” فخرالدين روشنى ” ۴۰ ساله و اهل شهر ماكو از توابع استان اورميه در شرق كوردستان كه به اتهام خريد و فروش مواد مخدر به اعدام محكوم شده بود بعد از گذشت ۵ سال اعدام شدند.
بازداشت و زندان
جلوگیری از حکم جدید “سامان نسیم”با توجه به تاییدیه پزشکی قانونی، پنچ شنبه ۱۱ خردادماه ۱۳۹۶شمسی، سامان نسیم جهت انجام تعیین رشد سن عقلی در هنگام وقوع جرم انتسابی،به دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران در اورمیه منتقل شد و در حضور قاضی پرونده توسط چند تن از پزشکان مورد معاینه قرار گرفت.
زیاد شدن تعداد زندانیان در زندان مهاباد وکمبود جا در زندان
محمد نظری زندانی سیاسی کورد کە سە سال پیش باید ازاد میشد از درمان در زندان محروم است.
“عادل على زاده” شهـروند سنى مذهـب اهـل شهـرستان “پاوه”در شرق کوردستان،در زندان اوين اقدام به اعتصاب غذا نموده است.
چهارشنبە ١٠ خرداد نیروهای اطلاعاتی وابسته به حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران طاهر خورشیدی ٢١ ساله اهل محله‌ی سیدآباد شهرستان اشنویه را بازداشت کردند.
پنج شنبه ١١ خرداد ماه سال ١٣٩٦ شمسي ، زندانى سياسي كورد “حسن رستگارى مجد ” و محبوس در زندان اورميه از شرق كوردستان به اتهام إخلال در نظم زندان از سوى شعبه ١٠٤ دادگاه كيفرى اورميه به سه ماه حبس و ٢٠ ضربه شلاق محكوم شد.
ایوب اسدی زندانی سیاسی و تبعیدی به زندان کاشمر که از بیماری های آسم، دیسک کمر، مشکل کلیه و کاهش بینایی چشم چپ رنج می برد،از مرخصی استعلاجی و رسیدگی پزشکی لازم در زندان بە مدت شش سال محروم مانده است.
چنگیز قدم خیری” متولد ۱۳۶۷ اهل شهر کامیاران در شرق کوردستان کە درسال ۱۳۹۰ بازداشت و بەزندان مرکزی سنە منتقل شد.
٥٦ نفر بە اتهام دست داشتن در حملات تروریستی اخیر تهران بازداشت شدەاند.
١٣٩٦/٠٣/١٨ خورشيدى، حسين دانشمند زندانى سياسى اهـل بانه در شعبه چهـارم تجديد نظر دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران در شهر سنە شرق کوردستان، روز هـشتم خرداد ماه ١٣٩٦، حكم ١٠ سال زندان را براى حسين دانشمند زندانى سياسى تأييد و ابلاغ کرد.
در نتیجه حملات تروریستی چند روز گذشته در تهران و بعهده گرفتن مسوولیت آن از سوی گروه تروریستی موسوم به داعش،برخی از مسئولان زندان مرکزی جمهوری اسلامی ایران در شهر سنه بدون هیچگونه حکم قانونی، زندانیانی را که گرایشات مذهبی مختلفی دارند را تحت فشار و آزاد و شکنجه قرار داده اند.
بە نقل از رئيس دادگسترى جمهوری اسلامی ایران برای استان سنە ٦ نفر ديگر از شهروندان استان سنە در ارتباط با حادثه تروريستى روز چهارشنبه تهران، دستگير شدند.
