محکومان به اعدام/ زانیار و لقمان مرادی
ک م م ک: زانیار و لقمان مرادی دو زندانی سیاسی کورد یازدهم مردادماه ۱۳۸۸ توسط نیروهای امنیتی ایران در شهر مریوان شرق کوردستان بازداشت شدند. اول دیماه سال ۱۳۸۹ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران محاکمه و به اتهام محاربه از طریق عضویت در یک حزب اپوزیسیون کوردستانی و همچنین قتل فرزند امامجمعه مریوان، به اعدام درملأعام محکوم شدند. این حکم ۱۸ تیرماه سال ۱۳۹۰ از سوی دیوان عالی کشور تائید شد.
این دو زندانی سیاسی هنگام بازجویی در ادارهی اطلاعات، از سوی این نهاد امنیتی بهصورت غیرانسانی بارها مورد شکنجه قرارگرفته بودند تا اتهامات واهی مطرحشده از سوی این اداره را گردن بنهند.
این دو زندانی سیاسی پیشتر در نامهای سرگشاده خطاب به افکار عمومی از وضعیت پرونده خود گفتند.
در این نامه به اینکه هیچ سند و مدرکی دال بر اتهاماتی که به آنها نسبت دادهشده است، در پرونده وجود ندارد و 8 سال است که قربانی بازی سیاسی و سناریوی طراحیشده اداره اطلاعات شهر سنه شدهاند اشارهشده بود.
زانیار و لقمان مرادی در نامه خود گفتهاند که در تاریخ یکم مرداد ۱۳۹۳، با حضور وکیلشان صالح نیکبخت، دادگاهی برای رسیدگی به پرونده آنها شکل گرفت و در این جلسه، قاضی دادگاه شاهد بر ناقص بودن پرونده و ناکافی بودن شواهد بوده است.
نظر به جمعیت ایران، این کشور مقام نخست در اعدام شهروندان خود را در سطح جهان داراست. اعدام در ایران در قانون گنجاندهشده است.
جرائمی که در قانون برای آنها اعدام پیشبینیشده شامل قتل، تجاوز، آزار جنسی کودکان، لواط، مساحقه (در صورت تکرار عمل)، قاچاق مواد مخدر، سرقت مسلحانه، آدمربایی و جرم محاربهٔ باخدا و افساد فیالارض (اتهامی که عمدتاً برای متهمان سیاسی بهکاربرده میشوند) است.
بر اساس مرکز آمار جمعیت حقوق بشر کوردستان: در سال ۲۰۱۷ میلادی ۴۴۶ نفر در زندانهای جمهوری اسلامی ایران اعدامشدهاند؛ که نزدیک به ۲۰ درصد از اعدامشدگان یعنی ۸۶ نفر از آنان را شهروندان کورد تشکیل دادهاند.
۳۱ نفر از اعدامیان توسط جمهوری اسلامی ایران درملأعام به دار آویخته شدهاند؛ که ۹ نفر از این نوع اعدام در شهرهای شرق کوردستان بوده است؛ یعنی تقریباً ۳۰ درصد از اعدامهای که درملأعام صورت گرفته در شرق کوردستان اجراشده است.
در سال ۲۰۱۶ تعداد ۴۴ نفر به اتهام محاربه و مفسد فیالارض در ایران اعدام شدند؛ که ۳۰ نفر از آنان به جرم سیاسی و امنیتی اعدام شدند از این تعداد ۲۷ نفر از آنان را شهروندان کورد تشکیل میدادند.
جمعیت حقوق بشر کوردستان