تداوم تخریب اثار باستانی با سد سازی های بدون برنامه در شرق کوردستان
یش تر با احداث سد داریان در منطقه هورامانات باعث تخریب اثار باستانی فراوان منطقه هورامان شرق کوردستان شد و کوتاه ترین رود جهان در معرض نابودی کامل قرار گرفت
چشمه بل یا چشمه خدایان از مهمترین اثار گردشگری این منطقه بکر و دست نخورده بود که در گذشت سالها و قرن ها حفظ شد ولی با ساخت این سد بسیاری از اثار باستانی این حوزه غنی به زیر اب رفت و بازده ابی این چشمه به پایین ترین حد خود رسیده و احتمال خشک شدن ان بسیار است
در کمی پایین تر از این سد سد دیگری که بر روی رودخانه سیمره زده شد باعث تخریب اثار بسیار زیاد ایلام دیرین شد شهر رماوند که از نظر کارشناسان بسیار غنی بود در مراحل ابگیری به زیر اب رفت و منطقه زراگوش یا زراموش که ثبت ملی شده نیز در خطر تخریب کامل قرار دارد در حوزه پشت این سد نیز وضعیت بسیار بغرنج تر است
لوله کشی پنج هزار ساله ای که در سایت باستانشناسی “فراش” در استان ایلام در شرق کوردستان کشف شده بود بخاطر ناآگاهی و کمبود توجه و تخصص مسئولان با آبگیری سد سیمره به زیر اب رفت و جهان از یک کشف بزرگ باستانشناسی برای همیشه محروم شد
یک سیستم آبرسانی ۵ هزار ساله، پشت سد سیمره کشف شد ە بود ولی بەزیراب رفت.
به گزارش CHN کاوش‌های باستانشناسی نجات بخشی در محدوده آبگیری سد سیمره توسط پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و با همکاری وزارت نیرو به انجام رسیده‌‌است. هرچند با آبگیری سد، بخش زیادی از مطالعات باستانشناسی پس از ثبت و مستند‌نگاری به زیرآب رفته
محوطه باستانی فراش در کنار رودخانه سیمره و در ساحل شرقی آن، جایی که مرز استان لرستان آغاز شده، قرار گرفته‌است.
این لوله‌های سفالی، ابعاد کمی کمتر از یک متر دارند که در هم تنیده شده‌اند
«لیلی نیاکان»، سرپرست هیات باستان شناسی در محوطه باستانی فراش، درباره کشفیات این هیات به CHN گفت: قطعاتی سفالی از شی‌ای نامشخص پیدا شد؛ با بالا آمدن تراز آب و سپس با پایین رفتن دوباره آن، بقایایی از تنبوشه‌های سفالی در کنار کارگاه فصل اول نمایان و ادامه کاوش منجر به کشف بقایای یک سیستم آبرسانی، متعلق به 5 هزار سال قبل شد.»
به گفته وی بخشی از این تنبوشه‌های متعلق به سیستم آبرسانی باستانی، نجات‌بخشی و بخشی دیگر با استفاده از مصالح محلی حفاظت و در بافت اصلی خود قرار گرفته‌است زیادی از تنبوشه‌های سفالی که به شکل لوله‌های در هم تنیده شده هستند، یافتیم که کار انتقال آب را از مسیری به مسیر دیگر انجام می‌داد. مشابه چنین سیستمی پیشتر در محوطه باستانی چغامیش در خوزستان به دست آمده است. بر اساس مطالعات انجام گرفته قدمت این تنبوشه‌ها را می‌توان متعلق به حدود هزاره سوم قبل از میلاد (5 هزار سال قبل) دانست.
با بالا آمدن آب این کارگاه‌های جدید حفاری نیز، به زیر آب رفتند؛ اما هیات باستانشناسی موفق شد پیش از غرق شدن بخش‌های کشف شده از سیستم آبرسانی، روی تنبوشه‌های سفالی را به طور کامل پوشانده و حفاظت کند، تا پس از پایان عمر سد سیمره، باستان‌شناسان آینده بتوانند مطالعات بیشتر روی یافته‌های بدست‌آمده انجام دهند.