دوشنبه ۲۲ خردادماه ۱۳۹۶، شهروندان اهل”بوکان”به نامهای “فتاحی پور” و “محمدی”که جز فعالان دینی میباشند،توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند و تاکنون هیچگونه اطلاعی از سرنوشت و مکان نگهداری آنها در دسترس نیست
محمد امین عبداللهی زندانیانی سیاسی کورد روز ٢١ خرداد ماە از سوی زندانیان و زندانبانان زندان بیرجند بە جهت کورد بود و پیرو اینن اهل سنت مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
جمعه ۱۹ خردادماه ۱۳۹۶،نیروهای امنیتی دولت ایران در کوهستانهای “قوری قلعه”از توابع شهرستان”روانسر”در استان کرمانشان،با مسدود کردن راه ۶ شهروند کورد این منطقه جدای از بی احترامی و توهین،بدون دلیل آنها را مورد بازجویی قرار داده اند.
در زندان ارمیە حداقل ۷ زن زندانی به نامهای آراسته رنجبر، نازدار وطن خواه، تهمینه دانش، فریده حسن‌پور، شلیر خسروی، زینب سکانوند و سمیه ابراهیم‌زاده به اتهام قتل عمد به قصاص محکوم شده و حکم همه آنها در دیوان عالی ایران تایید شده است.
“یحیی فیروزی” زمانیکه ۱۷ سال سن داشت در همراهی با برادر بزرگتر خود مرتکب قتل شد و در دادگاه ابتدا به ۱۵ سال زندان و سپس به اعدام محکوم گردید.
عصر روز پنجشنبه ٢٥ خرداد نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران با یورش به مردم معترض روستاهای آق درە در شهرستان تکاب استان اورمیە در شرق کوردستان، شماری از شهروندان منجمله چندن زن را زحمی کرده و شماری را نیز بازداشت کردند.
قرار وثیقه ۵ میلیارد تومانی برای زندانی کوردستان، مطلب احمدیان” ۳۱ ساله و اهل شهرستان بانه که در ۱۳ مهر ۱۳۸۹ بازداشت شده بود.
دو جوان كورد به نام هاى ” امير ارژنگى ” فرزند مختار و ” باسط بشتام ” اهل روستاى ” نى ” از توابع شهر مريوان در اين شهر بازداشت و به مكانى نامعلوم منتقل شده اند.
دادستان جمهوری اسلامی ایران در کرماشان گفت فردی بە سمت مادر همسر سابق خود اسید پاشی کردەاست و ادامە داد که پرونده قضایی تشکیل و اقدامات قانونی برای دستگیری متهم به صورت ویژه صادر شده است.
نيروهـاى امنیتی و اطلاعاتى جمهـورى اسلامى ايران در شهـر كرماشان و اورامانات در شرق كوردستان چندين شهـروند كورد را دستگير نموده و به مكان نامعلومى منتقل کرده اند.
وضعیت جسمانی زندانی کورد سنی مذهب شرق کوردستان به نام “عبدالله شریعتی” در زندان رجایی شهر کرج رو به وخامت گزارش شده است.
سرنوشت و زندگی زندانی سیاسی کورد”رامین حسین پناهی”در خطر جدی میباشد. رامین حسین پناهی روز جمعه دوم تیرماه ۱۳۹۶ شمسی همراه برادر و ۲ تن از رفقای دیگرش در کمین نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران افتادند، رامین در حالی که زخمی بود، بازداشت شدە است.
بازداشت و تهديد اعضاى خانواده هاى جانباختگان حزب كومه له توسط اداره اطلاعات در شهر سنه.
چهارم تیرماە یکشنبه انور حسین پناهی در حالی که برای دیدار با پدر و مادرش از تهران برگشته بود، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در شرق کوردستان بازداشت شد. سوم تیرماە زبیر حسین پناهی ، انور حسین پناهی ، افشین حسین پناهی نیز بازداشت شدند.
دوشنبه ۵ تیر ۱۳۹۶ شمسی،دادستان عمومی جمهوری اسلامی ایران در استان کرماشان اعلام کرد که بیش از ٥٠ نفر توسط نیروهای امنیتی در این استان بر حسب ماده ۲۸۷ قانون مجازات اسلامی دستگیر و بازداشت شدەاند که در میان بازداشت شدگان یک کودک وجود دارد.
