KMMK:
گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارشهای متعدد رسیدە بە این سازمان حقوق بشری گردآوری شده است.
شایان ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمانها و گروههای حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر میکشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد، نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیضهای حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه مورد بررسی را به پایان رساند.
اعدام
در این ماە پنج زندانی محکوم بە اعدام در زندانهای جمهوری اسلامی ایران اعدام شدند، چهار تن از اعدام شدگان بە اتهام قتل قصاص شدند و حکم اعدام یک تن از آنها بە خاطر حمل، نقل و فروش مواد مخدر بودە است.
| 1 | پیمان صفایی | 5/ 8/ 1399 | زندان الیگودرز | به اتهام مواد مخدر |
| 2 | علی ملکی | 7/ 8 /1399 | زندان ارومیه | به اتهام قتل |
| 3 | یاسین پورمحمدی | 7/ 8 /1399 | زندان ارومیه | به اتهام قتل |
| 4 | موسی رحمانی | 7/ 8 /1399 | زندان ارومیه | به اتهام قتل |
| 5 | زینال | 7/ 8 /1399 | زندان ارومیه | به اتهام قتل |
زندان و بازداشت
در این ماە ٢٦ شهروند شرق کوردستان توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی حکومت ایران بازداشت شدە اند. بیشتر بازداشت شدگان بدون اتهام مشخص، بدون وجود حکم قضایی و با ضرب و شتم بازداشت شدەاند. قابل ذکر است کە یک زندانی در زندان جان خود را از دست دادە است. از این تعداد ۲٦ نفر مرد و ٢ نفر زن میباشند.
زندانیان بازداشتی زن
| عدد | نام | تاریخ | شهر |
| 1 | خدیجه مهدی پور | 05.11.2020 | ایلام |
| 2 | اندیشه صدری | 06.11.2020 | تهران |
زندانیان بازداشتی مرد
| عدد | نام | تاریخ | شهر |
| 1 | حسام عبداللهی | 23/7/1399 | زاهدان |
| 2 | میلاد ویسی | 30.10.2020 | سنه |
| 3 | عبدل پرتو | 02.11.2020 | مریوان |
| 4 | پشتیوان پرتو | 02.11.2020 | مریوان |
| 5 | رستم ابراهیمی | 03.11.2020 | کامیران |
| 6 | کیهان شیرینی | 03.11.2020 | سنه |
| 7 | بارام قاسمی | 03.11.2020 | سنه |
| 8 | شهریار پور علی(کولبر) | 03.11.2020 | ارومیه |
| 9 | لطیف عبدی | 03.11.2020 | زندان دیزل آباد |
| 10 | امین علیزاده | 02.11.2020 | آبدانان |
| 11 | تقی مرادی | 02.11.2020 | آبدانان |
| 12 | محمد علی خاله نژاد | 02.11.2020 | سردشت |
| 13 | حامد دادستان | 14.10.2020 | مریوان |
| 14 | سوران دادستان | 14.10.2020 | مریوان |
| 15 | حمدی دبستانی | 14.10.2020 | مریوان |
| 16 | عثمان خدا کرمی | 09.11.2020 | بوکان |
| 17 | عبدالعزیز حیدر پور | 14.11.2020 | زندان ارومیه |
| 18 | عطا فتاحی | 27.10.2020 | مریوان |
| 19 | سینا نیک پی | 27.10.2020 | مریوان |
| 20 | حسین شیرزاد | 29.10.2020 | تکاب |
| 21 | محسن سلینی | 18.10.2020 | هورامان |
| 22 | ایوب آقا رضایی | 28.10.2020 | دیواندره |
| 23 | آزاد حسینی | 31.10.2020 | مریوان |
| 24 | ؟ | 31.10.2020 | مریوان |
کولبران
دراین ماه نیز تعدادی از کولبران شرق کوردستان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کشته و یا زخمی شده اند. دراین ماه 3 کولبر و کاسبکار کشته و 9 کولبر و کاسبکار زخمی شده اند.