بعد از گذشت چند ماه از بازداشت شهروندان کورد”فاروق شارویرانی”،”امیر پیغامی” و “طاهر خورشیدی” توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در شهرستان “اشنویه”،در زندان ادارە اطلاعات زندانی شدەاند.
”کمال شریفی” روزنامه نگار کورد مدت ۹ سال است در زندان میناب در وضعیت بغرنج و دشواری نگهداری میشود.
دادستان عمومی و انقلاب جمهوری اسلامی ایران در استان کرماشان مدعی شد است کە “پس از وقوع حوادث تروریستی تهران، دستگیری های متعددی در این زمینه در استان انجام شده بطوریکه تا امروز بیش از ۵۰ نفر بازداشت شدەاند.
پنجشنبه هشتم تیرماه ۱۳۹۶ شمسی،”مصطفی عزیز پور” و “صلاح الدین خضری”که در جریان بزرگداشت بمباران شیمیایی شهر سردشت که توسط دولت عراق در ۷ تیر ۱۳۶۶ انجام شد حضور داشتند , بازداشت شدند.
١٣٩٦/٠٣/٢٩ خورشيدى،”فردين فرامرزى” زندانى در بند زندان مركزى سنه در شرق کوردستان که به اتهام مواد مخدر در زندان نگهداری شده بود، به علت عدم رسيدگى پزشكى جانش را از دست داد.
کولبران و کاسبکاران
٢٠ خرداد ماه ١٣٩٦ شمسي ، در تیراندازی مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران بە سوی کولبران يك كولبر كورد به نام ” على محمدى ” اهل روستاى شريكان از توابع بخش نوسود از شرق كوردستان زخمى و ٦ رأس از چارپايان آنان نيز تلف شدند.
چهارشنبه ٢٤ خرداد ماه ١٣٩٦ شمسي ، نيروهاى يگان ويژه جمهوری اسلامی ایران در شهر سنه در شرق كوردستان با چندين دستگاه اتومبيل به گردنه تته و اطراف دزلي يورش برده و اقدام به ضبط ده ها تن از اجناس كولبران و كاسبكاران كورد كرده اند.
پنجشنبه ۲۵ خردادماه۱۳۹۶ شمسی حدود ساعت ۴تا۵ صبح،نیروهای مرزبانی دولت ایران در مرز میان شرق و جنوب کوردستان در منطقه “بیتوش”از توابع سردشت، کولبران کورد را مورد هدف گلوله قرار میدهند و در نتیجه کولبری به نام “سیروان عزیزی جان خود را از دست داد.
تعداد مصدومین روستای اق درە استان اورمیە شرق کوردستان کە بە دست نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران مورد ضرب و شتم قرار گرفتند بە ١٣ تن رسیدە است.
يك كولبر ديگر به نام “محمد داربرانى” به دليل شليك مستقيم نيروهـاى انتظامى جمهـورى اسلامى ايران، مورد اصابت واقع شده و جانش را از دست داد.
پنجشنبه یکم تیرماه ۱۳۹۶ شمسی،کاسبکار کورد به نام”مراد عربی” ۳۲ ساله فرزند تاج الدین و اهل روستای ابنه از توابع “ترگور”اورمیه،توسط نیروهای جمهوری اسلامی ایران مورد هدف مستقیم گلوله قرار گرفته و کشته شده است.
سه شنبه ۶ تیر ۱۳۹۶ نیروهای سپاە پاسداران جمهوری اسلامی ایران در منطقە کانی زردی نیروهای سپاە پاسداران جمهوری اسباشلیک مستقیم بە سوی کولبران، یکی از آنها را زخمی کردند.
۲۹ خردادماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی، یک کولبر كورد در مناطق مرزی سلماس در اثر تعقیب و گریز از سوی نیروهای هنگ مرزی جمهوری اسلامی ایران دچار حادثه شده و مجروح گردید.
٣٠ خرداد سال ١٣٩٦ روحانى سر شناس به نام “ماموستا عبدالكريم آذرين” امام جمعه مسجد هجرت توسط نيروهاى امنيتى بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات اورميه منتقل كرده اند.
مین و بمباران
١٤ خرداد ماه سال ١٣٩٦ شمسي در بازارچه مرزى شهر مهران از شرق كوردستان بر اثر انفجار مين به جا مانده از جنگ ايران و عراق يك نفر زخمى شد.
جمعه مورخه ۲۶ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی حدود ساعت ۱۰ شب ،نیروهای نظامی دولت ایران اقدام به توپباران روستای “زعفران”از توابع شهرستان “سرپل ذهاب”در استان کرماشان کرده و خساراتی زیادی به مردم وارد کرده است.
جمعه مورخه ۲۶ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی حدود ساعت ۱۰ شب،در منطقه “کوماسی”از توابع شهرستان مریوان در شرق کوردستان،انفجار مین کاشته شده جنگ ۸ ساله ایران و عراق در مرزهای جنوب و شرق کوردستان باعث مجروحیت شدید کولبر کورد گردید.
عصر روز پنجشنبه ۲۲/۶/۲۰۱۷ در دامنه کوه”کودو” در منطقه (حاجی عمران)در جنوب کوردستان،۳ نوجوان کورد اهل روستای”فه ره شان”قربانی انفجار خمپاره و مواد منفجره به جا مانده از جنگ ایران و عراق شدند.
شب چهارشنبه هفتم تيرماه نيروهاى سپاه پاسداران جمهورى اسلامى ايران در مناطق سردشت از شرق كوردستان ، روستاى ” تييه ت” از توابع اين شهر را خمپاره باران كرده اند ، “اسماعیل اسکین”روزنامه نگار اهل شمال کوردستان از سوی دادگاه ترکیه به اتهام انتشار تصویر کوبانی در اکاونت تویتری خود به ۳ سال و یکماه و پانزده روز محکوم شد.
زنان
در گزارش سالانه “UNODC” اعلام شد، سوءاستفاده جنسى و كار اجبارى، معمول ترين اهـداف قاچاق انسان هـستند كه قربانيان ان وادار به گدايى، ازدواج اجبارى و تن فروشى مى گردند.
شمال کوردستان
رزان ساریجا از وکلای مدافع عبدالله اوجالان طی گفتگویی اعلام کردە است کە دولت ترکیه از طریق حصر فشرده در زندان امرالی در حال تحمیل مرگ تدریجی به موکلش است. او سازمان‌های مسئول جهانی را بخاطر سکوت در قبال نقض قوانین بین‌المللی در ترکیه محکوم کرد.
انجمن نمایندگان دولت آمریکا دستوری را تایید کرد که در آن حمله محافظان و حامیان رییس جمهوری ترکیه(رجب طیب اردوغان)به معترضان در پایتخت آمریکا”واشنگتن”که در (شانزدهم ماه می) اتفاق افتاد را محکوم کرده و درخواست مجازات آنان را کرده است.
بازداشت مادر و پدر”عایشه دنیز”گریلای جان باخته کورد توسط دولت ترکیه.
2017 شهردارى شهر ” دوغ بايزيد ” از توابع استان أگرى در شمال كوردستان پيكر شاعر نامدار كورد ” احمد خانى ” را تخريب و در ان مكان برداشته شده است.
حكومت تركيه پنج ليست كه شامل اسامى كوردهـاى مقيم المان هـستند را در دسترس دولت المان گذارد، در هـمين اثنا دولت المان افرادى را كه اسامى انهـا در اين ليست مى باشد، از وجود خطر ترور اگاه ساخت.
ژیار گل خبرنگار بخش فارسی شبکه بی بی سی عصر روز پنجشنبه ۲۹ ژوئن، در استانبول بازداشت شده است. گفته شده است که وی به فرودگاه استانبول منتقل شده و به اربیل پایتخت اقلیم کوردستان دیپورت شده است.