کولبر و کاسبکار کشتە شدە
| تعداد | نام | تاریخ | مرز | علت |
| 1 | هیوا زارعی | 11 /7 /1399 | هنگه ژال بانه | شلیک نیروهای مرزبانی |
| 2 | محسن(مسلم) قاسمی 24 ساله | 10/ 8 /1399 | منطقه سرو | شلیک نیروهای ارتش ترکیه |
| 3 | هیوا وکیلی | 22/ 7 /1399 | رشید آباد و وزمان | تعقیب و گریز نیروهای انتظامی |
کولبر و کاسبکار زخمی
| 1 | اسعد نودشه یی | 08.11.2020 | مرزته ته هورامان | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 2 | کمال میرزایی | 08.11.2020 | مرزنوسود | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 3 | رحمت امینی | 09.11.2020 | مرز نوکان | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 4 | محمد | 12.11.2020 | مرز بانه | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 5 | وزیر ویسی | 12.11.2020 | مرزنوسود | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 6 | آواره فتحی | 19.11.2020 | مرز زله | شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی |
| 7 | مصلح قاسمی | 31.10.2020 | منطقه سرو | شلیک نیروهای ارتش ترکیه |
| 8 | برهان عزیزی | 13.11.2020 | کرماشان | شلیک مستقیم نیروی انتظامی |
| 9 | شفیق باگا | 05.11.2020 | مرز ماکو | شلیک نیروهای ارتش ترکیه |
خودکشی، خودسوزی و قتل
در این ماە ٣ نفر خودکشی و یا بە قتل رسیدەاند. از این تعداد دو نفر مرد، یک نفر زن میباشند.
| اکتبر | نام | تاریخ | شهر | علت |
| 1 | پرویز وکیلی | 03.10.2020 | سقز | نامشخص |
| 2 | جمال دورباش | 27.10.2020 | پیرانشار | فقر |
| 3 | حیات امینی | 07.10.2020 | اورمیە | قتل توسط شوهر |
ترور و قتل
در این ماە se نفر توسط نیروهای سپاە ترور و یا کشتە شدە و یک تن نیز زخمی شدە است ،
کشتە شدگان
| 1 | کژوان الماسی | 07.11.2020 | شهریار | شلیک مستقیم نیروی انتظامی |
| 2 | رسول قادری | 14.10.2020 | شهرستان شوط | شلیک مستقیم نیروی انتظامی |
| 3 | اشکان عزیزی | 13.10.2020 | کرماشان | شلیک مستقیم نیروی انتظامی |
زخمی شدەگان
| 1 | برهان عزیزی | 13.10.2020 | کرماشان | شلیک مستقیم نیروی انتظامی |
مین
در این ماە یک شهروند در نتیجە انفجار مین زخمی شد.
| تعداد | نام | تاریخ | مکان | حالت |
| 1 | خسرو حسینی | 08.10.2020 | مریوان | مصدومیت و قطع عضو |
پناهجویی
در این ماە یک خانوادە پنج نفرە سردشتی در کانال مانش غرق شدند. همچنین 2 پناهجو بە اخراج و دیپورت بە ایران تهدید شدەاند.
| 1 | رسول ایران نژاد 35 ساله | 27.10.2020 | کانال مانش |
| 2 | شیوا محمدپناهی 35 ساله | 27.10.2020 | کانال مانش |
| 3 | آنیتا ایران نژاد 9 ساله | 27.10.2020 | کانال مانش |
| 4 | آرمین ایران نژاد 6ساله | 27.10.2020 | کانال مانش |
| 5 | آرتین ایران نژاد 15 ماهه | 27.10.2020 | کانال مانش |
| 1 | هیوا مرادی | 13.10.2020 | آلمان | فعال سیاسی ویکی از پیشمرگ های حزب کومله |
| 2 | آلا فتحی | 13.10.2020 | آلمان | فعال سیاسی ویکی از پیشمرگ های حزب کومله |
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان میخواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا باشند و سعی نمایند هرگونه تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران به آنها روا داشته میشود را بە گوش جهانیان برسانند.
جمعیت حقوق بشر کوردستان