محیط زیست
اشنبه ١٣٩٦/٣/١٣، بخش وسيعى از جنگلهـاى ناحيه “سرخگير” از توابع شهـرستان ايوان غرب در شرق كوردستان دچار حريق شده و به دنبال گسترش اتش سوزى نواحی بسیاری از بین رفت.
۱۴ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی،مراتع کمربندی در مجاورت جنگلهای “ده لیه ر”در اطراف “سروآباد”شهر ستان مریوان در شرق کوردستان دچار آتش سوزی شد و خساراتی به مراتع این بخش از کوردستان وارد آمد.
۱۶ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی،بخش هایی از کوهستان زاگرس در شهرستانهای “دره شهر” و “ایوان”در استان ایلام طعمه حریق شد.
ادامه و گسترش اتش سوزيهـاى استان ايلام در شرق كوردستان كه در روزهـاى اخير و هـم اكنون نيز ادامه دارد، به ميدان هـاى مين رسيده است.
شهروندان روستای “چومان” و “زلی” از توابع بانە در شرق کوردستان،اعتراض شدید خود را نسبت بە آتش زدن جنگلهای اطراف این روستاها توسط نیروهای هنگ مرزی نشان دادند.
شهرداری شهرک “کانی دینار”از توابع شهرستان مریوان در شرق کوردستان،اقدام به قطع درختان جنگلهای “تپه بناوان”کرده و در صدد احداث پارکی جدید در یک کیلومتری این شهرک میباشد.
۲۲ خرداماه ۱۳۹۶ شمسی،حدود ساعت ۱۲ ظهر جنگلهای”چالی سور”و دشتهای “هنگه ژال”و “دیمه جو”از توابع بخش سرشیو مریوان در شرق کوردستان بە علت توپباران این منطقە توسط نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران موجب آتش سوزی مجدد در جنگلها شد.
منطقه کوهستانی «ریته» در شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام در شرق کوردستان دچار حریق شدە و جنگل و مراتع ان درحال سوختن هستند. شدت اتش بەحدی میباشد کە خسارتهای جبران ناپذیری بە محیط زیست این بخش از کوردستان وارد نمودە است.
در تاريخ ١٣٩٦/٠٤/٠١ خورشيدى،گرد و غبار هـواى شهـرستانهـاى مهـران و ايلام را غبارآلود كرده است و وزش باد شديد هـم به گسترده شدن اين پديده ناهـمگون طبيعى كمك كرده و احتمال غبارآلود شدن كل مناطق هم مى رود.
در سالگرد بمباران شيميايى سردشت صدها نفر با در دست داشتن پلاكاردهايى اعتراض خود را به كشتن كولبرها، اكوسايد جنگلهاى بلوط زاگرس و خشكاندن رودخانه زاب سردشت نشان دادند.
جنگلها و مراتع کرماشان طعمه حریق شدند. گزارشها حاکی از آتش سوزی در منطقه “عوسمانوندی”از توابع استان کرمانشان در شرق کوردستان بودە که بخش زیادی از مراتع این منطقه که بالغ بر (۵ هکتار)است را در بر گرفته است.
دولت ترکیه که بطور مداوم ممنوعیت رفت و آمد روستاهای شمال کوردستان را اعلام میکند در زمان کنونی اقدام به آتش زدن جنگلهای مابین مرز روستاها کرده است.
در تاريخ ١۳۹۶/۴/۱ خورشيدى، جمهـورى اسلامى ايران، در ادامه سياستهـاى ضد محيط زيستى خود، اقدام به گرفتن آب رودخانه “زيى بچوک”بر سد “كوله سه ى” سردشت نمود.
خدمات وتبعیض علیە شهروندان
صادرکنندگان بازار مرزی “مهران”در شرق کوردستان مدت دو روز است نسبت به افزایش تعرفه جدید گمرکی دست به اعتصاب زدنند.
پسماند زباله و آتش زدن آن اعتراض مردم كامياران و سنه را بهمراه داشت.
اداره اطلاعات شهر مشهد كتابى را كه براى آموزش به زبان كوردى توسط چند مؤلف كورد خوراسان نوشته و چاپ شده بود، توقيف كرد.
۱۱ خردادماه ۱۳۹۶،شهرداری”سنه” با در دست داشتن حکم قضایی اقدام بە تخریب ١٣ باب مغازه شهروندان در ناحیه منفصل شهری”ننله” کردە است و این درحالی بوده که اجناس فراوانی در این مغازەها وجود داشته است.
سازمان مردمی کُرمانج خراسان در بیانیەای تبعیض زبانی فرهنگی، تهدید و ترعیب در خراسان را محکوم کرد
درخواست وجهە نقد از دانش آموزان “سوما و برادوست” و تهديد به اخراج و کم کردن نمرات امتحانی.
رئيس اتاق بازرگانى استان كرماشان از كاهش صادرات از مرزهاى استان کرماشان در شرق کوردستان خبر دادەاست.
با گذشت دو ماه از وقوع بارش‌های شدید باران و ذوب شدن برف‌ها که باعث بوجود آمدن سیل و تخریب پلها و راههای ارتباطی”اورميه”در شرق كوردستان گردید،هنوز هیچگونه اقدامی در خصوص نوسازی آنها صورت نگرفته است.
طبق گفته مدیران آموزش و پرورش شهرستان “دهگلان”در شرق کوردستان که با خبرگزاری تسنیم انجام داده است اظهار داشت که در حال حاضر دانش آموزان روستاهای این شهر در کانکس درس میخوانند.
مدیران آموزش و پرورش شهرستان “دهگلان”در شرق کوردستان که با خبرگزاری تسنیم انجام داده است اظهار داشت که در حال حاضر دانش آموزان روستاهای این شهر در کانکس درس میخوانند.
مسئولین مالیاتی در بوکان و بیشتر شهرهای شرق کوردستان با مراجعە بە مغازەداران طلا فروش از انها خواستەاند کە مالیات بر ارزش افزوده ٩ درصد به همراه مالیات بر درآمد را برای سال ١٣٩٦ باید بە صندوق مالیاتی پرداخت کنند.
در سال ٩٥ تنها در جادههای استان سنە ٣١٤ نفر کشتە و حدود دو برابر کشتە ها نیز زخمی شدەاند در استان کرماشان، ایلام و ارومیە اماری از طرف مسئولین دولتی ارائە نشدە است.
استاندار انتصابی جمهوری اسلامی ایران در استان سنە بە شهروندان این روستا گفتە است کە اگر چمنزار روستای بهارلو را به معدن طلا نفروشند، از کشیدن اب اشامیدنی برای این روستا خودداری خواهد کرد.
استانهای فارس نشین پول‌دارترین ، استانهای غیرفارس نشین بی پول ترینها هستند.
تنها ٨٧ نفر از ١٠ هزار نفر از استخدامی های دستگاەهای اجرایی کشور بە شهروندان استان سنە رسیدە است. سهم استان سنە در استخدامی های دستگاههای اجرایی کشور که قرار است بیش از ١٠ هزار استخدام شوند کمتر از یک درصد است.
۲۷ خرداد ۱۳۹٦ خورشیدی همە ماشینهای حمل و نقل شرکت خورشید زریبار کە تولید کنندە نوشیدنیهای استک (ISTAK) است . بە دستور و تصمیم ادارە تعزیرات جمهوری اسلامی ایران در سراسر ایران متوقف شدند.
تجمع و اعتراضات شهروندان
تعدادی از اعضای تعاونی مسكن نهضت سواد آموزی شهر “سنه” روز ٢٠ خردادماه ۱۳۹۶،جلو درب مسجد قبا گرد هم آمدند تا نسبت به ناتمام ماندن پروژه تعاونی مسكن اعتراض کنند.
مجموعه گورستان ارامنه و قبرستان قدیمی مسیحیان در شهر کرماشان همچون بسیاری از بناهای تاریخی مسیحیان و آرامگاه‌های قدیمی ایران در حال تخریب است.
مدیر اداره اجرائیات شهرداری سنه در شرق کوردستان، از تخریب ٥٠ دهنه مغاز غیر مجاز در ناحیه منفصل شهری”ننله” خبر داد
رانندگان اتوبوس درون‌شهری در شهر کرماشان نسبت به برخی مطالبات صنفی خویش معترض شده و برای نشان دادن این اعتراض اتوبوسهای خود را در جلو استانداری این شهر پارک کردند.
بالاگرفتن اعتراضات به قتل کولبران درش قرار کوردستان، توسط قوای انتظامی مستقر در منطقه، ۲۵۰ تن از کنشگران مدنی با انتشار نامه ای با این اعتراضات همراه شدند.
شهروندان روستای “آلتون سفلی”از توابع شهرستان سقز در شرق کوردستان نسبت به شرایط جاده روستایی تجمع اعتراضی برگزار کردند.
تاريخ ١٣٩٦/٠٣/٢٧ خورشيدى در شهـرستان نوراباد از توابع استان لورستان، كارگران شهـردارى نوراباد لورستان دست به اقدام نمادين اعتراضى در مقابل شهـردارى زدند.
جمعيت حقوق بشر كوردستان دريافت نموده است، در روز شنبه مورخ ١٣٩٦/٠٤/٠٣، تعداد ١٢٠ كارگر اخراج شده از كارخانه صبا پولاد زاگروس، مقابل اداره ى كار ، معدن و تجارت در چهـارمحال بختيارى تجمع نموده و جهـت اخراج از كار خود اظهـار نارضايتى كردند.
ده‌ها تن از مالباختگان یک مؤسسه فرش بافی در شهر “کرماشان”در مقابل دادسرای این شهر تجمع کردند.
ازادی رسانە
سنديكاى روزنامه نگاران سوید کە تصميم خود را مبنی بر مخالفت با كمپانى يوتل‌سات فرانسه ابراز نمود، کمپانی یوتلسات بر اساس خواست و تلاشهـاى حکومت تركيه نظر بر بستن كانالهای تلويزيونی های کوردی داشت.
خودکشی و کشتن
پنجشنبه ۱۱ خرداد ماه ۱۳۹۶ شمسی،جوان کورد ۲۵ ساله اهل مریوان با نام اختصاری(ه. م) که راننده تریلی حامل مواد سوختی بود،طی حادثه ای که در میدان باوه‌رەشی(امام حسین) مريوان برایش پیش آمد و در نتیجه آن تریلی چپ کرده بود،راننده در نیمه های شب در حوالی بلوار ابو عمار با حلق آویز کردن خود به زندگیش پایان داد.
١٤ خورشيدى یک زن ۲۴ ساله با نام اختصاری (ه.ق) خود را حلق آویز کرد و سپس توسط پرسنل اورژانس بە بیمارستان فجر در مریوان منتقل شد، فرد مذكور جان خود را از دست داده است.
هشتم خرداد ماه در روستای “خانگی ” در پنج کیلومتری شهرستان مهاباد زنی ٤٦ سالە در منزل خود به قتل رسید. در گزارش امدە است کە ، قاتل با صحنه سازی و سرقت طلای مقتول تلاش داشت تا علت قتل را سرقت نشان دهد.
١٣٩٦/٣/١٥ خورشيدى، جوانى به نام “بهـزاد شريف پور” فرزند محمد ساكن روستاى “كاكه وسان” از توابع خورخوره ى سقز به دليل وجود مشكل خانوادگى خودکشی کرد.
خودکشی ۲ نفر در منطقه “چهل چشمه” دیواندره در شرق کوردستان ظرف مدت يك هفته
دختر ۱۹ ساله اهل شهرستان نهاوند در شرق کوردستان با حلق آویز کردن خود، اقدام به خودکشی کرده است، طبق گفته نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران،این اتفاق در مناطق ییلاقی نهاوند روی داده و باعث مرگ این دختر شده است.
بیستم خردادماه۱۳۹۶ شمسی،”سعید نادری گل دره”اهل شهرستان “هرسین” در استان کرمانشان از طریق خوردن مواد شیمیایی اقدام به خودکشی کرد و جانش را از دست داده است.
يك جوان كورد اهل مريوان خودكشى و به زندگى خود پايان داد. اين پسر ٢٤ ساله كه ديروز اقدام به خودكشى نموده بود بدليل وخامت حالش به بيمارستان توحيد سنندج اعزام گرديد. اين جوان با استفاده از قرص برنج به خودكشى اقدام نمود.
٢٧ خرداد ماه سال ١٣٩٦ شمسي ، در شهر سقز از شرق كوردستان جسد حلق آويز زن جوان ٢٨ ساله در منزل خود واقع در محله بهارستان حوالي مدرسه هفت تير كشف شد .
یکشنبه ٤ مردادماه ۱۳۹۶، زن جوانی اهل شهرستان سردشت در شرق کوردستان به دلیل مشکلات خانوادگی در روز عید فطر دست به خودسوزی زده است.
دوشنبه پنجم تيرماه سال ١٣٩٦ شمسي جسد بي جان زن ٢٣ ساله اى به نام ( ش. م ) اهل روستاى ” درگاوان ” از توابع چهل چشمه نزديك به شهر ديواندره در شرق كوردستان از بيمارستان شهر تبريز به زادگاه خود برگردانده شد.
کودکان
يكى از دادگاههاى حكومت تركيه ، ١١ كودك سوور شهر آمد در شمال كوردستان را به ٣٦ سال زندانى محكوم كرد و بازداشت اين كودكان در جریان يورش و محاصره شهر سوور در تاريخ ٢٦/١١/٢٠١٥ تا ٣/۱/٢٠١٦ توسط ارتش ترك صورت گرفتە بود.
۲۵ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی پرونده کودک سه ماهه‌ای که به دست والدین معتادش مورد اذیت و آزار و سوختگی با سیگار و آب داغ قرار گرفته بود به علت عدم صلاحیت والدین به بهزیستی معرفی و پرونده قضایی برای والدین کودک تشکیل شده است.
دیگر
حکم دستگیری ۱۲ تن از بادیگاردهای اردوغان در آمریکا.
نیروهای پلیس آلمان عصر روز شنبه ۱۷ ژوئن، به تظاهرات حمایت از روژآوا (غرب کوردستان)یورش برده و چندین تن را بازداشت و مورد ضرب و شتم قرار دادند.
پارلمان اروپا ضمن محکومیت ایران، خواستار رسیدگی بە موارد گستردە نقض حقوق بشر توسط این حکومت شد.
روند روزافزون افزايش اعتياد بە مواد مخدر در شرق كردستان، در این سالهای اخیر شاهد افزايش اعتياد در شرق كردستان بدليل ميزان بيكارى زياد موجود در شرق كردستان هستیم .
ناقضان حقوق بشر در همەپرسی استقلال جنوب کوردستان دخالت میکنند، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، روز شنبه، ۲۰ خرداد، گفتە است که «موضع اصولی» جمهوری اسلامی ایران، حمایت از «تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق» است.
غرب کوردستان
پنجشنبه ۲۰۱۷/۶/۱،شهروند کورد اهل”عفرین”در غرب کوردستان به نام “عبدو یعقوب”۳۳ ساله که بعد از حمله داعش به زادگاهش،به کشور آلمان پناهنده شده بود،از سوی دو فرد مسلمان عرب به بهانه اینکه در ماه رمضان سیگار کشیده، کشته شد.
افزايش و تداوم حملات دولت تركيه به غرب كوردستان
در كپنهـاك پايتخت دانمارك، يك جوان كورد به نام ابراهـيم مظلوم كه معروف است به (مظلوم كوبانى) عضو حزب خلق دموكراتيك (PYD) از جانب دو نفر تندرو اسلامى كه اهـل كشورهـاى ليبى و تونس مى باشند، مورد حمله تروريستى واقع شده و جان خود را از دست دادە است.
